Τετάρτη 02 Απριλίου 2025

Παναγιώτης Στάθης: Τα 3 συν 2 σενάρια αλλαγής του Συντάγματος για τη δίωξη των Υπουργών και την επιλογή της ηγεσίας των Δικαστηρίων

Το dikastiko.gr αποκαλύπτει και καταγράφει τα τρία σενάρια για την αλλαγή του άρθρου 86 και τα δύο σενάρια για τον τρόπο επιλογής της ηγεσίας των δικαστηρίων που θα τεθούν στο διάλογο για τη συνταγματική αναθεώρηση.

NEWSROOM icon
NEWSROOM
Παναγιώτης Στάθης: Τα 3 συν 2 σενάρια αλλαγής του Συντάγματος για τη δίωξη των Υπουργών και την επιλογή της ηγεσίας των Δικαστηρίων (Dikastiko.gr/Eurokinissi)

Τρία συν 2 σενάρια για τον τρόπο δίωξης των υπουργών και επιλογής της ηγεσίας των δικαστηρίων κυριαρχούν στον διάλογο για τη συνταγματική αναθεώρηση που ανοίγει όχι μόνο για τους θεσμικούς λόγους που επιτάσσει η χρονική συγκυρία της προτείνουσας Βουλής των αλλαγών του συντάγματος αλλά κυρίως η κοινωνική κατακραυγή και η κοινωνική αξίωση για σοβαρές αλλαγές στην κατεύθυνση της θωράκισης ανεξαρτησίας των θεσμών και της μη “κάλυψης” των υπουργών πίσω από τις εκάστοτε πλειοψηφίες της Βουλής. Η ισορροπία βέβαια πρέπει να είναι υποδειγματική γιατί ελλοχεύουν δύο κίνδυνοι:

Ενός “κράτους δικαστών” με ανεξέλεγκτες δυνάμεις  ή Ενός πογκρόμ διώξεων κατά πολιτικών αντιπάλων.

Σε αυτή την κατεύθυνση η μέγιστη δυνατή συναίνεση μεταξύ των κομμάτων είναι απαραίτητη ως εχέγγυο αποδοχής (;) από την κοινωνία. Άλλωστε ήδη οι αριθμοί που καταγράφουν οι μετρήσεις της κοινής γνώμης είναι απογοητευτικοί ως προς την εμπιστοσύνη στους θεσμούς, πολλώ δε μάλλον στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης με αφορμή την υπόθεση των Τεμπών.

Το άρθρο 86 του Συντάγματος

Για τις αλλαγές στο περίφημο άρθρο 86 του Συντάγματος σχετικά με τον τρόπο δίωξης των υπουργών κυριαρχούν τρία σενάρια που οδηγούν είτε στην εξάλειψη είτε στον περιορισμό της αρμοδιότητας και της εμπλοκής των κομμάτων στην ποινική δίωξη υπουργών μέσω Προανακριτικών:

– Η πρώτη λύση αναφέρει πως oι δικογραφίες για υπουργούς να παραπέμπονται, χωρίς τη μεσολάβηση της Προανακριτικής, απευθείας στο δικαστικό συμβούλιο, το οποίο στη συνέχεια θα κρίνει εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις για να επιληφθεί το Ειδικό Δικαστήριο. Αυτό είναι το «μοντέλο Τριαντόπουλου».

– Η δεύτερη λύση είναι να λειτουργούν οι Προανακριτικές για τα πολιτικά πρόσωπα, όμως δεν θα είναι πλέον προαιρετική, αλλά υποχρεωτική, η ανάθεση από τη Βουλή στο δικαστικό συμβούλιο του ελέγχου των στοιχείων των κατηγοριών εις βάρος υπουργών και της αξιολόγησης της ουσιαστικής βασιμότητάς τους.

– Η τρίτη οδός είναι να αντικατασταθεί η Προανακριτική από ένα μεικτό σώμα ανώτατων δικαστών και βουλευτών, στο οποίο όμως την πλειοψηφία θα έχουν οι εκπρόσωποι της Δικαιοσύνης.

Η ηγεσία της Δικαιοσύνης

Ένα βασικό τμήμα (για το οποίο μάλιστα ήδη έχει ζητηθεί από τους δικαστές να αρχίσει ο διάλογος με τα πολιτικά κόμματα) αφορά την εκλογή της ηγεσίας της. Ήδη, πολύ πρόσφατα, το Υπουργείο Δικαιοσύνης διαφοροποίησε τη διάταξη για την επιλογή προσθέτοντας ένα άρθρο που αποτελούσε πάγιο αίτημα των δικαστών.

Ουσιαστικά με τη συγκεκριμένη διάταξη δίδεται γνωμοδοτικός ρόλος στους δικαστές για την επιλογή της ηγεσίας τους ψηφίζοντας τους επικρατέστερους σε σχηματισμό Ολομέλειας. Η λίστα των ονομάτων διαβιβάζεται στον Υπουργό Δικαιοσύνης και από εκεί ακολουθεί η διαδικασία της Βουλής και του Υπουργικού Συμβουλίου. Οι δικαστές στον αντίποδα ζητούν η πρότασή τους να έχει δεσμευτικό χαρακτήρα.

Πάντως αυτή τη στιγμή τα σενάρια είναι δύο:

– Το πρώτο αναφέρει οι επικεφαλής των ανωτάτων δικαστηρίων να αναδεικνύονται από το ίδιο το δικαστικό σώμα.

– Το δεύτερο, οι δικαστές να καταθέτουν μια εισηγητική πρόταση προς τη Βουλή. Κατόπιν, είτε η Βουλή εκλέγει τους ανώτατους δικαστές από τους προτεινόμενους ή, με αυξημένη πλειοψηφία, θα διαμορφώνει μια «μικρή λίστα» από την οποία η κυβέρνηση θα κάνει την τελική επιλογή. Επί του παρόντος η πλάστιγγα γέρνει προς την τελευταία αυτή εναλλακτική, καθώς εκφράζονται φόβοι ότι ενδεχόμενη ανάδειξη της ηγεσίας της Δικαιοσύνης εκ των έσω θα μπορούσε να οδηγήσει σε κομματικοποίηση του δικαστικού σώματος.

Ακολουθήστε τον Παναγιώτη Στάθη στο instagram, στο facebook και στο Twitter

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr