Παναγιώτης Τσιμπούκης: Τεράστια ερωτηματικά για το βούλευμα της Novartis

Πολλά ερωτηματικά έχει προκαλέσει στο νομικό και πολιτικό κόσμο το βούλευμα του πενταμελούς Δικαστικού Συμβουλίου του Ειδικού Δικαστηρίου περί ευθύνης υπουργών με το οποίο παραπέμπονται σε δίκη, όχι ουσιαστικά για την υπόθεση της Novartis, τόσο ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης Δημήτρης Παπαγγελόπουλος όσο και η πρώην επικεφαλής της Εισαγγελίας Διαφθοράς, αντεισαγγελέας Εφετών Ελένη Τουλουπάκη.

Αναμφίβολα η υπόθεση της Novartis έχει τεράστιες πολιτικές διαστάσεις, παρασκηνιακές και μη. Όπως λένε χαρακτηριστικά δικαστές και εισαγγελείς που έχουν πολλά χρόνια στην πλάτη τους, σε χρόνο λίγο πριν την έκδοση του επίμαχου βουλεύματος και με έντονο άρωμα γυναίκας, εκδηλώθηκε ένα “κίνημα” μέσα στον Άρειο Πάγο «να σώσουμε τα παιδιά», δηλαδή τους 3 εισαγγελείς διαφθοράς. Κίνημα που το αποτέλεσμά του μπορεί να εκτιμηθεί όπως θέλει ο καθένας.

Εξάλλου, ένας δικαστής του πενταμελούς Δικαστικού Συμβουλίου όταν κληρώθηκε από τη Βουλή μέλος του συμβουλίου αυτού, είχε πει ότι «εγώ δεν ξέρω τι θα ψηφίσω στο τέλος». Και ναι μεν ακούγεται θετικό για την κρίση ενός αδέκαστου δικαστή, αλλά όχι και τόσο περίεργο όταν ο δικαστής αυτός λίγες μέρες πριν από την παρούσα Κυβέρνηση είχε προαχθεί. Και οι παροικούντες στην πόλη αυτή μπορούν να ερμηνεύσουν πολλά πάνω στις σχέσεις και στους δεσμούς αίματος της πολιτικής και της δικαστικής εξουσίας.

Παράδοξα

Υπήρξαν όμως και άλλα παράδοξα. Λίγο πριν τη νυκτερινή δημοσίευση του επίμαχου βουλεύματος του Δικαστικού Συμβουλίου είδαν το φώς της δημοσιότητας δημοσιεύματα, κυρίως στον ηλεκτρικό Τύπο, που έκαναν λόγο για υποθέσεις με εμπλοκή πολιτικών προσώπων που είχαν τεθεί στο αρχείο όταν αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης ήταν ο Δημήτρης Παπαγγελόπουλος και επικεφαλής της Εισαγγελίας Διαφθοράς ήταν η Ελένη Τουλουπάκη.

Τα δημοσιεύματα αυτά σταμάτησαν απότομα όταν εκδόθηκε το επίμαχο βούλευμα και ειδικά όταν τις επόμενες μέρες στην αντιπαράθεση που υπήρξε μέσα στη Βουλή μεταξύ Κυριάκου Μητσοτάκη και Αλέξη Τσίπρα, το θέμα της Novartis πέρασε «άβρεχτο» μέσα σε πολύ χαμηλούς τόνους και αναφορές.

Την ίδια στιγμή, άλλοι νομικοί υπενθύμιζαν με νόημα ότι ο Δημήτρης Παπαγγελόπουλος διετέλεσε, επί ΝΔ, διοικητής της ΕΥΠ και ακόμη διατηρεί φιλικές σχέσεις με την υπηρεσία αυτή.

Πάντως, όπως έλεγαν δικηγόροι, τόσο πάνω από τον Άρειο Πάγο, όσο και από το Συμβούλιο της Επικρατείας υπερίπταται ένα περίεργη σύννεφο με έντονο άρωμα γυναίκας που σκιάζει, από διαφορετικές σκοπιές, τα δύο αυτά ανώτατα δικαστήρια της χώρας. Το κάθε ένα από αυτά τα δυο σύννεφα με άρωμα γυναίκας δεν σχετίζονται μεταξύ τους, διευκρίνιζαν οι ίδιοι δικηγόροι, ενώ εξέφραζαν ερωτήματα για το ρόλο του υπουργείου Δικαιοσύνης.

Πέρα από όλα αυτά , στο Ειδικό Δικαστήριο περί ευθύνης υπουργών ο κ. Παπαγγελόπουλος και η κυρία Τουλουπάκη, δεν παραπέμπονται ουσιαστικά να δικαστούν για την σκευωρία Novartis, αλλά για παρελκόμενα αδικήματα, εκ των οποίων άλλα σχετίζονται με την υπόθεση της φαρμακοβιομηχανίας και άλλα όχι.

Νομικοί υποστηρίζουν ότι όπως είναι διατυπωμένο το επίμαχο υπ. αριθμ. 25/2022 βούλευμα, είναι πολύ δύσκολο δικονομικά να γίνει δεκτή η παράσταση των εμπλεκομένων δέκα πολιτικών προσώπων ως πολιτική αγωγή ενώπιον του Ειδικού Δικαστηρίου. Η μόνη που μπορεί να παρασταθεί ξεκάθαρα ως πολιτική αγωγή είναι η Γεωργία Τσατάνη. Φυσικά το θέμα αυτό θα κριθεί κατά την διαδικασία της δίκης.

Αρκετά δύσκολο χαρακτήριζαν παράλληλα οι ίδιοι νομικοί, το εάν μπορεί να σταθούν τα αδικήματα που αποδίδονται με το επίμαχο βούλευμα στον κ. Παπαγγελόπουλο και στην κυρία Τουλουπάκη και ειδικά τη στιγμή που έχουν πολύ καλούς νομικούς παραστάτες.

Την ίδια στιγμή, οι ίδιοι νομικοί υποστηρίζουν ότι το βούλευμα παρακάμπτει την 363 σελίδων πρόταση της εισαγγελέως του Δικαστικού Συμβουλίου, αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ελένης Μετσοβίτου–Φλουρή και δεν απαντά στην επιχειρηματολογία του κατηγορητηρίου και ειδικά στο σκέλος εκείνο που αφορά τα εμπλεκόμενα πολιτικά πρόσωπα.

Οι απόψεις αυτές ενισχύονται τα μάλα από το άρθρο-σχόλιο του Ευάγγελου Βενιζέλου αναφορικά με το βούλευμα για την υπόθεση της Novartis (« Ένα λογικά ασύντακτο βούλευμα») που αποκαθηλώνει τη νομική (!) λογική των πέντε δικαστών του Δικαστικού Συμβουλίου….».

Υπενθυμίζεται, ότι το πενταμελές Δικαστικό Συμβούλιο του Ειδικού Δικαστηρίου που εξέδωσε το επίμαχο βούλευμα (25/2022), απαρτιζόταν από τον αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου Μιλτιάδη Χατζηγεωργίου, τον πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας Δημήτριο Σκαλτσούνη (και οι δύο συνταξιοδοτήθηκαν αμέσως μετά την έκδοση του βουλεύματος), την αρεοπαγίτη Πηνελόπη Παρτσαλίδου-Κομνηνού, την επίσης αρεοπαγίτη και εισηγήτρια της υπόθεσης Όλγα Σχετάκη-Μπονάτου και τον σύμβουλο Επικρατείας Βασίλειο Ανδρουλάκη.

Οι πολιτικοί αναζητούν διέξοδο

Κάποια από τα πολιτικά πρόσωπα εκ των δέκα εμπλεκομένων στην υπόθεση της Novartis, έχουν ήδη αναθέσει σε δικηγορικά γραφεία να μελετήσουν λέξη προς λέξη τις 434 σελίδες του επίμαχου βουλεύματος, προκειμένου να διαπιστώσουν εάν υπάρχουν νομικά ατοπήματα, αντιφάσεις, παραλείψεις, κ.λπ. Απώτερος σκοπός αυτών των ενεργειών των πολιτικών προσώπων είναι σε περίπτωση που βρεθούν «νομικά μαργαριτάρια» να αναζητήσουν ποινικές και όχι μόνο ευθύνες από τους υπαιτίους.

Πόρισμα Σοφουλάκη

Αναγκαίο είναι να επισημανθεί στο σημείο αυτό ότι τον Ιούλιο του 2020 υπήρξε διχογνωμία στα πορίσματα που συνέταξαν οι αντεισαγγελείς του Αρείου Πάγου Ευάγγελος Ζαχαρής και Λάμπρος Σοφουλάκης, οι οποίοι ερεύνησαν από κοινού την προκαταρκτική έρευνα για τους χειρισμούς που έγιναν στην υπόθεση της Novartis από την εισαγγελία Διαφθοράς, υπό την επικεφαλής της Ελένη Τουλουπάκη.

Ο κ. Ζαχαρής με το πόρισμά του, μεταξύ των άλλων, ζητούσε να ασκηθεί ποινική δίωξη σε βάρος της κυρίας Τουλουπάκη για σειρά αδικημάτων, καθιστώντας την υπεύθυνη για μεροληπτικούς χειρισμούς σε ό,τι αφορά στα πολιτικά πρόσωπα στην υπόθεση της φαρμακοβιομηχανίας.

Αντίθετα, ο κ. Σοφουλάκης, στο πόρισμά του κατέληγε ότι η κυρία Τουλουπάκη ενήργησε σύμφωνα με τον νόμο και ότι δεν προέκυψαν στοιχεία σε βάρος της, τα οποία να δικαιολογούν την άσκηση ποινικής δίωξης εναντίον της για πράξεις που της αποδόθηκαν. Το ίδιο αναφέρει ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου και για τους δυο επίκουρους Εισαγγελείς Διαφθοράς.

Στο πλαίσιο αυτό των εξελίξεων σε μια πρώτη έρευνα νομικών που ασχολούνται με το επίμαχο βούλευμα, διαπιστώθηκε ότι έχουν αντιγραφεί στο βούλευμα αυτούσιες, λέξη προς λέξη στις σελίδες 232 έως 250, κείμενο από το πόρισμα του Λάμπρου Σοφουλάκη.

Σύμφωνα με συναδέλφους του κ. Σοφουλάκη, οι οποίοι γνωρίζουν σε βάθος το θέμα της λειτουργίας της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, στην σύνταξη του πορίσματος του κ. Σοφουλάκη συνέδραμε σε μέγιστο βαθμό πρώην εισαγγελέας του Αρείου Πάγου. Και αυτό, όπως ισχυρίζονται οι συνάδελφοί του, προκύπτει από το γεγονός ότι στο πόρισμα περιλαμβάνονται στοιχεία τα οποία δεν προέκυψαν από τις καταθέσεις και την έρευνα των δυο αντεισαγγελέων του Αρείου Πάγου, τα οποία όμως γνώριζε, εκ της θέσεως που κατείχε, πρώην εισαγγελέας του Αρείου Πάγου που – οι ίδιοι εκτιμούν- συνέδραμε στην σύνταξη του πορίσματος Σοφουλάκη.

Τα δέκα πολιτικά πρόσωπα

Αντιφάσεις αλλά και νομικά ατοπήματα υποστηρίζουν οι νομικοί ότι υπάρχουν στο κεφάλαιο εκείνο του βουλεύματος (σελίδα 261, κ.λπ.) που αναφέρεται στα 10 πολιτικά πρόσωπα.

Το βούλευμα ενώ αρχικά αναφέρει ότι χωρίς να έχει γίνει οποιαδήποτε αξιολόγηση των στοιχείων που υπήρχαν, διαβιβάστηκε στην Βουλή η υπόθεση, καθώς -όπως χαρακτηριστικά αναφέρει- «ουδεμία αρμοδιότητα έχει ο διαβιβάζων εισαγγελέας να ερευνήσει τα στοιχεία που πρόκειται να διαβιβαστούν ούτε με άμεσο ούτε με έμμεσο τρόπο», λίγες γραμμές παρακάτω, αναφέρει ότι τα υπουργικά αδικήματα της απιστίας και της παθητικής δωροδοκίας, κατά την άποψη των εισαγγελέων, με βάση την κατά το χρόνο της διαβίβασης νομολογία, είχαν υποπέσει στην αποσβεστική προθεσμία του άρθρου 86 παρ. 3 του Συντάγματος, καθόσον για τα εγκλήματα αυτά είχαν παρέλθει οι δυο πρώτες σύνοδοι της αμέσως επόμενης βουλευτικής περιόδου από τις τελευταίες εκλογές, δεμένου ότι οι φερόμενοι στις δικογραφίες αυτές χρόνοι τέλεσης ήταν από το έτος 2006 έως το έτος 2015, οπότε η Βουλή, σύμφωνα με τα τότε νομολογιακά δεδομένα, θα διαπίστωνε και μόνο την εξάλειψη του αξιόποινου των εγκλημάτων αυτών και δεν θα μπορούσε να αποφασίσει τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής».

Και συνεχίζει το εν λόγω βούλευμα ότι η Βουλή έκρινε «ευατήν αναρμόδια και διαβίβασε τις δικογραφίες στην Εισαγγελία Διαφθοράς ως αρμόδια πλέον για τη διερεύνηση των πράξεων της δωροληψίας πολιτικών αξιωματούχων, παθητικής δωροδοκίας και νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες».

Στο σημείο αυτό, οι νομικοί παρατηρούν ότι οι Εισαγγελείς Διαφθοράς παράνομα ερευνούσαν παραγεγραμμένα αδικήματα. Πέρα από αυτό όμως, όπως το βούλευμα σημειώνει «κατά την άποψη των εισαγγελέων» τα επίμαχα αδικήματα είχαν πέσει σε παραγραφή. Και παρότι τα αδικήματα είχαν υποπέσει σε παραγραφή, η υπόθεση με τα 10 πολιτικά πρόσωπα, διαβιβάστηκε στην Βουλή.

Παράλληλα, θέτουν το ερώτημα, αφού γνώριζαν ότι τα αδικήματα ήταν παραγεγραμμένα, γιατί η τότε Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου (ως αρμόδιο όργανο) δέχθηκε να διαβιβάσει την υπόθεση των δέκα πολιτικών προσώπων στην Βουλή.

Προστατευόμενοι μάρτυρες

Ένα μεγάλο κεφάλαιο του βουλεύματος το οποίο είναι σε εντελώς εσφαλμένη βάση, όπως υποστηρίζουν οι νομικοί, είναι αυτό που αφορά τους 3 προστατευόμενους μάρτυρες.

Ένα από τα σφάλματα που αποδίδεται στο σκέλος των προστατευόμενων μαρτύρων, το οποίο οι νομικοί το χαρακτηρίζουν διάτρητο και εκτός λογικής, είναι η απόρριψη του ισχυρισμού ότι παρανόμως χαρακτηρίστηκαν ως μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος γιατί προσδοκούσαν ίδιο όφελος από τις καταθέσεις τους στις δικαστικές αρχές των ΗΠΑ.

Όπως καταγράφεται στο βούλευμα η ύπαρξη τυχόν ιδίου οικονομικού οφέλους, κατά το νομικό καθεστώς των ΗΠΑ, δεν απαγορεύει τον ως άνω χαρακτηρισμό τους από την Εισαγγελέα Διαφθοράς στην Ελλάδα, εφόσον το όφελος αυτών-χρηματικό ποσό, που έλαβαν ή πρόκειται να λάβουν από τις αρχές των ΗΠΑ, δεν έχει ως προϋπόθεση την κατάθεσή τους στην Ελλάδα, δηλαδή οι καταθέσεις στις ΗΠΑ και στην Ελλάδα δεν συνδέονται αιτιωδώς και συνακόλουθα η κατάθεσή τους στις ΗΠΑ δεν καθιστά ανεπιτήδειους μάρτυρες στην Ελλάδα.

Ανακριβές χαρακτηρίζουν επίσης οι ίδιοι νομικοί το σημείο εκείνο του βουλεύματος που γίνεται αναφορά στην παραιτηθείσα πρώην Εισαγγελέα Διαφθοράς Ελένη Ράικου (την διαδέχθηκε η Ελένη Τουλουπάκη) και στην συνέχεια γίνεται εκτενής αναφορά στους τρεις προστατευόμενους μάρτυρες (σελίδα 256 και επόμενα του βουλεύματος) οι οποίοι θα συνέβαλλαν με στοιχειά και το υλικό που κατείχαν στην αποκάλυψη των αξιόποινων πράξεων.

Και όπως σημειώνει το βούλευμα τούτο διότι κρίθηκε ότι γνώριζαν (σ.σ.: προστατευόμενοι μάρτυρες) και από δική τους αντίληψη ουσιώδη πράγματα για τις διευρυμένες πράξεις και πρόσωπο ως εκ της θέσης που κατείχαν (σημαντικά στελέχη της Novartis οι δύο και στέλεχος του υπουργείου ο τρίτος κατά τον κρίσιμο χρόνο).

Όμως, επισημαίνουν οι νομικοί, ότι πράγματι ο προστατευόμενος μάρτυρας με την κωδική ονομασία «Αναστασίου Ιωάννης» (Νικόλαος Μανιαδάκης) προσήλθε αυτοβούλως στην Εισαγγελία Διαφθοράς και ζήτησε να καταθέσει.

Αντίθετα, τα στοιχεία των δύο άλλων (μεταγενέστερα) προστατευόμενων μαρτύρων (Κελέση Αικατερίνη και Σαράφης Μάξιμος) οι εισαγγελείς Διαφθοράς τα πληροφορήθηκαν (29.12.2016) από έγγραφο του υπουργείου Δικαιοσύνης των Ηνωμένων Πολιτειών.

Στο έγγραφο αυτό του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, σημειώνεται ότι οι πληροφορίες που αναφέρονται στο έγγραφο αυτό προορίζονται μόνο για πληροφοριακούς σκοπούς και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την Κυβέρνηση της Ελλάδος σε οποιεσδήποτε ποινικές διαδικασίες, ούτε να προωθηθούν σε άλλη Κυβέρνηση ή πρόσωπο, ούτε να χρησιμοποιηθούν σε ανοιγείσες ποινικές διαδικασίες.

Στην συνέχεια, οι εισαγγελείς Διαφθοράς με βάση το επίμαχο έγγραφο των ΗΠΑ, επικοινώνησαν με την Κελέση Αικατερίνη και τον Σαράφη Μάξιμο, οι οποίοι δέχθηκαν να καταθέσουν και έτσι βαπτίστηκαν προστατευόμενοι μάρτυρες.

Κατά συνέπεια, σύμφωνα πάντα με τους νομικούς, δεν πρόκειται για επιλογή μαρτύρων από τους εισαγγελείς Διαφθοράς, αλλά για κλήτευση ουσιωδών μαρτύρων σύμφωνα με τον Κώδικά Ποινικής Δικονομίας, λόγω της θέσης που κατείχαν οι δύο στην φαρμακοβιομηχανία και στο υπουργείο ο τρίτος. Παράλληλα, παραβιάστηκαν από τους εισαγγελείς Διαφθοράς οι περιορισμοί που έθετε το έγγραφο του υπουργείου Δικαιοσύνης, σχετικά με την χρήση του επίμαχου εγγράφου (απλά και μόνο πληροφοριακού περιεχομένου).

Παράνοια, χαρακτηρίζουν νομικοί τον ισχυρισμό που διατυπώνεται στην σελίδα 262 και επόμενα του βουλεύματος σχετικά με το οικονομικό όφελος των προστατευομένων μαρτύρων.

Ειδικότερα, στο βούλευμα ως προς το θέμα αυτό αναφέρει: «Η αιτίαση ότι παρανόμως χαρακτηρίσθηκαν ως μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος διότι προσδοκούν ίδιο όφελος από τις καταθέσεις τους στις δικαστικές αρχές των ΗΠΑ είναι απορριπτέα. Τούτο διότι η ύπαρξη τυχόν ιδίου οικονομικού οφέλους, κατά το νομικό καθεστώς των ΗΠΑ, δεν απαγορεύει τον ως άνω χαρακτηρισμό τους από την Εισαγγελία Διαφθοράς στην Ελλάδα, εφόσον το όφελος αυτών – χρηματικό ποσό, που έλαβαν ή πρόκειται να λάβουν από τις αρχές των ΗΠΑ, δεν έχει ως προϋπόθεση την κατάθεσή τους στην Ελλάδα, δηλαδή οι καταθέσεις στις ΗΠΑ και στην Ελλάδα δεν συνδέονται αιτιωδώς και συνακόλουθα η κατάθεσή τους στις ΗΠΑ, δεν τους καθιστά ανεπιτήδειους μάρτυρες στην Ελλάδα».

Εξάλλου, σημειώνουν οι νομικοί, το βούλευμα με τη νομιμοποίηση των καταθέσεων των προστατευόμενων μαρτύρων στην Ελλάδα, ενισχύει τις θέσεις ως προς τα όσα κατέθεσαν στις ΗΠΑ, επιβεβαιώνοντας έτσι το οικονομικό όφελος τους.

Οι νομικοί συνεχίζουν να μελετούν το επίμαχο βούλευμα και για το λόγο αυτό θα επανέλθουμε….

Ευάγγελος Βενιζέλος

Ισοπεδωτικός είναι για τους πέντε δικαστές του Δικαστικού Συμβουλίου ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος όπως ο ίδιος υπενθυμίζει ότι «έχω την ιδιότητα του μηνυτή και του παρισταμένου προς υποστήριξη της κατηγορίας και έχω καταθέσει ως μάρτυρας ενώπιον της ανακρίτριας του Ειδικού Δικαστηρίου. Έχω όμως πρωτίστως την ιδιότητα του καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου και ως θεμελιώδη προτεραιότητα την υπεράσπιση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου».

Σταχυολογώντας από την εκτενή κρητική του κ. Βενιζέλου, μεταφέρονται ενδεικτικά κάποια αποσπάσματα:

«Η σκευωρία Νοβάρτις εισάγεται συνεπώς στο Ειδικό Δικαστήριο μέσω της υπόθεσης Κουρουμπλή και της υπόθεσης Παπαγγελόπουλου / Ράικου, αλλά όχι ευθέως για τα δέκα πολιτικά πρόσωπα που κατέστησαν θύματα της !

Αυτή είναι η συνοπτική συνολική εικόνα της δικανικής κρίσης του Δικαστικού Συμβουλίου. Αυτή δηλαδή είναι η σύνοψη των πραγματολογικών και δικανικών αντιφάσεων μιας δικαστικής κρίσης που προδήλως στερείται λογικής και δικανικής συνοχής και ως εκ τούτου δεν διαθέτει την ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία που απαιτεί το Σύνταγμα και η ΕΣΔΑ ως εγγύηση του κράτους δικαίου και ως προϋπόθεση σεβασμού του δικαιώματος στη δίκαιη δίκη».

Παράλληλα, ο κ. Βενιζέλος θέτει κάποια ερωτήματα, μεταξύ των οποίων είναι:

«Αναρωτιέμαι επίσης, αυτή η πανηγυρική υπεράσπιση του δικαιώματος του δικαστή να λέει και να κάνει ό,τι θέλει ακόμη και αν αυτό είναι αντίθετο «με τη νομολογία και τη νομική διδασκαλία», συνάδει με την αρχή του κράτους δικαίου και την ειδικότερη αρχή της ασφάλειας δικαίου που ανήκει στον πυρήνα του Συντάγματος και των ευρωπαϊκών αξιών όπως τις αντιλαμβάνονται το ΔΕΕ και το ΕΔΔΑ;».

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr