Δημήτρης Τσεκούρας: «Τα έργα Τέχνης είναι ενοχλητικά»

Συνέντευξη-Φωτογραφίες: Κέλλυ Σταμούλη*

Ο συγγραφέας Δημήτρης Τσεκούρας, που γοήτευσε το αναγνωστικό κοινό με το βιβλίο του «Η Πόρτα» (εκδόσεις Έρμα) μας είπε τις απόψεις του για τους Πολιτικούς, το «Έγκλημα και Τιμωρία» και άλλα ενδιαφέροντα.

-Υπάρχει κάποιος Έλληνας ηγέτης που σας έχει γοητεύσει;

Όχι. Για να γοητευτώ, πρέπει να μπω στον ψυχισμό του άλλου, πράγμα το οποίο δεν μου έχει συμβεί ποτέ με κανέναν πολιτικό. Νομίζω πως όλοι οι πολιτικοί παίρνουν τον εαυτό τους πολύ στα σοβαρά. Αλλά αυτό είναι η άλλη όψη του γελοίου. Νομίζω ότι ο πραγματικά σοβαρός άνθρωπος παίρνει τον εαυτό του σοβαρά… κατά το ήμισυ. Κατά το άλλο ήμισυ οφείλει να τον τρολάρει.

– Είστε λοιπόν υπέρμαχος του αυτοσαρκασμού. Θα μου δώσετε τον ορισμό του;

Αυτοσαρκασμός είναι η διαφημιστική καμπάνια των ελαττωμάτων μας.

 – Πέρα από τον αυτοσαρκασμό, ποιό άλλο χαρακτηριστικό σας ελκύει;

Η κυκλοθυμία. Η κυκλοθυμία, ξέρετε, είναι ένα πολύ παρεξηγημένο χαρακτηριστικό. Κυκλοθυμία δεν σημαίνει άλλα λέω στις εφτά, άλλα στις εφτά και τέταρτο. Κυκλοθυμία είναι μία ανά πάσα στιγμή βασανιστική εποπτεία όλων των εκδοχών του Εαυτού.

 -Ποιά αρχαία Τραγωδία ή Κωμωδία έχει το κατ΄ εξοχήν επίκαιρο μήνυμα;

Επίκαιρο μήνυμα είναι το μόνιμο μήνυμα. Και αυτό το απόλυτο μήνυμα το βρίσκω σε όλο του το μεγαλείο στον Οιδίποδα Τύραννο: Είμαστε όλοι μεγαλειώδη ανθρωπάκια της Τύχης. Ένα τίποτα. Ευτυχώς βέβαια, κάποιοι προλαβαίνουν και το εμπεδώνουν.

– Σε τι ακριβώς αποδίδετε το πνευματικό μεγαλείο των αρχαίων Κλασικών μας;

Θα μιλήσω μόνο για τους τρεις τραγικούς ποιητές. Μόνο γι’ αυτούς ξέρω μερικά πράγματα. Έχω την εντύπωση λοιπόν πως το μεγαλείο αυτής της τριανδρίας έγκειται στο γεγονός ότι τα πρόσωπα των έργων τους δεν ήταν ακριβώς πρόσωπα. Ήταν φορείς αρχετυπικών Σημασιών.

 – «Το νήμα με τον Σωκράτη έχει κοπεί. Δεν μας έχει διαμορφώσει ο Σωκράτης.  Ο εμφύλιος μας έχει διαμορφώσει, η προδοσία και το πλήγωμα της Αριστεράς…» (presspublica.gr συνέντευξη Χάρη Φραγκούλη στις 16.4.17) Συμφωνείτε με τον ταλαντούχο Έλληνα ηθοποιό;

Ξέρετε τι νομίζω τώρα στα 52 μου; Νομίζω ότι, όταν πας να κόψεις ένα νήμα, έχε τον νου σου μην ξαναφουντώσει. Εγώ που λέτε, έχω φροντίσει στη ζωούλα μου και δεν έχω κόψει ούτε μισό νήμα. Και νηματάκι νηματάκι όλο και κάπως θαρρώ πως διαμορφώθηκα.

– Είναι μία αντίσταση στο θάνατο η συγγραφή;

Θα σας απαντήσω με μία φράση από το έργο μου «Η Φθορά»: «Ποιος αντιστέκεται στην Φθορά; Ο συγγραφέας αντιστέκεται στην Φθορά. Συγγραφέας είναι ένα εξ ορισμού ταλαιπωρημένο ον εφόσον επιχειρεί να αντισταθεί στην Φθορά».

 – Ποιό κείμενο θεωρείτε αριστούργημα της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας;

Το «Έγκλημα και Τιμωρία». Όσες φορές και να το διαβάσω, είναι σαν να πέφτω σε παραισθήσεις. Γιατί νομίζω ότι εκεί μέσα βλέπω τα πάντα. Βλέπω τον αγαπημένο μου Χριστό, τον Πλάτωνα, τη Μαρία Μαγδαληνή, τον Δικαστή, τον Διάβολο. Και με τρελαίνει που βλέπω τον εαυτό μου σχεδόν εξίσου μέσα σε όλους αυτούς τους ανθρώπινους τύπους.

-Πείτε μας λοιπόν σε τι συνίσταται το μεγάλο μέγεθος του Ντοστογιέφσκι;

Στην τεράστια και εντελώς άφοβη βουτιά που έκανε στην ανθρώπινη Ψυχή. Κι όλο αυτό σε συνδυασμό με το αστείρευτο πάθος που είχε για τον τζόγο. Θεός!

– Ποιά στιγμή της συγγραφικής διεργασίας είναι ηδονική;

Όταν, μετά από πολλές ώρες δουλειάς, ο ήρωας του βιβλίου σου λέει ότι μπορείς να πας και να πέσεις στο κρεβατάκι σου για ύπνο σχετικά ήρεμος.

– Γεύμα με τον Ερνέστο Σαμπάτο ή με τον Τζάκσον Πόλοκ;

Δύσκολη ερώτηση. Τους θαυμάζω πολύ και τους δύο. Αλλά νομίζω με τον Τζάκσον Πόλοκ. Ήταν ιδιοφυής ζωγράφος και… ημίτρελος. Ο Σάμπατο είναι τεράστιος συγγραφέας, ειδικά το «Τούνελ» του, αλλά τους συγγραφείς τούς θέλω μόνο για να τους διαβάζω. Οι συγγραφείς είναι επικίνδυνοι άνθρωποι.

– Πέρα από το «επικίνδυνο» τι άλλο βρίσκετε δελεαστικό στους δημιουργικούς ανθρώπους;

Κατ’ αρχάς απεχθάνομαι τη φράση «δημιουργικοί άνθρωποι». Προτιμώ τη λέξη δημιουργοί. Κι αυτό που βρίσκω άκρως δελεαστικό στους δημιουργούς είναι ότι είναι μονόχνοτοι άνθρωποι. Με μία προσήλωση στο έργο τους σχεδόν κατανυκτική, που θα πει αυτιστική. Ο δημιουργός μοιάζει πολύ με τον Άγιο.

 – Έχουν τα κορυφαία έργα Τέχνης κάποια κοινή συνισταμένη;

Είναι όλα ενοχλητικά. Προκαλούν μία ενοχλητική δυσφορία, νιώθεις ότι «κάπου έμπλεξες», θες να κάνεις ότι δεν τα διάβασες, ότι δεν τα είδες, ότι δεν τα άκουσες αλλά αυτά είναι εκεί, ουρανοκατέβατα και ενοχλητικά. Ενόχληση είναι όταν πρέπει να ξανασκεφθείς τα πάντα από την αρχή. Η Τέχνη αυτό κάνει: Σε σπρώχνει προς τα πίσω. Ντουγρού στη Ρίζα ξανά. Όταν είδα πρώτη φορά στη ζωή μου την Γκερνίκα, αυτό ακριβώς έπαθα. Όταν διάβασα πρώτη φορά Κάφκα, επίσης.

– «Ο μορφωμένος άνθρωπος συνομιλεί πιο υπεύθυνα με το έργο Τέχνης» (συνέντευξη στο dikastiko.gr 19.10.19). Σας βρίσκει σύμφωνο η γνώμη του μεγάλου μας Εικαστικού Κώστα Τσόκλη;

Απολύτως. Και μάλιστα ίσως να το χόντραινα και λιγάκι: Μόνο ο μορφωμένος άνθρωπος ξέρει να συνομιλεί.

– Ποιό «δημόσιο πρόσωπο» θα επιθυμούσατε να σας ζητήσει να καταγράψετε την βιογραφία του;

Το ένα και μοναδικό πρόσωπο που έχω ερωτευτεί στη ζωή μου. Και σίγουρα θα έβαζα τα δυνατά μου για μια υπερβολικά φαντασμαγορική βιογραφία. Στην ουσία βέβαια μπορεί και να επρόκειτο για μια «αντεστραμμένη» δική μου αυτοβιογραφία…

– Πώς φαντάζεστε τον ιδεατό αναγνώστη της συγγραφικής σας επιτυχίας «Η Πόρτα»; Θα μας τον περιγράψετε εικαστικά αλλά και κυριολεκτικά;

Δεν υπάρχει ιδανικός αναγνώστης, όπως ακριβώς δεν υπάρχει και ιδανικός συγγραφέας. Αν πάντως προσπαθούσα να τον ορίσω κάπως, θα έλεγα ότι ιδανικός αναγνώστης είναι ο αναστατωμένος αναγνώστης. Τέλος πάντων… Κυριολεκτικά μιλώντας, την Πόρτα θα ήθελα να τη διαβάσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι με… μπόλικο παρελθόν. Άνθρωποι επίσης που τους αρέσει να κάθονται με τις ώρες μπροστά στον καθρέφτη. Αλλά όχι για να βαφτούν.

 –Ο Κλεό Κελλάρης, ο ήρωας της «Πόρτας», πώς νομίζετε ότι θα αντιδρούσε εάν έβλεπε έναν αστυνομικό να μπαίνει στο ανοιχτό του σπίτι;

Νομίζω πως ο Κλεό, επειδή είναι πολύ ψυχοπονιάρης, θα έτρεχε αμέσως να βάλει στον αστυνομικό ένα ποτήρι νερό. Θα τον έπιανε οίκτος τον Κλεό και μάλλον δεν θα το άντεχε η καρδιά του να βλέπει τον αστυνομικό να ασφυκτιά ανάμεσα σε τόσα πολλά βιβλία.

Ο Δημήτρης Τσεκούρας έχει παρουσιάσει μεγάλη εργογραφία και μεταφράσεις. Μεταξύ άλλων, το βιβλίο του «Η Πόρτα» κυκλοφορεί με μεγάλη επιτυχία από τις εκδόσεις έρμα.  Ακόμη, μόλις ολοκληρώθηκε μια απόδοση στον «Γυάλινο Κόσμο» του Τένεση Ουίλιαμς. Επίσης, τον Μάρτιο επανεκδίδεται το έργο του «Η Φθορά» και ετοιμάζεται για τον Οκτώβριο μια σειρά διηγημάτων. Και τα δύο από τις εκδόσεις Έρμα.

*Η Κέλλυ Σταμούλη είναι Δικηγόρος.  Σπούδασε Νομικά και Θέατρο στην Αθήνα, τις Βρυξέλλες και στο Λονδίνο.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr