Γιάννης Καρούζος: Πότε είναι καταχρηστική η επίκληση της συνδικαλιστικής προστασίας;

Σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 5 του ν. 1264/1982, είναι άκυρη η καταγγελία της σύμβασης εργασίας των μελών διοίκησης συνδικαλιστικής οργανώσεως.

Ο αριθμός τον προστατευόμενων μελών δεν είναι απεριόριστος και συναρτάται με τον αριθμό εργαζομένων της επιχείρησης. Η σειρά των προστατευόμενων μελών αν δεν προβλέπεται και δεν ορίζεται ρητά στο καταστατικό της συνδικαλιστικής οργάνωσης, ρυθμίζεται από το νόμο. Συγκεκριμένα κατά σειρά προστατεύονται ο Πρόεδρος, Αναπλ. Πρόεδρος, ή Αντιπρόεδρος, Γενικός Γραμματέας κλπ. κατά τη διάρκεια της θητείας του και ένα χρόνο μετά τη λήξη της. Μόνο εφόσον υπάρχει, συντρέχει και αποδεικνύεται η ύπαρξη σπουδαίου λόγου μπορεί να πραγματοποιηθεί νόμιμα η καταγγελία της σύμβασης εργασίας συνδικαλιστικού στελέχους.

Έχει δε παγίως νομολογηθεί ότι ακόμα και στην περίπτωση της άκυρης καταγγελίας της σύμβασης εργασίας συνδικαλιστικού στελέχους, η επίκληση της προστασίας του είναι καταχρηστική, εφόσον, η συμπεριφορά του συνδικαλιστικού στελέχους εξέρχεται από τα όρια της γνήσιας συνδικαλιστικής δράσεως, με την οποία πράγματι επιδιώκεται, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 1 του ν. 1264/1982, η διαφύλαξη και η προαγωγή των εργασιακών, οικονομικών, ασφαλιστικών, κοινωνικών και συνδικαλιστικών συμφερόντων των εργαζομένων, και εξικνείται μέχρι της διαπράξεως ποινικού αδικήματος σε βάρος του εργοδότη ή μέχρι του σημείου παραβάσεων θεμελιωδών υποχρεώσεων του προστατευόμενου συνδικαλιστή, ή με πράξεις ή με παραλείψεις του εκ κακοβουλίας του έχει καταστήσει αδύνατη ή έχει θέσει σε κίνδυνο τη λειτουργία της επιχειρήσεως ή του τμήματος στο οποίο εργάζεται, τότε η επίκληση προστασίας του λόγω ακυρότητας της καταγγελίας της εργασιακής συμβάσεως ως συνδικαλιστικού στελέχους, για απόληψη αποδοχών υπερημερίας και επαναπρόσληψη του μπορεί να αποκρουστεί από τον εργοδότη ως καταχρηστική.

Γιατί είναι αλήθεια ότι οι πιο πάνω προστατευτικές διατάξεις τέθηκαν για να διαφυλαχθεί το συνδικαλιστικό στέλεχος  το οποίο λόγω της αναπτυσσόμενης συνδικαλιστικής του δράσεως, έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα του εργοδότη, με αποτέλεσμα την όξυνση της σχέσεως του με αυτόν. Όταν όμως, επέδειξε την προαναφερόμενη συμπεριφορά, ο εξαναγκασμός του εργοδότη, να έχει στην εργασία του τέτοιο κακόβουλο μισθωτό υπερβαίνει προφανώς τα όρια της καλής πίστεως και των χρηστών ηθών. Είναι αυτονόητο ότι την έλλειψη κλίματος συνεργασίας και  την προαναφερόμενη αναταραχή στον εργασιακό χώρο μπορεί να επικαλεστεί ο εργοδότης, υπό την προϋπόθεση ότι δεν είναι υπαίτιος της δημιουργίας τους. (ΑΠ 1481/2019, 498/2022).

Να σημειωθεί ότι τέτοια κακόβουλη συμπεριφορά εκ μέρους του συνδικαλιστή μισθωτού η οποία αντιτίθεται στα ιδεώδη του συνδικαλισμού θα μπορούσε να ήταν : α) εξύβριση και άσκηση σωματικής βίας κατά του εργοδότη ή συναδέλφου, β) ο εξαναγκασμός των εργαζομένων στη συμμετοχή σε απεργία με διατύπωση απειλών, γ) άσκηση ψυχολογικής και λεκτικής βίας στους συναδέλφους κ.α.

Σύμφωνα δε με την τροποποίηση που επέφερε ο ν. 4808/2021, είναι άκυρη η καταγγελία της σύμβασης εργασίας συνδικαλιστικών στελεχών όταν δεν συντρέχει σπουδαίος λόγος. Με την επίμαχη διάταξη του άρθρου 66 του ως άνω νόμου, ο νομοθέτης αποδέχθηκε εν τέλει την ως άνω αναλυόμενη μακροχρόνια νομολογία για την καταγγελία της σύμβασης εργασίας των συνδικαλιστικών στελεχών  ως πλέον δικαιοπολιτικά ορθή, αναγνωρίζοντας ότι οι ανελαστικές προϋποθέσεις που είχε θέσει για την απόλυση τους όφειλαν να υποχωρήσουν μπροστά στην ύπαρξη σπουδαίου λόγου, η πρόταξη του οποίου γινόταν υπό την επίκληση της καταχρηστική άσκηση δικαιώματος, επίκληση που με την τροποποίηση του νόμου είναι πλέον περιττή. Έτσι, όλοι οι παραπάνω λόγοι, οι οποίοι συνιστούσαν καταχρηστική την επίκληση της συνδικαλιστικής προστασίας των συνδικαλιστικών στελεχών, πλέον με την τροποποίηση του συνδικαλιστικού νόμου, αποτελούν σπουδαίος λόγος για την κατ’ εξαίρεση νόμιμη καταγγελία της σύμβασης εργασίας  τους. Με αυτές τις παραδοχές όλες οι ως άνω πρακτικές περιπτώσεις καταχρηστικής επίκλησης προστασίας συνδικαλιστικών, συνιστούν πλέον αυτοτελώς σπουδαίο λόγο για τη νόμιμη απόλυση τους.

Πρόκειται πλέον για αιτιώδη καταγγελία για την εγκυρότητα της οποίας πρέπει να συντρέχει σπουδαίος λόγος, όπως αυτός διατυπώνεται στο άρθρο 672 ΑΚ για τη σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου , που επιβάλλει ταυτόχρονα την εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας, δηλαδή την επιλογή του μέτρου της απόλυσης μόνο όταν αυτή δεν μπορεί να αποφευχθεί με ηπιότερα μέσα (βλ. Παρατηρήσεις στην υπ’ αριθμ. 498/2022 απόφαση ΑΠ της Μαρίας Χασιρτζόγλου, Αρειοπαγίτου, σε ΕλλΔνη 2/2023, σελ. 468-470).

*Γιάννης Καρούζος, Δικηγόρος-Εργατολόγος

**Πηγή: dikigorosergatologos.gr

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr