Γιάννης Καρούζος: Αυξήσεις για έναν στους δυο μισθωτούς φέρνει ο νέος κατώτατος – Το στοίχημα της διάχυσης των αυξήσεων

Σε περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού, οι αυξήσεις των μισθών είναι το μεγάλο ζητούμενο του 2023, με τρόπο όμως που δεν θα ανατροφοδοτεί τον πληθωρισμό σε νέα υψηλά. Άλλωστε η μητέρα των μαχών για το 2023 είναι η επιβράδυνση του πληθωρισμού, που ήδη αποτυπώνεται στην ενέργεια όχι όμως και στα τρόφιμα.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του κατώτατου μισθού, ο μέσος μισθός ανά εργαζόμενο αυξάνεται κατά 0,44 της ποσοστιαίας μονάδας. Αυτό σημαίνει πως:

• αν έχουμε αύξηση του κατώτατου στο 7,75% το 2023, ο μέσος μισθός θα πρέπει να αυξηθεί κατά 3,41%.
• αν έχουμε αύξηση κατά 9,6% του βασικού μισθού το 2023. ο μέσος μισθός θα πρέπει να αυξηθεί κατά 4,22%.

Για παράδειγμα, ένας μέσος μισθός της τάξης των 1.000 ευρώ θα πρέπει να αυξηθεί 42,2 ευρώ ώστε να φτάσει στα 1.042 ευρώ, ενώ ένας μισθός 1.200 ευρώ θα πρέπει να αυξηθεί 50,6 ευρώ για να φτάσει στα 1.250 ευρώ. Η αναπροσαρμογή, ωστόσο, αυτή δεν είναι θεσμοθετημένη και υποχρεωτική, αλλά διαπιστώνεται εμπειρικά και σταδιακά ως η επήρεια της αύξησης του κατώτατου στους υπόλοιπους μισθούς.

Στην πραγματικότητα, ένας μισθός, για παράδειγμα, της τάξης των 1.000 ευρώ που καταβάλλεται με ατομική σύμβαση εργασίας και με βάση τον κατώτατο μισθό μπορεί να παραμείνει στα ίδια επίπεδα με αναπροσαρμογή της οικειοθελής παροχής του εργοδότη. Για παράδειγμα ο εργοδότης πληρώνει 713 βασικό μισθό και 287 ευρώ οικειοθελή παροχή, σύνολο μισθού 1.000 ευρώ. Με την αύξηση του κατώτατου στα 780 – για παράδειγμα – μειώνεται αντίστοιχα η οικειοθελής παροχή κατά 67 ευρώ στα 220 ευρώ και ο τελικός μισθός παραμένει 1.000 ευρώ.

Το μήνυμα στην αγορά

Παρόλα αυτά, με την αύξηση του κατώτατου μισθού η κυβέρνηση θα στείλει ένα μήνυμα στην αγορά και δη στους εργοδότες για να προχωρήσουν κι αυτοί με τη σειρά τους, ο καθένας ανάλογα με τις δυνατότητές του, σε αυξήσεις μισθών. Ακριβώς γι αυτό και είναι σημαντικό το ύψος της αύξησης που εν τέλει θα αποφασιστεί από την κυβέρνηση στην παρούσα κρίσιμη συγκυρία.

Αν η κυβέρνηση προχωρήσει σε μια σημαντική αύξηση του βασικού μισθού – όπως ήδη προαναγγέλλεται από κυβερνητικά χείλη – για παράδειγμα σε μια αύξηση κοντά στο 9% με 10% (9,6% ώστε να «καλυφθεί» ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός του 2022) τότε πράγματι το «σήμα» προς την αγορά θα είναι ισχυρό και αργά ή γρήγορα οι εργοδότες θα πρέπει να ακολουθήσουν.

Αυξήσεις για έναν στους δυο μισθωτούς

Αν για παράδειγμα ο βασικός μισθός προσεγγίσει τα 780 ευρώ θα αφορά πλέον ένα σημαντικό τμήμα των μισθωτών – κοντά στους 800.000 – που εργάζονται με πλήρη ή μερική απασχόληση, συμπαρασύροντας μια σειρά από μισθών προς τα πάνω.

Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη» του υπουργείου Εργασίας (2022):

• 336.400 μισθωτοί απασχολούνται με αμοιβές κάτω των 500 ευρώ το μήνα. Πρόκειται για εργαζόμενους μερικής απασχόλησης που αμείβονται κατά μείζονα λόγο με βάση τον κατώτατο και συνεπώς επηρεάζονται έμμεσα από την νέα αύξηση
• 71.068 μισθωτοί απασχολούνται με αμοιβές 501 – 600 ευρώ το μήνα. Πρόκειται για εργαζόμενους μερικής απασχόλησης που αμείβονται κατά κανόνα με βάση τον κατώτατο και συνεπώς επηρεάζονται έμμεσα από την νέα αύξηση
• 55.382 μισθωτοί απασχολούνται με αμοιβές 601 – 700 ευρώ το μήνα. Πρόκειται για εργαζόμενους μερικής απασχόλησης που αμείβονται κατά μείζονα λόγο με βάση τον κατώτατο και συνεπώς επηρεάζονται έμμεσα από την νέα αύξηση
• 376.542 μισθωτοί απασχολούνται με αμοιβές 701 – 800 ευρώ το μήνα. Πρόκειται κυρίως για εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης που αμείβονται κατά κανόνα με τον κατώτατο των 713 ευρώ το μήνα καθώς και υψηλότερους μισθούς. Η συγκεκριμένα μερίδα εργαζομένων είναι αυτοί που θα επηρεαστούν περισσότερο από την αύξηση, καθώς δεν θα επιτρέπεται πλέον μισθωτός πλήρους απασχόλησης να αμείβεται με λιγότερα από τον νέο μισθό, όπου κι αν αυτός φτάσει (760, 770, 780 ευρώ).

Συνολικά, λοιπόν από τη νέα αύξηση επηρεάζονται περίπου 800.000 εργαζόμενοι, δηλαδή σχεδόν το 35% των μισθωτών της χώρας, που σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της «Εργάνης» φτάνουν τα 2,249 εκατομμύρια, 3,97% περισσότεροι από το 2020.

Ειδικότερα, από την αύξηση του 2023 θα επηρεαστούν:

• Περίπου 400.000 – 450.000 εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης
• Περίπου 250.000 – 300.000 εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης που λαμβάνουν από 713 έως 780 ευρώ.

Όσο πιο γενναία είναι η αύξηση τόσο περισσότερους εργαζόμενους θα αγγίξει στο πρώτο, άμεσο, επίπεδο. Αν δηλαδή η αύξηση φτάσει στα 780 ευρώ θα συμπαρασύρει όλους τους μισθούς που σήμερα καταβάλλονται από τα 713 έως τα 780 ευρώ.

Η «μεσαία τάξη» των μισθών

Πέρα όμως και πάνω από αυτό, ζητούμενο είναι τι θα γίνει με τη «μεσαία τάξη» των μισθωτών που φτάνουν σε 1 εκατομμύριο εργαζόμενους, οι οποίοι αμείβονται με μισθούς πάνω από τον κατώτατο:

• 521.740 εργαζόμενους που αμείβονται με μισθούς 800 – 1.000 ευρώ καθώς και τους
• 279.887 μισθωτούς που εισπράττουν από 1.000 έως 1.200 ευρώ.
• 230.253 που λαμβάνουν από 1.200 έως 1.500 ευρώ το μήνα.

Πάνω δηλαδή από το «στρώμα» των χαμηλόμισθων, υπάρχει η λεγόμενη «μεσαία τάξη» των μισθωτών. Σε αυτό το επίπεδο υπάρχουν ένα εκατομμύριο εργαζόμενοι που παίρνουν από 800 έως 1.500 ευρώ. Με αυτούς τι θα γίνει; Θα πάρουν μερίδιο στις αυξήσεις των μισθών του 2023; Θα παρασυρθούν και οι δικές τους απολαβές από την… ορμή της αύξησης του κατώτατου μισθού;

Αυτό είναι ένα από τα μεγάλα στοιχήματα του 2023. Πολύ περισσότερο καθώς οι επιχειρήσεις δεν βρίσκονται σε μια ανέφελη περίοδο. Έχουν να αντιμετωπίσουν τα υπόλοιπα της ενεργειακής κρίσης (αν δεν φουντώσει ξανά η φωτιά μέσα στο 2023 πράγμα διόλου απίθανο), τις ανατιμήσεις στις πρώτες ύλες που συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό συν το μισθολογικό. Η πίεση στην κερδοφορία είναι σημαντική.

Στην άλλη πλευρά της διελκυστίνδας, όμως, οι εργαζόμενοι βλέπουν την αγοραστική τους δύναμη να ροκανίζεται από τον πληθωρισμό που τρέχει. Η πράξη θα δείξει σε ποιο βαθμό οι μισθοί θα αναπροσαρμοστούν και πόσο. Η κυβέρνηση πάντως θα δώσει το σήμα. Με την αύξηση του κατώτατου μισθού τον ερχόμενο Μάρτιο…

 * του Γιάννη Καρούζου, Δικηγόρου – Εργατολόγου

πηγή: dikigorosergatologos.gr

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr