Γιάννης Καρούζος: Η έκτη ημέρα απασχόλησης με βάση το Ν. 5053/2023

Ο νόμος 5053/2023 θεσμοθέτησε την δυνατότητα, κατ’ εξαίρεση, απασχόλησης κατά την έκτη ημέρα της εβδομάδας σε δύο κατηγορίες επιχειρήσεων που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας για τους εργαζομένους τους.

Ειδικότερα, η 1η κατηγορία, σύμφωνα με το άρθρο 25, αφορά σε κατ’ εξαίρεση απασχόληση την έκτη ημέρα σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας. Συνεπώς, περιλαμβάνει επιχειρήσεις οι οποίες νομίμως λειτουργούν 24 ώρες ημερησίως και 7 ημέρες την εβδομάδα, με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών, οι δε εργαζόμενοι απασχολούνται επί πενθήμερο και 40 ώρες εβδομαδιαίως. Η απασχόληση καταχωρίζεται από τον εργοδότη, στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τον εργαζόμενο, σύμφωνα με την διαδικασία που προβλέπει η αρ. 13169/28-12-23 Απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, παρέχοντας ασφάλεια δικαίου στον εργαζόμενο και καθιστώντας ελέγξιμη την διαδικασία.

Η 2η κατηγορία σύμφωνα με το άρθρο 26 αφορά σε κατ’ εξαίρεση απασχόληση την έκτη ημέρα σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις, που δεν είναι εκ φύσεως συνεχούς λειτουργίας , αλλά είναι δυνατόν να λειτουργούν κατά τις ημέρες Δευτέρα έως και Σάββατο, επί είκοσι τέσσερις (24) ώρες, με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών. Συνεπώς, περιλαμβάνει επιχειρήσεις οι οποίες νομίμως λειτουργούν 24 ώρες ημερησίως, επί 5 ή 6 ημέρες εβδομαδιαίως. Και σ’ αυτήν την περίπτωση οι εργαζόμενοι απασχολούνται επί πενθήμερο και 40 ώρες εβδομαδιαίως. Ομοίως όπως και στις επιχειρήσεις του άρθρου 25 ( συνεχούς λειτουργίας ) η απασχόληση καταχωρίζεται από τον εργοδότη, στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τον εργαζόμενο, παρέχοντας τα ίδια εχέγγυα.

Οι επιχειρήσεις αυτές που δεν είναι συνεχούς λειτουργίας αλλά έχουν 24ωρες βάρδιες έχουν την δυνατότητα να απασχολούν έκτη ημέρα τους εργαζόμενους σύμφωνα με το νόμο, μόνον σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κατά τις οποίες παρουσιάζουν απρόβλεπτα ιδιαίτερα αυξημένο φόρτο εργασίας σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Το γεγονός αυτό η κάθε επιχείρηση, που επιθυμεί να κάνει χρήση της ρύθμισης αυτής, το δηλώνει εκ των προτέρων στο Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και ελέγχεται από την Επιθεώρηση Εργασίας.

Η απασχόληση κατά την έκτη ημέρα και για τις δύο κατηγορίες επιχειρήσεων (συνεχούς και μη συνεχούς λειτουργίας) δεν δύναται να υπερβαίνει τις οκτώ (8) ώρες. Παράλληλα απαγορεύεται κατά την πρόσθετη αυτή ημέρα η πραγματοποίηση υπερεργασίας και υπερωριακής απασχόλησης από τον εργαζόμενο και καταβάλλεται αμοιβή 40% επί του ημερομισθίου της ημέρας αυτής.

Εξάλλου η απασχόληση κατά την ημέρα αυτή διέπεται από το άρθρο 659 του Αστικού Κώδικα. Δηλαδή ο εργαζόμενος έχει υποχρέωση να την παράσχει, αν είναι σε θέση να το κάνει και η άρνησή του θα ήταν αντίθετη με την καλή πίστη.

Σε κάθε περίπτωση τηρούνται οι προστατευτικές διατάξεις για τα χρονικά όρια εργασίας των εργαζομένων, καθώς τα κανόνων για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων σύμφωνα με την Οδηγία της Ε.Ε. 2003/88 πού ενσωματώθηκε με το Π.Δ. 88/99 στην ελληνική έννομη τάξη. Εξασφαλίζονται συνεπώς η ημερήσια και εβδομαδιαία ανάπαυση το ανώτατο όριο εβδομαδιαίας απασχόλησης ( 48 ώρες κατά μέσο όρο εντός τετραμήνου).

Ποιο πρόβλημα θέλει να επιλύσει ο νόμος 5053/2023 με αυτές τις ρυθμίσεις;

Οι επιχειρήσεις που λειτουργούν με πρόγραμμα εναλλασσόμενων βαρδιών 24 /7 συνεχώς, και εφαρμόζουν πενθήμερη εργασία για το προσωπικό τους, δεν βρίσκουν νέο εξειδικευμένο προσωπικό με συνέπεια να αδυνατούν να οργανώσουν σωστά τις βάρδιες.

Πιθανό αποτέλεσμα η προσφυγή στην έκτη ημέρα απασχόλησης που απαγορεύεται και ως εκ τούτου καθίσταται παράνομη. Η ρυθμίσεις του νόμου 5053/203 καθιστούν νόμιμη την απασχόληση τηρώντας τα κριτήρια που προβλέπει ο νόμος και την διαδικασία καταχώρησης στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ σύμφωνα με τη σχετική Υπ. Απόφαση.

Κατά τον ίδιο τρόπο θεραπεύεται η αδυναμία εξεύρεσης προσωπικού σε επιχειρήσεις 24ωρης αλλά όχι συνεχούς λειτουργίας που παρουσιάζουν απρόβλεπτα αυξημένο φόρτο εργασίας.

Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν κατά βάση παραγωγικό χαρακτήρα.

Ποιες επιχειρήσεις περιλαμβάνονται στα δυο άρθρα του Νόμου;

Η πλήρης εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 25 και 26 του Ν. 5053/2023 για την πρόσθετη έκτη ημέρα απασχόλησης θα έχει έναρξη την 1 Ιουλίου 2024, καθότι σύμφωνα με την σχετική Απόφαση του Υπουργού Εργασίας, θα είναι έτοιμες οι αντίστοιχες ψηφιακές δηλώσεις στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ II. (Υ.Α. 46693/24595-28-3-2024).

Περιλαμβάνονται μόνον οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα που εφαρμόζουν την εργατική νομοθεσία και έχουν τα χαρακτηριστικά του νόμου, δηλαδή 24ωρη λειτουργία, συνεχή ή μη συνεχή, με πενθήμερο σύστημα εργασίας. Οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις δεν αφορούν σε επιχειρήσεις που δεν έχουν τα εν λόγω χαρακτηριστικά . Σε κάθε περίπτωση δεν καταργείται το σύστημα της πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας που ενδεχομένως εφαρμόζουν για τους εργαζομένους τους.

Επιπλέον στις εν λόγω ρυθμίσεις δεν υπάγονται οι απασχολούμενοι σε ξενοδοχειακές και επισιτιστικές επιχειρήσεις καθώς και οι υπάλληλοι του Δημοσίου Τομέα καθώς και των Δημοσίων επιχειρήσεων που αμείβονται με τις διατάξεις του Ενιαίου Μισθολογίου.

*Γιάννης Καρούζος, Δικηγόρος-Εργατολόγος

**Το άρθρο πρωτοδημοσιεύθηκε στο dnews.gr

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr