Παναγιώτης Στάθης: Γιατί χρειάζεται αλλαγή του δικαστικού χάρτη – Στο Πρωτοδικείο Αθηνών το 35% των δικαστών πρώτου βαθμού κρίνει το 55% των υποθέσεων πανελλαδικά

Οργάνωση του δικαστικού συστήματος της Χώρας μας, νομοθεσία, ποιότητα και περιεχόμενο των δικογράφων και δικαστές. Αναδιάρθρωση, ανασχεδιασμός και ενδυνάμωση αυτών των τεσσάρων επιπέδων για την επιτάχυνση της Δικαιοσύνης προτείνει ο πρόεδρος της Τριμελούς Διοίκησης του Πρωτοδικείου Αθηνών, Χριστόφορος Λινός, ως πάγιες θέσεις του , διατυπωμένες μάλιστα προ ενός έτους σε ομιλία του για τον “χρόνο απονομής της πολιτικής δικαιοσύνης: Αποτίμηση της παρούσας κατάστασης – κριτική αξιολόγηση” που εκφωνήθηκε στην Εταιρία Δικαστικών Μελετών, στις 23.2.2023. Η μελέτη θα παρουσιαστεί αυτούσια απο το dikastiko.gr αλλά αξίζει να σταθμίσουμε ορισμένα απο τα σημεία που θέτει:

Πολύ λοιπόν πριν ξεκινήσει η επι της ουσίας συζήτηση για την αλλαγή του νέου δικαστικού χάρτη ο επικεφαλής του μεγαλύτερου δικαστικού σχηματισμού της χώρας , του Πρωτοδικείου Αθηνών, είχε επισημάνει (μεταξύ πολλών άλλων) τον ανορθολογικό τρόπο κατανομής των δικαστών , με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια ακόμα ενδογενής παθογένεια στο δικαστικό σύστημα της χώρας. Η κατάληξη αυτής της επισήμανσης εξηγούσε ( βάσει αριθμών) και τον τρόπο με τον οποίο αυτό μπορούσε να αλλάξει.

Μη ορθολογική

Όπως λέει ο κ. Λινός “μια βασική αιτία καθυστέρησης έχει να κάνει με τη μη ορθολογική οργάνωση του δικαστικού μας συστήματος”. Και θυμίζει το εντελώς ανορθολογικό το 50 με 55% της δικαστηριακής ύλης της χώρας (που αντιστοιχεί στο Πρωτοδικείο Αθηνών) να το διαχειρίζεται μόλις των 35% των δικαστών του πρώτου βαθμού (που αντιστοιχεί στους υπηρετούντες δικαστές στο Πρωτοδικείο Αθηνών σε σχέση με τους υπηρετούντες σε όλη τη χώρα). Οταν δε το 2022 κατατέθηκαν συνολικά 102.212 δικόγραφα!

“Το Πρωτοδικείο της Αθήνας απορροφά το 50% με 55% της πρωτοβάθμιας δικαστηριακής ύλης της Χώρας, κάτι που βέβαια είναι εύλογο από τη στιγμή που ο μισός περίπου πληθυσμός της Ελλάδας βρίσκεται εγκατεστημένος στην Αττική. Την επεξεργασία όμως της ύλης αυτής η Πολιτεία την έχει αναθέσει σε 428 (ή 409 αφαιρουμένων των τελούντων σε άδειες μακράς διάρκειας) δικαστές επί συνόλου 1.167 πρωτοβάθμιων πολιτικών δικαστών, δηλαδή με άλλα λόγια την έχει αναθέσει στο 35 μόλις τις % του συνόλου των δικαστών πρώτου βαθμού.

Σε συνέχεια της προηγούμενης διαπίστωσης, παρατηρούμε ότι στο Πρωτοδικείο Αθηνών κατατίθεται ένας πολύ μεγάλος αριθμός δικογράφων. Συγκεκριμένα, το 2022 κατατέθηκαν συνολικά 102.212 δικόγραφα, με τη μερίδα του λέοντος να αφορά την τακτική μονομελούς (20.150 δικόγραφα), τα ασφαλιστικά μέτρα (14.667 δικόγραφα) και τις ανακοπές κατά τις εκτέλεσης (11.003 δικόγραφα) . Επομένως, ο μεγάλος αριθμός των κατατιθέμενων δικογράφων επηρεάζει δυσμενώς και αυτός τους χρόνους απονομής Δικαιοσύνης”, αναφέρει ο κ.Λινός.

Τι προτείνει:

Ο πρόεδρος προτείνει λοιπόν ουσιαστικά καλυτερη κατανομή των δικαστών στο πλαίσιο της αναθεώρησης του δικαστικού χάρτη: “ Άρα τι χρειαζόμαστε εδώ : Ενίσχυση της οργανικής δύναμης του Πρωτοδικείου. Με την αύξηση αυτή θα έχουμε τη δυνατότητα να προσθέσουμε πινάκια και να δικάζονται περισσότερες υποθέσεις, μιας και οι περισσότερες πολιτικές δίκες συνήθως ολοκληρώνονται σύντομα κάτι που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στη θέσπιση της νέας τακτικής διαδικασίας και την κατάργηση της εξέτασης των μαρτύρων και της έννοιας της αναβολής. Με την αύξηση αυτή των πινακίων θα πετύχουμε έτσι να μειώσουμε και τη μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρείται στο χρόνο που μεσολαβεί μεταξύ του χρόνου κατάθεσης ενός δικογράφου και της συζήτησής του. Βέβαια και θέλω να το υπογραμμίσω αυτό, η αύξηση της οργανικής δύναμης του Πρωτοδικείου Αθηνών πρέπει να στοχευμένη, δηλαδή να μη συνδυαστεί με γενικευμένη αύξηση του συνολικού αριθμού των δικαστών της Χώρας, αλλά να συνδυαστεί με επανεξέταση των αναγκών των επιμέρους δικαστικών σχηματισμών. Τι θέλω να πω; Δεν είναι λύση η γενική αύξηση του αριθμού των δικαστών, η οποία μόνη της μάλλον πολλαπλασιάζει τη δικαστηριακή ύλη και υποβαθμίζει την ποιότητα των δικαστών, αλλά λύση είναι η ενίσχυση εκείνων των δικαστηρίων που εμφανίζουν, με βάση στατιστικά δεδομένα, αυξημένη κίνηση, η επανεξέταση της εδαφικής τους αρμοδιότητας ή ακόμη και η επανεξέταση της ανάγκης ύπαρξης άλλων δικαστηρίων με μικρότερη κίνηση. Βεβαίως το ζήτημα αυτό έχει να κάνει με την αναθεώρηση του δικαστικού χάρτη της Χώρας”.