Δημήτρης Λυρίτσης: Αναλυτική παρουσίαση του προγράμματος αναστολής πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας των ευάλωτων οφειλετών και συνεισφοράς του Δημοσίου. (ν. 4916/2022 αρθ. 13-26)

Ι. ΣΚΟΠΟΣ 

Σκοπός της ρύθμισης είναι η καταβολή συνεισφοράς του Δημοσίου στους οφειλέτες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του, προκειμένου να επέλθει αναστολή της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κύριας κατοικίας τους ή εκποίησης αυτής στο πλαίσιο της πτώχευσης, μέχρι τη μεταβίβασή της στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης, σύμφωνα με το άρθρο 219 του ν. 4738/2020 (Α’ 207).

ΙΙ. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Α. Αφορά αποκλειστικά και μόνο τους «ευάλωτους οφειλέτες». Ως «ευάλωτος οφειλέτης», νοείται ο οφειλέτης, στο πρόσωπο του οποίου πληρούνται σωρευτικά τα εισοδηματικά, περιουσιακά και λοιπά κριτήρια που ισχύουν σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 4472/2017 (Α’ 74).

Ειδικότερα, τα κριτήρια προσδιορισμού του «ευάλωτου οφειλέτη» είναι τα ακόλουθα:

1. Εισοδηματικό κριτήριο-

Σύνθεση Νοικοκυριού                                     Συνολικό ετήσιο Εισόδημα

• Μονοπρόσωπο νοικοκυριό                                     έως 7.000€
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη                 έως 10.500€
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη ή

μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος                    έως 14.000€

• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα ή

μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη                     έως 17.500€

• Νοικοκυριό αποτελούμενο από πέντε μέλη

και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία

ανήλικα μέλη και πάνω                                                    έως 21.000€

Επισημαίνεται ότι ως συνολικό εισόδημα νοείται το πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα από κάθε πηγή προέλευσης -προ φόρων, μετά την αφαίρεση των εισφορών για κοινωνική ασφάλιση- που εισπράχθηκε από όλα τα μέλη του νοικοκυριού, όπως αυτό προκύπτει από τις τελευταίες εκκαθαρισμένες δηλώσεις φόρου εισοδήματος. Στο συνολικό εισόδημα συμπεριλαμβάνεται και το σύνολο των επιδομάτων και άλλων ενισχύσεων, καθώς και το εισόδημα που απαλλάσσεται από το φόρο ή φορολογείται με ειδικό τρόπο, με την εξαίρεση του Επιδόματος Παιδιού του άρθρου 214 του ν. 4512/2018 (Α` 5), των μη ανταποδοτικών αναπηρικών επιδομάτων που χορηγούνται από το κράτος και της οικονομικής ενίσχυσης του άρθρου 12 του ν. 4538/2018 (Α` 85).

Το πολυπρόσωπο νοικοκυριό συντίθεται από όλα τα άτομα που διαμένουν κάτω από την ίδια στέγη. Στο πολυπρόσωπο νοικοκυριό εντάσσονται: α) φιλοξενούμενα άτομα ή φιλοξενούμενη οικογένεια, με την προϋπόθεση ότι η φιλοξενία είχε δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος, β) τα ενήλικα τέκνα έως 25 ετών που φοιτούν σε πανεπιστημιακές σχολές ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης, ανεξαρτήτως του τόπου διαμονής τους, γ) τα άτομα που τους έχει παραχωρηθεί μέρος ή νοικιάζουν μέρος της κύριας κατοικίας του νοικοκυριού.

2. Περιουσιακά κριτήρια

α. Ακίνητη περιουσία:

Σύνθεση Νοικοκυριού                         Συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας

Βάσει ΕΝΦΙΑ

• Μονοπρόσωπο νοικοκυριό                                  έως 120.000€
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη             έως 135.000€
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη ή

μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος                 έως 150.000€

• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα ή

μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη                  έως 165.000€

• Νοικοκυριό αποτελούμενο από πέντε μέλη

και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία

ανήλικα μέλη και πάνω                                                 έως 180.000€

β. Περιουσιακό τεκμήριο.

Σύνθεση Νοικοκυριού                                   Όρια καταθέσεων / μετοχών, ομολόγων κ.τ.λ.

• Μονοπρόσωπο νοικοκυριό                                       7.000€
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη                  10.500€
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη                  14.000€
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα μέλη            17.500€
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από 5 μέλη και

πάνω                                                                               21.000€

Επισημαίνεται ότι δεν γίνονται δεκτές αιτήσεις νοικοκυριών, τα μέλη των οποίων, βάσει της τελευταίας εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος:

– εμπίπτουν στις διατάξεις του φόρου πολυτελούς διαβίωσης,

– δηλώνουν δαπάνες για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής,

– δηλώνουν δαπάνες άνω των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία,

– δηλώνουν δαπάνες για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό

προσωπικό,

Β. Χρονική διάρκεια-

Η χρονική διάρκεια της ρύθμισης δεν μπορεί να υπερβεί τους δεκαπέντε (15) μήνες. Η προθεσμία των δεκαπέντε (15) μηνών ξεκινά από την ημερομηνία έγκρισης της αίτησης

Γ. Προϋποθέσεις- 

1. εκκρεμής εκτελεστική διαδικασία κατά της κύριας κατοικίας οφειλέτη ή/και
2. εκκρεμής διαδικασία εκποίησης της κύριας κατοικίας στο πλαίσιο πτώχευσης.

Δ. Παροχή συνεισφοράς από το Δημόσιο στις προβλεπόμενες δόσεις.

ΙΙΙ. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Η διαδικασία διεξάγεται μέσω ψηφιακής πλατφόρμας ηλεκτρονικής υποβολής και διαχείρισης αιτήσεων, η οποία αναπτύσσεται από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και Δημόσιας Διοίκησης, σε συνεργασία με την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.

ΙV. ΥΠΟΒΟΛΗ ΑΙΤΗΣΗΣ

1. Κάθε φυσικό πρόσωπο που πληροί τις προϋποθέσεις δικαιούται να υποβάλει αίτηση ηλεκτρονικά, αφού πρώτα εκδώσει, κατόπιν σχετικής αίτησής του, βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας της ΕΓΔΙΧ (βεβαίωση της περ. β’ του άρθρου 217 του ν. 4738/2020 (Α’ 207)).
2. Σε περίπτωση που η κύρια κατοικία ανήκει στον ευάλωτο οφειλέτη μόνο ως προς ιδανικό μερίδιο ή αν ο ευάλωτος είναι ψιλός κύριος ή επικαρπωτής, η υποβολή της αίτησης του παρόντος προϋποθέτει τη σύμπραξη όλων των συνιδιοκτητών, συμπεριλαμβανομένων των ψιλών κυρίων και επικαρπωτών.
3. Απαγορεύεται η υποβολή δεύτερης αίτησης από το ίδιο φυσικό πρόσωπο.
4. Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά, με τη χρήση των κωδικών – διαπιστευτηρίων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (taxisnet). Μέσω της ταυτοποίησης, ανακτώνται αυτόματα από τις βάσεις δεδομένων της Φορολογικής Διοίκησης τα απαραίτητα στοιχεία.
5. Ο αιτών συμπληρώνει τα ελλείποντα στοιχεία και επισυνάπτει ή βεβαιώνει, κατά περίπτωση, α) τη βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη, που έχει εκδώσει το αργότερο τρεις (3) μήνες πριν την αίτηση του παρόντος, στην οποία έχει επιβεβαιωθεί και η κύρια κατοικία του ευάλωτου οφειλέτη, β) Κατά περίπτωση, είτε το απόσπασμα κατασχετήριας έκθεσης είτε τη διακήρυξη περί διενέργειας πλειστηριασμού, ή την απόφαση περί κήρυξής του σε κατάσταση πτωχεύσεως, δ) Ότι δεσμεύεται οριστικά και αποδέχεται να προβεί στη μεταβίβαση της κύριας κατοικίας στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης, σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 219 του ν. 4738/2020, μόλις αυτός συσταθεί, ε) Ότι παρέχει άδεια στους χρηματοδοτικούς φορείς και στο Δημόσιο για πρόσβαση, επεξεργασία και διασταύρωση των δεδομένων που περιλαμβάνονται στην αίτηση και στη βεβαίωση ευάλωτου, καθώς και άλλων δεδομένων του που βρίσκονται στην κατοχή των χρηματοδοτικών φορέων.

1. V. ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΕΩΝ

Οι αιτήσεις υποβάλλονται εντός αποκλειστικής προθεσμίας:

1.  Σε περίπτωση που η επιβολή της κατάσχεσης ή η πτώχευση έχει λάβει χώρα πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος (28.03.2022) εντός εξήντα (60) ημερολογιακών ημερών από την έναρξη ισχύος του παρόντος.
2.  Σε περίπτωση κήρυξης πτώχευσης ή επιβολής κατάσχεσης μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος, εντός εξήντα (60) ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία επιβολής της κατάσχεσης ή δημοσίευσης της απόφασης που κηρύσσει την πτώχευση στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας του άρθρου 84 του ν. 4738/2020.

1. VI. Διαδικασία έγκρισης ή απόρριψης της αίτησης – Έννομες συνέπειες

1. Με την οριστική υποβολή της η αίτηση διαβιβάζεται στον επισπεύδοντα πιστωτή, ο οποίος δύναται να προβεί, εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών, σε περαιτέρω διασταύρωση των δηλωθέντων στοιχείων της, βάσει των στοιχείων που έχει στη διάθεσή του.
2. Εάν, κατά τον έλεγχο αυτό, διαπιστωθεί ότι ο αιτών δεν πληροί ένα ή περισσότερα κριτήρια είτε χαρακτηρισμού ως ευάλωτου είτε επιλεξιμότητας, και αυτό αποδεικνύεται από έγγραφα, αποστέλλεται σχετική ειδοποίηση στον αιτούντα μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, στη δηλωθείσα διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας. Με την αποστολή της σχετικής ειδοποίησης, η διαδικασία περαιώνεται και η αίτηση θεωρείται απορριφθείσα.
3. Σε διαφορετική περίπτωση, η αίτηση γίνεται δεκτή και αποστέλλεται ενημέρωση μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, προκειμένου στη συνέχεια η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους να εκδώσει εντός δύο (2) εργασίμων ημερών την απόφαση έγκρισης της συνεισφοράς Δημοσίου. Η απόφαση αυτή φέρει την υπογραφή του Ειδικού Γραμματέα Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους και αναρτάται αυθημερόν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα.
4. Από την ανάρτηση της απόφασης έγκρισης συνεισφοράς του Δημοσίου, και υπό τον όρο της καταβολής της δόσης από τον οφειλέτη, αναστέλλεται η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κύριας κατοικίας του ευάλωτου οφειλέτη, ή της διαδικασίας εκποίησης αυτής στο πλαίσιο της πτώχευσης
5. Η αναστολή δεν καταλαμβάνει: α) διαδικαστικές ενέργειες, προπαρασκευαστικές της διενέργειας πλειστηριασμού ή της εκποίησης, β) τη δέσμευση ή την αναγκαστική εκποίηση άλλων περιουσιακών στοιχείων, πλην της κύριας κατοικίας.
6. Η αναστολή λήγει με την με οποιοδήποτε τρόπο παύση ή περαίωση της συνεισφοράς του Δημοσίου, οπότε και η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης συνεχίζεται από το σημείο στο οποίο ευρισκόταν κατά τον χρόνο που επήλθε η αναστολή.
7.  Από το χρονικό σημείο της ανάρτησης της έγκρισης, οφειλές προς χρηματοδοτικούς φορείς οι οποίοι λαμβάνουν τη δόση παύουν να παράγουν λοιπά έξοδα.

VII. Διαδικασία καταβολής συνεισφοράς του Δημοσίου

1. Με την ανάρτηση της εγκριτικής απόφασης καταβολής συνεισφοράς του Δημοσίου, αυτή γνωστοποιείται στα αρμόδια όργανα, προκειμένου να εκκινήσει η καταβολή. Για την έγκριση και καταβολή της συνεισφοράς δεν απαιτείται φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα του οφειλέτη.
2.  Η συνεισφορά του Δημοσίου καταβάλλεται στους ειδικούς και ακατάσχετους λογαριασμούς εξυπηρέτησης των οφειλών, που έχουν αποσταλεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα.
3. Σε περίπτωση μεταβίβασης της δανειακής απαίτησης, ο αποκτών αναγγέλλεται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα και η συνεισφορά συνεχίζει να καταβάλλεται στον λογαριασμό εξυπηρέτησης που δηλώνει ο νέος πιστωτής.
4. Η συνεισφορά δεν κατάσχεται ούτε συμψηφίζεται. Η καταβολή της συνεισφοράς του Δημοσίου γίνεται σε μηνιαία βάση.

VIII. Προσδιορισμός πληρωτέας δόσης – Ύψος συνεισφοράς του Δημοσίου

1. Ο ευάλωτος οφειλέτης έχει την υποχρέωση καταβολής δόσης προς τον επισπεύδοντα πιστωτή ή σε περίπτωση πτώχευσης στον σύνδικο, σε μηνιαία βάση, η οποία προσδιορίζεται σε ποσοστό τρία και ήμισυ τοις εκατό (3,5%) επί της αξίας της κύριας κατοικίας, διαιρούμενης δια δώδεκα (12), περιλαμβανομένης σε αυτήν της συνεισφοράς του Δημοσίου.
2. Ως «αξία κύριας κατοικίας» νοείται:

α) σε περίπτωση που επισπεύδεται αναγκαστική εκτέλεση, η τιμή της πρώτης προσφοράς της κύριας κατοικίας για την έναρξη του πλειστηριασμού, σύμφωνα με την έκθεση εκτίμησης του πιστοποιημένου εκτιμητή, και

β) σε περίπτωση πτώχευσης, η φορολογητέα αξία της κύριας κατοικίας για τον υπολογισμό του ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), σύμφωνα με τον ν. 4223/2013 (Α’ 287), όπως αυτή προκύπτει από την τελευταία πράξη προσδιορισμού φόρου.

1. IX. Ύψος συνεισφοράς του Δημοσίου

1.  Επί της μηνιαίας δόσης της παρ. 1, το μέγιστο ποσό της συνεισφοράς του Δημοσίου, για τους ευάλωτους οφειλέτες των οποίων η αίτηση εγκρίθηκε, ορίζεται ως ακολούθως:

α) Για τον αιτούντα: εβδομήντα (70) ευρώ ανά μήνα.

β) Για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού χορηγείται προσαύξηση κατά τριάντα πέντε (35) ευρώ τον μήνα.

γ) Στη μονογονεϊκή οικογένεια χορηγείται επιπλέον προσαύξηση τριάντα πέντε (35) ευρώ τον μήνα.

δ) Στα νοικοκυριά με απροστάτευτο τέκνο χορηγείται επιπλέον προσαύξηση τριάντα πέντε (35) ευρώ τον μήνα για κάθε απροστάτευτο τέκνο.

Ως ανώτατο όριο της συνεισφοράς ορίζονται τα διακόσια δέκα (210) ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.

1. Η επιδότηση δόσης δεν μπορεί να υπερβαίνει ποσοστό ογδόντα τοις εκατό (80%) επί της μηνιαίας δόσης.

1. X. Έννομες συνέπειες μη τήρησης της ρύθμισης από τον οφειλέτη
2. Σε περίπτωση μη τήρησης των υποχρεώσεων της παρ. 1, επέρχονται οι ακόλουθες συνέπειες στο πρόσωπο του ευάλωτου οφειλέτη:

α) Εκπίπτει αναδρομικά από τη συνεισφορά του Δημοσίου και τα ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί αναζητούνται από τον οφειλέτη.

β) Εκπίπτει από το δικαίωμα να προβεί στη μεταβίβαση της κύριας κατοικίας του προς τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης, σύμφωνα με το άρθρο 219 του ν. 4738/2020 (Α’ 207).

γ) Παύει αυτοδικαίως η αναστολή εκτέλεσης, οπότε και η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης ή εκποίησης στο πλαίσιο της πτώχευσης συνεχίζεται από το σημείο στο οποίο ευρισκόταν κατά τον χρόνο που επήλθε η αναστολή.

1. Αναζήτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών

1. Σε περίπτωση έκπτωσης του οφειλέτη από τη συνεισφορά του Δημοσίου τα καταβληθέντα ποσά συνεισφοράς αναζητούνται από αυτόν, του καταλογίζονται και επιστρέφονται εντόκως με επιτόκιο δύο τοις εκατό (2%).

*Δημήτριος Α. Λυρίτσης, Δικηγόρος, Σύμβουλος ΔΣΑ

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr