Παναγιώτης Στάθης: Ο Άρειος Πάγος άλλαξε οριστικά τον τρόπο χορήγησης ελαφρυντικών – Πλέον το λευκό ποινικό μητρώο δεν αρκεί

Αλλάζει πλήρως, εκ νέου, ο τρόπος χορήγησης του ελαφρυντικού στην ποινική δίκη, μετά την απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, υπό την προεδρία της προέδρου του Μαρίας Γεωργίου και με εισήγηση του εισαγγελέα του, Βασ. Πλιώτα. Η απόφαση ελήφθη δηλαδή σε ανώτατο δικαστικό επίπεδο , με αφορμή την δραστική μείωση ποινής του ειδικού φρουρού Επαμεινώνδα Κορκονέα (από ισόβια σε 13 χρόνια) για τη δολοφονία του 15χρονου Αλ. Γρηγορόπουλου, που τον οδήγησε αυτομάτως εκτός φυλακής. Και είναι μια απόφαση που εν προκειμένω ξαναέστειλε τον Κορκονέα στις φυλακές, αφετέρου αλλάζει τα δεδομένα για τον μοναδικό τρόπο που έχει ένας κρατούμενος να σπάσει τα ισόβια όταν αυτά προβλέπονται ως μοναδική ποινή για ένα αδίκημα: Την χορήγηση του πιο διαδεδομένου ελαφρυντικού.

Το συγκεκριμένο ελαφρυντικό ως (στον προ του 2019 ποινικό κώδικα) πρότερος έντιμος βίος, νόμιμος βίος ή τελικά σύννομος βίος στον Κώδικα του 2019 αποτελεί επι της ουσίας την “ιστορική” διαδρομή της “ευκαιρίας” των κατηγορουμένων να σπάσουν τα ισόβια, όταν αυτά προβλέπονται ως μοναδική ποινή.

Υπό αυτή την έννοια λοιπόν η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας είναι μια τεράστια ανατροπή στη νομολογία των δικαστηρίων αφού καθορίζει πλέον το πλαίσιο εντός του οποίου θα χορηγείται το ελαφρυντικό. Και είναι προφανές ότι δυσκολεύει τη χορήγησή του, ή τέλος πάντων βάζει και πάλι τους δικαστές σε πρώτο πλάνο. Αποψη που – κατά πολλούς δικηγόρους υπερασπιστές- είναι εξαιρετικά δυσμενής μεταβολή για τα δικαιώματα των κατηγορουμένων αφού βαραίνουν και πάλι στη ζυγαριά μη αντικειμενικά κριτήρια

Η αλλαγή

Τι λέει επί της ουσίας δηλαδή το ανώτατο δικαστήριο: Πως δεν αρκεί το λευκό ποινικό μητρώο για να θεωρηθεί πως κάποιος δικαιούται το ελαφρυντικό του “σύννομου βίου” (που έσπαγε τα ισόβια) κάτι που καθιστούσε σχεδόν μονόδρομο για τα δικαστήρια τη χορήγησή του, αφού τα κριτήρια ήταν εντελώς αντικειμενικά, όπως θεσπίστηκαν με τον Ποινικό Κώδικα του 2019: “Όταν δεν έχει διαπράξει αξιόποινη πράξη ή έχει καταδικαστεί για ελαφρύ πλημμέλημα, είναι ανεπίτρεπτο να ελέγχεται η κατά το Σύνταγμα (άρθρο 9 παρ. 1 εδ. β) «απαραβίαστη προηγούμενη ατομική και οικογενειακή του ζωή”. Δηλαδή κατά αυτήν την (ευμενέστερη της προηγούμενης) άποψη δεν ελέγχεται τίποτα άλλο πλην του τυχόν ποινικού παρελθόντος του κατηγορουμένου , αφού “στο κράτος δικαίου ο πολίτης είναι ελεύθερος να διάγει, όπως ο ίδιος κρίνει, εφόσον δεν παραβιάζει επιτακτικούς ή απαγορευτικούς κανόνες δικαίου”. Αντίθετα κατά το παρελθόν τα κριτήρια ήταν πολλαπλώς διευρυμένα και “μη έντιμος” μπορούσε να θεωρηθεί ο βίος ενός ανθρώπου με κριτήρια μη ποινικά- νομικά.

Επιστροφή

Έτσι η απόφαση του Αρείου Πάγου πρακτικά επαναφέρει την ανάγκη τήρησης και “αστικών κανόνων” στο βίο ενός προσώπου . Αστικοί κανόνες η τήρηση των οποίων θα κριθεί προφανώς ελευθέρως από τους δικαστές. Και το λευκό ποινικό μητρώο συνεκτιμάται από το δικαστήριο. Εν ολίγοις επιστροφή στην προτέρα κατάσταση.