Σύνταξη χηρείας: Άνιση μεταχείριση και διάκριση λόγω φύλου η διακοπή χορήγησής της σε άντρες

Της Μαρίας Δήμα

Θύματα διακρίσεων πέφτουν ενίοτε και οι άρρενες. H διάκριση λόγω φύλου δεν γίνεται απαραίτητα πάντα εις βάρος των γυναικών αλλά συμβαίνει και στους άνδρες, συνήθως εξαιτίας των στερεοτύπων που κυριαρχούν στις κοινωνίες στον τομέα της εργασίας. Οι γενικεύσεις του τύπου “ο σύζυγος συντηρεί οικονομικά την σύζυγο” δεν αποτελεί σήμερα τεκμήριο, αφού ο άνδρας δεν είναι πλέον ο μοναδικός οικονομικά ισχυρός μέσα στην οικογένεια. Ωστόσο, αφαιρέθηκε σε χήρο η σύνταξη χηρείας που ελάμβανε από την πολιτεία με την ενηλικίωση των παιδιών του εξαιτίας του στερεότυπου ότι ως άνδρας έπρεπε να επιστρέψει στην εργασία του. Σε αντίθεση με τις γυναίκες οι οποίες λαμβάνουν τη σύνταξη χηρείας ισόβια.

Την παραβίαση ισότητας των φύλων αλλά και της οικογενειακής ζωής, διαπίστωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ότι διέπραξαν οι Ελβετικές αρχές σε βάρος ενός 67χρονου Ελβετού πατέρα δύο παιδιών, ο οποίος έχασε τη γυναίκα του σε τροχαίο όταν τα παιδιά του ήταν 19 μηνών και 4 ετών αντίστοιχα. Ο χήρος ανάθρεψε μόνος του τα παιδιά του και μετά την ενηλικίωση τους το κράτος τον υποχρέωσε να επιστρέψει στην εργασία διακόπτοντας την σύνταξη χηρείας που του είχαν χορηγήσει. Τα ελβετικά δικαστήρια με αμετάκλητη απόφαση απέρριψαν το ένδικο μέσο που άσκησε ο χήρος πατώντας πάνω στην εγχώρια νομοθεσία για επιστροφή των χήρων στην εργασία τους όταν τα παιδιά ενηλικιωθούν, νομοθεσία η οποία καταρτίστηκε πριν από 72 χρόνια, όταν επικρατούσε άλλο καθεστώς στο ρόλο των γυναικών ενώ οι σημερινές συνθήκες έχουν αλλάξει… Ο προσφεύγων βασιζόμενος στο άρθρο 14 (απαγόρευση διακρίσεων) σε συνδυασμό με το άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής), παραπονέθηκε ότι είχε υποστεί διακρίσεις σε σχέση με τις χήρες μητέρες οι οποίες είχαν την αποκλειστική ευθύνη για την ανατροφή των παιδιών τους και στις οποίες χορηγείται ισόβια σύνταξη.

Άνιση μεταχείριση

Το Στρασβούργο επανέλαβε και σε αυτή την υπόθεση την πάγια νομολογία του ότι μόνο «πολύ σοβαροί λόγοι» θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν διακρίσεις λόγω φύλου, είτε το θύμα είναι γυναίκα είτε άντρας. Εκτίμησε δε ότι Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, πρέπει να ερμηνεύεται υπό το φως των σημερινών συνθηκών. Ακόμα διαπίστωσε ότι το τεκμήριο ότι συνήθως ο σύζυγος βοηθάει οικονομικά τη σύζυγο, δεν είναι πλέον έγκυρο. Συνεπώς έκρινε κατά πλειοψηφία ότι δεν υπήρχαν σοβαροί λόγοι και καμία εύλογη δικαιολογία για την άνιση μεταχείριση σε βάρος του προσφεύγοντος. Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος σε μη διάκριση λόγω φύλου (άρθρο 14) σε συνδυασμό με το δικαίωμα σεβασμού της οικογενειακής ζωής (άρθρο 8 της Σύμβασης) και έκρινε ότι η Ελβετία έπρεπε να καταβάλει στον προσφεύγοντα 5.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 6.380 ευρώ για έξοδα και δαπάνες.

Στο σκεπτικό του ειδικότερα, το ΕΔΔΑ δεν μπορεί να αποκλείσει ότι η καταβολή σύνταξης που περιορίζεται στις χήρες ενδέχεται να δικαιολογείται από τον ρόλο και το καθεστώς που έχει ανατεθεί στις γυναίκες τη στιγμή που είχε εκδοθεί ο σχετικός νόμος, το 1948. Ωστόσο, επεσήμανε ότι η Σύμβαση ήταν ένα «ζωντανό όργανο» που πρέπει να ερμηνεύεται υπό το φως των σημερινών συνθηκών και διαπίστωσε ότι το τεκμήριο ότι συνήθως ο σύζυγος βοηθάει οικονομικά τη σύζυγο, δεν ήταν πλέον έγκυρο και δε θα μπορούσε να δικαιολογεί τη διαφορετική μεταχείριση της οποίας υπήρξε θύμα ο προσφεύγων.

Το Δικαστήριο επισήμανε ότι ο προσφεύγων είχε μεγαλώσει τα παιδιά μόνος χωρίς να μπορεί να συνεχίσει την καριέρα του. Ήταν 57 ετών όταν η σύνταξη χηρείας διακόπηκε και εκείνος δεν είχε ασκήσει κερδοφόρα επαγγελματική δραστηριότητα για περισσότερο από 16 χρόνια. Το Δικαστήριο δεν διαπίστωσε γιατί ο προσφεύγων θα αντιμετώπιζε λιγότερες δυσκολίες κατά την επιστροφή του στο χώρο εργασίας στην ηλικία του, σε σχέση με μια γυναίκα σε παρόμοια κατάσταση, ή γιατί ο διακοπή της σύνταξης θα τον είχε επηρεάσει σε μικρότερο βαθμό από μια χήρα σε συγκρίσιμες περιστάσεις.

(πηγή:echrcaselaw.com)

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr