ΕΔΔΑ: Κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων από εγκληματικές ενέργειες αλλά με… μέτρο

Το κράτος κατάσχεσε μεγάλο μέρος της περιουσίας τους, όπως οχήματα, σπίτια, χρήματα,  με το αιτιολογικό ότι αποκτήθηκαν από παράνομες δραστηριότητες καθόσον τα έσοδα τους δεν επαρκούσαν για τις αγορές τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις προχώρησε δικαίως στην κατάσχεση.

Σε όσους επιβλήθηκε κατάσχεση είχαν στην «πλάτη» τους καταδικαστικές αποφάσεις για εγκλήματα – μεταξύ των οποίων παράνομη υλοτομία, υπεξαίρεση, απόπειρα εκβίασης, οπλοκατοχή, ληστεία,  πλαστογραφία πιστοποιητικών, παράνομη κατοχή ναρκωτικών και φοροδιαφυγή – από δικαστήρια σε διάφορα μέρη της χώρας.

Τα δικαστήρια κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι σχετικές δαπάνες των προσφευγόντων κατά την υπό εξέταση περίοδο είχαν υπερβεί σημαντικά τα νόμιμα εισοδήματά τους. Τα δικαστήρια δήλωσαν ότι θα μπορούσε να τεκμαίρεται λογικά ότι και τα άλλα περιουσιακά στοιχεία που αποκτήθηκαν ήταν προϊόν εγκληματικών ενεργειών.

Τα επιχειρήματα ότι τα περιουσιακά τους στοιχεία είχαν προέλθει από δωρεές ή κληρονομιές απορρίφθηκαν από τα δικαστήρια. Επίσης, τα επιχειρήματα ότι δεν υπήρχε σχέση μεταξύ των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων και των εγκληματικών ενεργειών κρίθηκαν αναξιόπιστα. Οι αποφάσεις αυτές επικυρώθηκαν επισήμως.

Προϋποθέσεις για στέρηση περιουσίας

Μετά την κατάσχεση, 14 Βούλγαροι υπήκοοι προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), το οποίο έκρινε πως σε περιπτώσεις τέτοιων περιουσιακών κατασχέσεων απαιτούνται συγκεκριμένα στοιχεία για τη σύνδεση των εσόδων με τις παράνομες δραστηριότητες.

«Η στέρηση περιουσίας υπόκειται σε ορισμένες προϋποθέσεις» αναφέρει, και προσθέτει ότι «τα συμβαλλόμενα κράτη θα μπορούσαν να ελέγχουν τη χρήση της περιουσίας τους σύμφωνα με το γενικό συμφέρον». Για το λόγο αυτό, σε κάποιους από τους προσφεύγοντες επιδίκασε αποζημίωση από 2.000 έως 4.000 ευρώ.

Ειδική αναφορά γίνεται στην αρχή της αναλογικότητας, με το ΕΔΔΑ να επαναλαμβάνει ότι «έπρεπε να επιτευχθεί μια δίκαιη ισορροπία μεταξύ του γενικού συμφέροντος και της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων ενός ατόμου. Μέρος αυτού μπορεί να περιλαμβάνει την ευκαιρία να υποβάλει την υπόθεσή του στις αρμόδιες αρχές. Το Δικαστήριο σημείωσε ότι το ευρύ πεδίο εφαρμογής που διέπει το νόμο σε αυτήν την περίπτωση, τόσο όσον αφορά τα αδικήματα όσο και το χρόνο/διάρκεια από την κίνηση της διαδικασίας, θα μπορούσε να παρουσιάζει δυσκολίες για τους προσφεύγοντες. Το Δικαστήριο δήλωσε ότι τέτοια προβλήματα στο νόμο μπορούσαν να διαταράξουν την ισορροπία των διαδικασιών  προς το κράτος».

Και επισημαίνει: «Έτσι ήταν απαραίτητο αυτό το πλεονέκτημα να αντισταθμιστεί, ειδικότερα, από την υποχρέωση να αποδειχτεί σύνδεση με τις εγκληματικές ενέργειές ώστε να δικαιολογηθεί η κατάσχεση.  Το Δικαστήριο δήλωσε ότι τα εθνικά δικαστήρια έπρεπε να αναλάβουν την υποχρέωση να προβούν σε μια τέτοια αντιστάθμιση, εκτός εάν αποδείχθηκε ότι η συλλογιστική των δικαστηρίων ήταν αυθαίρετη ή προφανώς παράλογη».

Όπως σημειώνει στην απόφασή του σε κάποιες περιπτώσεις «διαπίστωσε ότι δεν υπήρχαν αρκετές εγγυήσεις ώστε να επιτύχει την απαιτούμενη δίκαιη ισορροπία για να εξασφαλίσει τα δικαιώματα των προσφευγόντων σύμφωνα με το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου, συμπεριλαμβανομένης της προσπάθειας να εξεταστεί η σχέση μεταξύ της περιουσίας και της φερόμενης εγκληματικής ενέργειας, ούτε η διαπίστωση από τα δικαστήρια σχετικά με το κατά πόσο τα περιουσιακά στοιχεία που παρασχέθηκαν ισοδυναμούσαν με τη  διαφορά μεταξύ των δαπανών και των εσόδων των προσφευγόντων. Η απώλεια της περιουσίας τους ήταν δυσανάλογη».

Πηγή: www.echrcaselaw.com

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr