Ευρωπαϊκό Δικαστήριο: « Πρόσφορο» και «αναγκαίο» μέτρο η εργασιακή εφεδρεία εν μέσω σφοδρής οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης

Ναι στην εργασιακή εφεδρεία που προβλέφθηκε με τον πρώτο μνημονιακό νόμο 4024/2011 λέει ο γενικός εισαγγελέας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Jean Richard de la Tourτο, απαντώντας σε σχετικό προδικαστικό ερώτημα του Αρείου Πάγου.

Ο λόγος που τέθηκε το εν λόγω ερώτημα ήταν αίτημα αναίρεσης εφετειακής απόφασης που κατέθεσε εργαζόμενος, ο οποίος είχε προσληφθεί το 1982 από το OAKA ( νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου που ανήκει στον δημόσιο τομέα), με σύμβαση αορίστου χρόνου και την 1η Ιανουαρίου 2012 εντάχθηκε σε καθεστώς εργασιακής εφεδρείας με συνέπεια τη μείωση των αποδοχών του στο 60 % του βασικού μισθού του.

Στις 30 Απριλίου 2013 καταγγέλθηκε η σύμβαση εργασίας, χωρίς το ΟΑΚΑ να του καταβάλει την αποζημίωση απόλυσης λόγω συμπλήρωσης από αυτόν των προϋποθέσεων για τη λήψη πλήρους σύνταξης γήρατος, βάση σχετικού άρθρου του νόμου 4024/2011, το οποίο προβλέπει συμψηφισμό της αποζημίωσης απόλυσης με τις αποδοχές που καταβάλλονται στον εργαζόμενο κατά τη διάρκεια της εργασιακής εφεδρείας.

Η συνέχεια δόθηκε στη δικαιοσύνη. Ο εργαζόμενος κατέθεσε αγωγή ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών αμφισβητώντας , μεταξύ άλλων, την ένταξή του σε καθεστώς εργασιακής εφεδρείας κατ’ εφαρμογήν σχετικών διατάξεων του νόμου 4024/2011, υποστηρίζοντας ότι αυτές εισάγουν διαφορετική μεταχείριση λόγω ηλικίας που αντιβαίνει στην κοινοτική οδηγία 2000/78, καθόσον η διαφορετική αυτή μεταχείριση δεν δικαιολογείται αντικειμενικά από οποιονδήποτε θεμιτό στόχο, τα δε μέσα που χρησιμοποιούνται προς επίτευξη του στόχου αυτού δεν είναι πρόσφορα και αναγκαία.

Για τον λόγο αυτό, ζήτησε να υποχρεωθεί το ΟΑΚΑ να του καταβάλει το ποσό των 50.889,91 ευρώ, για διαφορές μεταξύ των αποδοχών που λάμβανε προτού τεθεί υπό το καθεστώς εργασιακής εφεδρείας και των αποδοχών που λάμβανε μετά τη θέση του υπό το καθεστώς αυτό.

Επικαλέστηκε επίσης το νόμο 3198/1955 για να απαιτήσει την καταβολή από το ΟΑΚΑ ποσού 32.108,04 ευρώ, ως αποζημίωση απόλυσης.

Το δικαστήριο έκανε εν μέρει δεκτή την αγωγή και το ΟΑΚΑ άσκησε έφεση ενώπιον του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών (Ελλάδα) το οποίο εξαφάνισε την πρωτόδικη απόφαση και απέρριψε το μέρος της αγωγής του εργαζόμενου το οποίο είχε γίνει δεκτό με την απόφαση αυτή.

Έτσι αυτός άσκησε αναίρεση ενώπιον του Αρείου Πάγου που με τη σειρά του απέστειλε προδικαστικό ερώτημα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ζητώντας διευκρινίσεις για σειρά θεμάτων που ανέκυπταν από την προσφυγή.

Μέτρο « γενικού συμφέροντος»

Σχετικά με το επίμαχο, δηλαδή για το καθεστώς εφεδρείας, κατά τον εισαγγελέα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, όπως αναφέρεται μεταξύ άλλων στην απάντησή του «…Η περιστολή των μισθολογικών δαπανών νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου του δημόσιου τομέα, στο πλαίσιο της σφοδρής οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης που αντιμετώπιζε η Ελληνική Δημοκρατία, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστά αμιγώς ατομικό λόγο, ήτοι λόγο επωφελή μόνο για τον εργοδότη, όχι μόνο διότι η εφαρμογή μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης ήταν αναγκαία για τη σταθερότητα της ζώνης του ευρώ, αλλά επίσης διότι από αυτήν εξηρτάτο η ίδια η βιωσιμότητα του δημόσιου τομέα και η διασφάλιση της συνέχειας της εκπλήρωσης των αποστολών γενικού συμφέροντος που επιτελούν οι φορείς του δημόσιου τομέα.

Ως εκ τούτου, ο σκοπός της περιστολής των δημόσιων δαπανών όπως επιδιώκεται από το Δημόσιο ως εργοδότη, ο οποίος μπορεί να προσλάβει τη μορφή μείωσης των μισθολογικών δαπανών στον δημόσιο τομέα, συνιστά σκοπό γενικού συμφέροντος στο μέτρο που παρέχει τη δυνατότητα συμβιβασμού της διατήρησης δημοσίων υπηρεσιών υψηλής ποιότητας και της τήρησης των δημοσιονομικών περιορισμών που βαρύνουν το Δημόσιο…»

Επιπλέον σημειώνει ο εισαγγελέας, «συνιστά πρόσφορο μέσο για την επίτευξη του σκοπού αυτού» καθώς «…δεδομένου ότι οι συμβάσεις εργασίας των επηρεαζόμενων εργαζομένων μπορούσαν να λυθούν οποτεδήποτε με καταγγελία από τον εργοδότη τους, η λήψη του μέτρου της εργασιακής εφεδρείας απέτρεψε το ενδεχόμενο να οδηγηθούν οι εργαζόμενοι αυτοί στην ανεργία.

Επιπλέον, η επιλογή του Έλληνα νομοθέτη να υπαγάγει στο καθεστώς εργασιακής εφεδρείας κατηγορία προσωπικού που βρισκόταν εγγύτερα στη συνταξιοδότηση απέτρεψε ασφαλώς το ενδεχόμενο να οδηγηθούν στην ανεργία άλλες κατηγορίες προσωπικού.

Παράλληλα, μέσω της εφαρμογής του μέτρου στο μέρος του προσωπικού που πληρούσε την προϋπόθεση της εγγύτητας στη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, το καθεστώς εργασιακής εφεδρείας συνιστά πρόσφορο μέσο για την επίτευξη του σκοπού που συνίσταται στη δημιουργία πιο ισόρροπης ηλικιακής διάρθρωσης μεταξύ νεαρής ηλικίας υπαλλήλων και μεγαλύτερης ηλικίας υπαλλήλων, ευνοώντας τη διατήρηση της απασχόλησης των νεαρότερων υπαλλήλων, ιδίως υπό συνθήκες αναστολής νέων προσλήψεων.

Λαμβανομένης υπόψη της επιτακτικής ανάγκης μείωσης του μισθολογικού κόστους, πολιτική η οποία συνίσταται στη διατήρηση της απασχόλησης των νεαρής ηλικίας εργαζομένων με την υπαγωγή των μεγαλύτερης ηλικίας εργαζομένων στο καθεστώς της εργασιακής εφεδρείας, δεν διαφέρει θεμελιωδώς από πολιτική υποχρεωτικής συνταξιοδότησης σε ορισμένη ηλικία με σκοπό την παροχή κινήτρων για την πρόσληψη νέων…

Λαμβανομένων υπόψη των στοιχείων αυτών, το επίμαχο στην κύρια δίκη μέτρο μπορεί να αποτελεί πρόσφορο μέτρο για τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης του προσωπικού σε πλαίσιο στο οποίο οι φορείς του δημόσιου τομέα έπρεπε να αντιμετωπίσουν σοβαρή οικονομική και δημοσιονομική κρίση διατηρώντας παράλληλα υψηλό ποιοτικό επίπεδο των δημοσίων υπηρεσιών και διαφυλάσσοντας κατά το δυνατόν το επίπεδο απασχόλησης στον δημόσιο τομέα…

Όσον αφορά τα οφέλη που συνεπάγεται το καθεστώς της εργασιακής εφεδρείας, αυτά μπορούν να συνίστανται στην παροχή στους φορείς του δημόσιου τομέα της δυνατότητας να συνεχίσουν να επιτελούν την αποστολή τους και να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητά τους σε πλαίσιο δημοσιονομικής λιτότητας και μείωσης των μισθολογικών δαπανών…

Επιπλέον, το καθεστώς αυτό συνιστά εργαλείο διαχείρισης του προσωπικού το οποίο τίθεται στη διάθεση των φορέων του δημόσιου τομέα προκειμένου να μην προβούν, στο πλαίσιο της δημοσιονομικής λιτότητας και της μείωσης των μισθολογικών δαπανών, σε απολύσεις για οικονομοτεχνικούς λόγους.

Κατά την εξέταση του αναγκαίου χαρακτήρα του επίμαχου στην υπόθεση της κύριας δίκης μέτρου υπό το πρίσμα των επιδιωκόμενων σκοπών, είναι πρόδηλο ότι πρέπει να ληφθεί υπόψη το πλαίσιο σφοδρής οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης εντός του οποίου λήφθηκε το μέτρο .

Εξάλλου, με τον αναγκαίο χαρακτήρα του μέτρου σχετίζεται το αν, στο πλαίσιο αυτό, το εν λόγω μέτρο είναι προτιμότερο από τις εναλλακτικές δυνατότητες . Λαμβανομένου υπόψη του ειδικού αυτού πλαισίου, ως προς τον στόχο της διατήρησης της απασχόλησης, μέτρο όπως το επίμαχο στην υπόθεση της κύριας δίκης συνιστούσε προτιμότερη εναλλακτική δυνατότητα σε σχέση με τη λήψη μέτρων που θα οδηγούσαν στην ανεργία όχι μόνο τους εργαζομένους που πλησίαζαν στη συνταξιοδότηση, αλλά και άλλες κατηγορίες του προσωπικού.

Όσον αφορά τη βλάβη που προκαλεί το μέτρο στους εργαζομένους, από την απόφαση περί παραπομπής προκύπτει ότι η ένταξη μέρους του προσωπικού στο καθεστώς εργασιακής εφεδρείας έχει για αυτό δυσμενείς συνέπειες όσον αφορά τις αποδοχές και την αποζημίωση απόλυσης.

Συγκεκριμένα, δυνάμει του άρθρου 34, παράγραφος 1, υποπαράγραφος γʹ, του νόμου 4024/2011, οι αποδοχές του προσωπικού που εντάσσεται στο καθεστώς αυτό μειώνονται στο 60 % του καταβαλλόμενου βασικού μισθού, με απώλεια της τυχόν μισθολογικής ή βαθμολογικής του εξέλιξης κατά το διάστημα της θέσης υπό εργασιακή εφεδρεία, διευκρινίζεται δε ότι το εν λόγω προσωπικό δεν υποχρεούται πλέον να εργάζεται στον οικείο φορέα…»

Ωστόσο όπως επισημαίνεται «…το καθεστώς εργασιακής εφεδρείας περιλαμβάνει μέτρα τα οποία μπορούν να μετριάσουν τις δυσμενείς συνέπειες για τους επηρεαζόμενους υπαλλήλους παρέχοντας σε αυτούς τη δυνατότητα να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες τους, μέχρι τη συνταξιοδότησή τους.

Επομένως, προκύπτει ότι η εθνική νομοθεσία προβλέπει μέτρα προστασίας του προσωπικού που εντάσσεται στο καθεστώς αυτό.

Συναφώς επισημαίνονται η δυνατότητα ανεύρεσης άλλης εργασίας ή αυτοαπασχόλησης, χωρίς απώλεια του δικαιώματος είσπραξης του ως άνω ποσοστού επί του βασικού μισθού, η ανάληψη της υποχρέωσης από τον φορέα, άλλως από τον ΟΑΕΔ, καταβολής στον οικείο ασφαλιστικό φορέα μέχρι τη συνταξιοδότηση των ασφαλιστικών εισφορών εργοδότη και εργαζομένου με βάση τις προηγούμενες αποδοχές του τελευταίου, η εξαίρεση από το καθεστώς της εργασιακής εφεδρείας ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων που χρήζουν προστασίας, η δυνατότητα μεταφοράς του προσωπικού αυτού κατά προτίμηση σε άλλες κενές θέσεις φορέων του δημόσιου τομέα, καθώς και η μέριμνα για τη λήψη μέτρων για την αποπληρωμή των στεγαστικών δανείων που είχε λάβει το προσωπικό αυτό….

Λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων μέτρων προστασίας, του προσωρινού χαρακτήρα του καθεστώτος αυτού και του γεγονότος ότι αφορά εργαζομένους οι οποίοι βρίσκονται κοντά στη λήξη του εργασιακού βίου τους και έχουν εξασφαλίσει τη λήψη, εντός συντόμου χρονικού διαστήματος, πλήρους σύνταξης γήρατος, ήτοι σταθερού και μόνιμου εναλλακτικού εισοδήματος ,κατά το πέρας της περιόδου υπαγωγής τους στο εν λόγω καθεστώς, το επίμαχο στην υπόθεση της κύριας δίκης μέτρο δεν θίγει υπέρμετρα τις θεμιτές προσδοκίες των επηρεαζόμενων υπαλλήλων και, επομένως, σε πλαίσιο το οποίο χαρακτηρίζεται από σφοδρή οικονομική και δημοσιονομική κρίση, δεν βαίνει πέραν του αναγκαίου για την επίτευξη του στόχου πολιτικής στον τομέα της απασχόλησης που επιδιώκει ο εθνικός νομοθέτης…»

Πηγή: curia.europa.eu

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr