Διαζύγιο συναινετικό και κατ΄αντιδικία: Όσα πρέπει να γνωρίζεις

Της Σοφίας Τσιπτσέ*

Πως από το «ους ο Θεός συνέζευξεν, άνθρωπος μη χωριζέτω» φτάνουμε στο «παίρνω το καπελάκι μου και φεύγω», είναι ένα τεράστιο ζήτημα που χρήζει κοινωνικο-ψυχολογικών αναλύσεων από τους αρμόδιους επιστήμονες. Πράγματι, αν δει κανείς τα στατιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ θα διαπιστώσει την αύξηση των διαζυγίων στην χώρα μας, ειδικά τα τελευταία χρόνια, τα χρόνια της κρίσης. Οικονομικά αίτια, κοινωνικά αίτια, λανθασμένα πρότυπα, πρόχειρες δομές στις ανθρώπινες σχέσεις, σε συνδυασμό με άλλα χαρακτηριστικά της εποχής (social media, αποξένωση από το ουσιαστικό και προσχώρηση στον «ιδεατό ψηφιακό κόσμο») ίσως να αποτελούν κάποιους από τους λόγους που οδηγούνται οι γάμοι σε διάλυση, “ωσάν χάρτινοι πύργοι”.

Ποια είναι όμως η επόμενη μέρα και τι πρέπει να γνωρίζουν όσοι αποφασίζουν να χωρίσουν; Σε ότι αφορά το νομικό πλαίσιο, υπάρχουν δύο ειδών διαζύγια:

Συναινετικό, σε περίπτωση που οι δύο σύζυγοι αποφασίζουν συναινετικά να χωρίσουν και συμφωνούν σε όλα τα παρεπόμενα ενός διαζυγίου.

Κατ’ αντιδικία, όταν οι σύζυγοι διαφωνούν. Την διαδικασία για το κατ’ αντιδικία διαζύγιο μπορεί να εκκινήσει και το ένα από τα δύο μέρη (μονομερώς), σε περίπτωση που δεν συναινεί να συμμετέχει το έτερο μέρος.

Πρόσφατα, με το Νόμο 4509/2017 και συγκεκριμένα με το άρθρο 22, επήλθαν τροποποιήσεις στην έκδοση του συναινετικού διαζυγίου. Αντικαταστάθηκαν τα άρθρα 1438 ΑΚ και 1441 ΑΚ. Μέχρι την έκδοση του τροποποιητικού νόμου, το συναινετικό διαζύγιο απαγγελλόταν με αμετάκλητη δικαστική απόφαση. Μετά δε την ψήφιση του ως άνω νόμου, ορίστηκε η συναινετική λύση ενός γάμου να συντελείται με συμβολαιογραφικό έγγραφο. Προϋπόθεση για την όλη διαδικασία είναι να υπάρχει έγγραφη συμφωνία των δύο μερών για τη λύση του γάμου τους. Σε περίπτωση δε που υπάρχει και ανήλικο τέκνο από το γάμο, θα πρέπει στην έγγραφη αυτή συμφωνία να εμπεριέχονται και όλοι οι όροι που συμφωνούνται από τα μέρη σχετικά με το παιδί, ήτοι καθορισμός επιμέλειας, διατροφή, επικοινωνία. Η συμφωνία αυτή συντάσσεται και υπογράφεται από τα μέρη και από τους πληρεξουσίους δικηγόρους τους. Απαιτείται μάλιστα με τη «νέα» διαδικασία το κάθε μέρος να έχει το δικηγόρο του. Το γνήσιο της υπογραφής στην έγγραφη συμφωνία επικυρώνεται από την Γραμματεία του Ειρηνοδικείου της έδρας του συμβολαιογράφου. Αναγκαίο είναι να παρέλθει τουλάχιστον ένα δεκαήμερο από την επικύρωση στη Γραμματεία και έπειτα να υπογραφεί το συμβολαιογραφικό έγγραφο λύσης του γάμου.

Οι διάδικοι, στην διάρκεια της διαδικασίας παρίστανται είτε μαζί με τους πληρεξούσιους δικηγόρους είτε διά (με τους δικηγόρους τους δηλαδή, χωρίς όμως την αυτοπρόσωπη παρουσία τους), με επίκαιρο (εντός μηνός) ειδικό συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο.

Αντίγραφο της συμβολαιογραφικής πράξης του γάμου κατατίθεται στο αρμόδιο Ληξιαρχείο του τόπου που τελέστηκε ο γάμος. Η ημερομηνία κατάθεσης στο Ληξιαρχείο θεωρείται και η ημερομηνία λύσης του γάμου. Σε περίπτωση που ο γάμος είναι θρησκευτικός, θα πρέπει να ακολουθηθούν οι νόμιμες διαδικασίες παραγγελίας από τον αρμόδιο Εισαγγελέα, για την πνευματική λύση του γάμου.

Το κατ΄ αντιδικία διαζύγιο ακολουθεί την δικαστική οδό. Κατατίθεται αγωγή στο αρμόδιο Πρωτοδικείο και ορίζεται δικάσιμος, κατά την οποία οι διάδικοι οφείλουν να αποδείξουν την αόριστη έννοια του «ισχυρού κλονισμού», όπου μέσα από τα αποδεικτικά στοιχεία που επικαλούνται , προσπαθούν να την κάνουν την εν λόγω έννοια ορισμένη. Μετά την ολοκλήρωση της αποδεικτικής διαδικασίας, εκδίδεται οριστική απόφαση. Ακολούθως θα πρέπει να γίνουν όλες οι νομίμως αρμόδιες ενέργειες για να καταστεί η απόφαση αμετάκλητη και να δοθεί παραγγελία από τον αρμόδιο Εισαγγελέα, για την πνευματική λύση του γάμου, σε περίπτωση που αυτός είναι θρησκευτικός.

Σε περίπτωση δε που υπάρχει διετής διάσταση, αρκεί να αποδειχτεί η διετής αυτή διάσταση, προκειμένου να εκδοθεί το διαζύγιο, έχοντας ως νομική βάση τον ισχυρισμό αυτό.

Το διαζύγιο πολλές φορές δεν σημαίνει τη λήξη μίας δικαστικής ενέργειας. Τουναντίον, μάλιστα, πολλές φορές σηματοδοτεί την έναρξη αέναων και πολλές φορές απρόσκοπτων δικαστικών αγώνων για πολλές διαφωνίες που μπορεί να προκύψουν  είτε αυτές είναι οικονομικές – περιουσιακές είτε αφορούν τις σχέσεις γονέων – τέκνων. Ασφαλιστικά μέτρα, προσωρινές διαταγές υπό την επίκληση του κατεπείγοντος, αγωγές, εφέσεις και αντίθετες εφέσεις, είναι μερικές από τις δικαστικές ενέργειες που δυστυχώς λαμβάνουν χώρα μετά τη λύση ενός γάμου. Δεν είναι λίγες δε οι φορές που ένα «συναινετικό» διαζύγιο στην πορεία γίνεται κατ’ αντιδικία.

Ο νομοθέτης, αφουγκραζόμενος τα επί τόσα χρόνια κοινωνικά αδιέξοδα, μέσα από τις αέναες και πολλές φορές απρόσκοπτες δικαστικές διαμάχες στις οικογενειακές διαφορές, προώθησε το θεσμό της διαμεσολάβησης στον τομέα αυτό. Στις οικογενειακές διαφορές, λοιπόν, από την 30η Νοεμβρίου 2019 και έπειτα, θα λειτουργεί ο θεσμός της «υποχρεωτικής διαμεσολάβησης» ως προστάδιο μίας δικαστικής διαδικασίας. Πιο συγκεκριμένα, τα διάδικα μέρη στις διαφορές αυτές, θα υποχρεούνται, επί ποινή απαραδέκτου της αγωγής, να κάνουν μία συνεδρία ενημέρωσης με έναν διαπιστευμένο από το Υπουργείο Δικαιοσύνης Διαμεσολαβητή, προκειμένου να γνωρίσουν τα ευεργετικά σημεία ενός θεσμού, που μπορεί να οδηγήσει τα διάδικα μέρη να επιλύσουν ειρηνικά και εξωδικαστικά μία υπόθεσή τους. Σε περίπτωση που θελήσουν και τα δύο μέρη να ακολουθήσουν τη διαδικασία της διαμεσολάβησης, τότε ξεκινά μία διαρθρωμένη διαδικασία συναντήσεων με τον Διαμεσολαβητή, ο οποίος καλείται μέσα από την ειδική εκπαίδευσή του να εξομαλύνει τη διαφορά, να γεφυρώσει το χάσμα και να οδηγηθούν τα μέρη μόνα τους σε μία ρύθμιση. Σε περίπτωση που συμφωνήσουν τα μέρη, υπογράφεται ιδιωτικό συμφωνητικό, ενώπιον του Διαμεσολαβητή, το οποίο μάλιστα δύναται να επικυρωθεί στο αρμόδιο Πρωτοδικείο και να αποτελεί τίτλο εκτελεστό, ωσάν δικαστική απόφαση.

«Όλα του γάμου δύσκολα» λέει ο σοφός λαός. Ο έμπειρος πια νομοθέτης καλείται να κάνει «όλα τα του διαζυγίου εύκολα», προωθώντας -ειδικά σε οικογενειακές διαφορές- την προσπάθεια εύρεσης μίας λύσης εξωδικαστικά, προς όφελος αφενός της Δικαιοσύνης μέσω της αποσυμφόρησης των πινακίων, αλλά κυρίως προς όφελος των αντίδικων μερών, που κάποτε υπήρξαν ζευγάρι.

*Η Σοφία Τσιπτσέ είναι δικηγόρος παρ’ Εφέταις, Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑΔ.

Πηγή: ant1news.gr

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr