Ευρωπαϊκό Δικαστήριο: Απόφαση- σταθμός για τα δικαιώματα των παραπληγικών κρατουμένων

Την τιμωρία στον κρατούμενο την επιβάλλει ο φυσικός δικαστής. Όποιο έγκλημα κι αν έχει διαπράξει, στη φυλακή κουβαλάει μαζί του και την αξιοπρέπεια του. Ο νομοθέτης στερεί την ελευθερία του όχι όμως και την αξιοπρέπεια του. Για τη διαβίωσή του μέσα στην φυλακή η Πολιτεία οφείλει να του παρέχει ανθρώπινες συνθήκες κράτησης ακόμα και για τα άτομα με κινητικά προβλήματα. Η μετακίνηση παραπληγικού κρατούμενου που δεν μπορούσε να μετακινηθεί μόνος του σε δύο ορόφους μέσα στη φυλακή Batman συνιστά εξευτελιστική μεταχείριση.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο οποίο προσέφυγε Τούρκος κρατούμενος με ποσοστό αναπηρίας 92%, έκρινε ότι η κράτηση ατόμων με αναπηρία σε ίδρυμα, στο οποίο δεν μπορούν να μετακινούνται με δικά τους μέσα ισοδυναμεί με “εξευτελιστική μεταχείριση” κατά την έννοια του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ. Ωστόσο, οι δικαστές έκριναν ότι όσον αφορά τις συνθήκες κράτησης του παραπληγικού στις φυλακές Diyarbakır, στις οποίες εξέτισε το υπόλοιπο της ποινής του δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 3 (απαγόρευση σε εξευτελιστική μεταχείριση).

Αρχικά ο κρατούμενος δεν έλαβε αρχικά καμία βοήθεια στη φυλακή Batman. Στη συνέχεια, οι σωφρονιστικές αρχές διόρισαν δύο συγκρατούμενούς του για να τον βοηθήσουν. Η περίοδος κατά την οποία ο προσφεύγων, ήταν ανήμπορος να μετακινηθεί μόνος του, αφού έπρεπε να μεταφερθεί μεταξύ δύο  διαφορετικών ορόφων, διήρκησε περίπου 17 μήνες. Ωστόσο το ΕΔΔΑ έμεινε με την απορία: Γιατί οι τουρκικές αρχές δεν μετέφεραν από την αρχή στην φυλακή τύπου Metris, που διαθέτει τα ειδικά μέσα για τους κρατούμενους με κινητικά προβλήματα;

Συμμετείχε σε τρομοκρατικές επιθέσεις της Χεζμπολάχ

Πρόκειται για την ιστορία του Τούρκου κρατούμενου Fikret Bayram, (48 ετών σήμερα) ο οποίος ζει στο Batman της Τουρκίας.

Αρχές της διετίας του 1990, συμμετείχε σε διάφορες τρομοκρατικές ενέργειες, μεταξύ των οποίων τρεις ανθρωποκτονίες, στο όνομα της οργάνωσης Χεζμπολάχ. Κατά τη διάρκεια μιας από αυτές τις πράξεις τραυματίστηκε από σφαίρα ενός από τα θύματά του με αποτέλεσμα να καταστεί παραπληγικός.

Το 1995 κηρύχθηκε ένοχος και καταδικάστηκε σε κάθειρξη 26 ετών, πριν λάβει Προεδρική χάρη. Το 2000, οι αρχές ανακάλυψαν ότι είχε λάβει μέρος σε άλλες αντίστοιχες ενέργειες, με αποτέλεσμα να φυλακιστεί για άλλη μια φορά, και στη συνέχεια να αφεθεί ελεύθερος το 2004. Το 2006 του επιβλήθηκε ποινή ισόβιας κάθειρξης.

Οι φάκελοι ιατρικών πραγματογνωμοσυνών καταρτίστηκαν μεταξύ του 2007 και του 2009, στη συνέχεια το 2011 και το 2013. Οι πρώτες πραγματογνωμοσύνες έδειξαν ότι υπέφερε από μόνιμη αναπηρία, ότι ήταν υποχρεωμένος να χρησιμοποιεί αναπηρική καρέκλα και ότι το ποσοστό αναπηρίας ανέρχονταν στο 92%. Οι πιο πρόσφατες αναφορές έδειξαν ότι έπασχε από  διαταραχές που σχετίζονταν με τα νεφρά και παχυσαρκία και ότι υπέφερε από κατάθλιψη.

Μετά από την καταδίκη του το 2006, και παρά την ιατρική του κατάσταση, ο προσφεύγων φυλακίστηκε στις φυλακές του Batman το 2009, όπου κρατούνταν με αρκετούς άλλους κρατούμενους σε ένα χώρο ο οποίος επεκτείνονταν σε δύο ορόφους.

Ο αδελφός του, ο οποίος ήταν ένας από τους κρατουμένους, τον φρόντιζε μέχρι που αφέθηκε ελεύθερος. Ανατέθηκε μετ’ έπειτα η φροντίδα του  σε δύο άλλους κρατούμενους έναντι πληρωμής. Τον βοηθούσαν να ανεβεί τα σκαλιά και του παρείχαν βοήθεια για τις προσωπικές τους ανάγκες υγιεινής, καθώς εξαρτώνταν ολοκληρωτικά  από τη βοήθεια τρίτων για τη διεκπεραίωση των καθημερινών του δραστηριοτήτων λόγω της αναπηρίας του. Το 2012 ο προσφεύγων μεταφέρθηκε κατόπιν αιτήσεώς του στη φυλακή Diyarbaki, στην οποία ο κύριος χώρος των κρατουμένων επεκτείνονταν μόνο σε έναν όροφο και  υπήρχε ανελκυστήρας, με δύο αναπηρικές καρέκλες στη διάθεση του και ένας συγκρατούμενός του διορίστηκε ως αμοιβόμενος φροντιστής του.

Η διαδρομή του μέσα στη φυλακή διήρκεσε μέχρι τον Ιούνιο του 2013, με ειδική διάταξη του Εισαγγελέα του Diyarbakir αποφυλακίστηκε για σοβαρούς λόγους υγείας και με τον όρο να υποβάλλεται κάθε τρεις μήνες σε ιατρικές εξετάσεις.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Γιατί δεν τον μετέφεραν από την αρχή στην ειδική φυλακή τύπου Metris;

Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι, σε γενικές γραμμές, οι αρχές είχαν επιδείξει κάποια επιμέλεια προβλέποντας για τον προσφεύγοντα και βελτιώνοντας τις συνθήκες κράτησής του. Δεν υπήρχε τίποτα που να αποδεικνύει ότι υπήρξε πρόθεση να ταπεινωθεί κατά τη διάρκεια της κράτησής του. Δύο διαδικασίες κινήθηκαν  με σκοπό την προεδρική χάρη του προσφεύγοντος. Αποφυλακίστηκε στις 14.06.2013 για λόγους υγείας, με υποχρέωση να υποβάλλεται κάθε τρεις μήνες σε ιατρικές εξετάσεις.

Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι η κράτηση ατόμων με αναπηρία σε ίδρυμα στο οποίο δεν ήταν σε θέση να μετακινούνται με δικά τους μέσα ισοδυναμεί με «εξευτελιστική μεταχείριση» σύμφωνα με το  άρθρο 3 της Σύμβασης.

Όσον αφορά την κράτηση στη φυλακή Batman, ο προσφεύγων δεν μπόρεσε να μετακινείται αυτόνομα: οι χώροι κράτησης ήταν σε δύο διαφορετικούς ορόφους, και το κρεβάτι του ήταν στον επάνω όροφο, ενώ οι τουαλέτες και η πόρτα στην αυλή ήταν στο ισόγειο. Ο προσφεύγων έπρεπε να ζητήσει βοήθεια από τους συγκατηγορούμενους  του για να πάει στις τουαλέτες. Οι δύο κρατούμενοι είχαν εκπαιδευτεί να τον φροντίζουν έναντι αμοιβής. Η περίοδος κατά την οποία ο προσφεύγων έπρεπε να μεταφερθεί για να ανεβοκατεβαίνει τις σκάλες ολοκληρώθηκε στις 25.09.2012 και συνεπώς διήρκεσε 17 μήνες περίπου.

Το Δικαστήριο σημείωσε ότι η κυβέρνηση δεν είχε εξηγήσει γιατί ο προσφεύγων δεν είχε μεταφερθεί στη φυλακή τύπου Metris, που ήταν σχεδιασμένη ώστε να μπορεί να φιλοξενήσει  άτομα με μειωμένη κινητικότητα ή σε φυλακή όπου ο χώρος διαβίωσης ήταν μόνο σε έναν όροφο  και, ως εκ τούτου, θα μπορούσε να προσαρμοστεί πιο εύκολα στη δική του κατάσταση.

Τον Σεπτέμβριο του 2012 ο παραπληγικός κρατούμενος μεταφέρθηκε στη φυλακή Diyarbakır, όπου ο χώρος αναψυχής περιορίζονταν μόνο στον ένα όροφο και διέθετε επιπλέον αναπηρικό καροτσάκι. Η πόρτα τουαλέτας είχε διαπλατυνθεί ειδικά για τις αναπηρικές καρέκλες.

Υπό το πρίσμα αυτών των γεγονότων, το Δικαστήριο διαπίστωσε, κατά συνέπεια, παραβίαση του άρθρου 3 της Σύμβασης  λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες κράτησης στη φυλακή Batman και ότι δεν υπήρξε παραβίαση όσον αφορά τις συνθήκες κράτησης στις φυλακές Diyarbakır.

Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)

Λαμβάνοντας υπόψη ότι από τις 25.09.2012 οι αρχές είχαν αναλάβει δράση με σκοπό να βελτιώσουν τις συνθήκες κράτησης του προσφεύγοντος και να του χορηγήσουν αναστολή εκτέλεσης της ποινής του στις 14.06.2013, το Δικαστήριο έκρινε ότι, υπό τις συνθήκες αυτές, η ηθική βλάβη που υπέστη ο προσφεύγων είχε επαρκώς αντισταθμιστεί από τη διαπίστωση της παράβασης.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr