Γιάννης Καρούζος: Τα εργατικά ατυχήματα είναι εδώ – Τι αποκαλύπτει η τραγωδία των Τεμπών

Στο σιδηροδρομικό δυστύχημα έχασαν τη ζωή τους πλην των επιβατών και 11 εργαζόμενοι στο τρένο. Προφανώς πρόκειται για ένα από τα πλέον πολύνεκρα εργατικά δυστυχήματα όλων των εποχών στην χώρα μας, που θα μείνει ανεξίτηλο στη συλλογική μνήμη, όχι μόνο για το πλήθος των νεκρών αλλά κι επειδή οι ίδιοι οι εργαζόμενοι ήταν αυτοί που προειδοποιούσαν συνεχώς, με ανακοινώσεις και εξώδικες διαμαρτυρίες προς όλους τους εμπλεκόμενους – Διοικήσεις ΟΣΕ, υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών – για την έλλειψη ασφάλειας στα τρένα και την δυστοπική κατάσταση του σιδηρόδρομου. Δυστυχώς οι προειδοποιήσεις τους αγνοήθηκαν με τον χειρότερο δυνατό τρόπο – ο ΟΣΕ απαντούσε με εξώδικα στα εξώδικα των εργαζομένων – και τελικά επαληθεύτηκαν με μια εθνική τραγωδία. Έπρεπε να χάσουν τη ζωή τους 11 εργαζόμενοι και δεκάδες επιβάτες για να ακουστούν οι φωνές όσων προειδοποιούσαν καιρό πριν.

Αυτή ακριβώς η πτυχή του πολύνεκρου δυστυχήματος είναι που προσδίδει μια διαφορετική – ακόμη τραγικότερη – διάσταση στο δυστύχημα των Τεμπών που είναι και εργατικό. 11 εργαζόμενοι έχασαν τη ζωή τους λόγω της δουλειάς τους σε ένα δυστύχημα για το οποίο οι ίδιοι προειδοποιούσαν διαρκώς το προηγούμενο διάστημα, χρησιμοποιώντας μάλιστα και ένδικα μέσα! Ήταν τυχαία άραγε η προειδοποίηση της ΔΕΣΚ-Σ, με αφορμή ακόμη δύο ατυχήματα στο σιδηροδρομικό δίκτυο, που έλεγε στις 7 Φεβρουαρίου: «Δεν θα περιμένουμε το δυστύχημα που έρχεται, για να τους δούμε να χύνουν κροκοδείλια δάκρυα κάνοντας διαπιστώσεις»;

Προφανώς η διάσταση των συνεχώς προειδοποιήσεων θα παίξει τον δικό της ρόλο στην δικαστική διαχείριση της υπόθεσης στο μέλλον. Ωστόσο καταδεικνύει και με τον πλέον εμφατικό τρόπο την διαχείριση που επιφυλάσσουν ακόμη και εργοδότες του Δημοσίου σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία εν έτει 2023!

Τα εργατικά ατυχήματα, που είχαν πέσει σε «νάρκη» κατά την διάρκεια της πανδημίας επέστρεψαν μετά την επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας. Δυστυχώς η ΕΛΣΤΑΤ και η Eurostat καταγράφουν τα εργατικά ατυχήματα με δύο χρόνια καθυστέρηση και ο ΕΦΚΑ με τρία. Οι πλέον αόρατοι, φυσικά, είναι οι ανασφάλιστοι και αλλοδαποί εργαζόμενοι, ενώ πολλά ατυχήματα στον αγροτικό τομέα σημειώνονται ως τροχαία.

Τα πλέον πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αφορούν το 2020, χρονιά με lockdown λόγω της πανδημικής κρίσης και καταγράφουν 3.963 εργατικά ατυχήματα έναντι 5.107 το 2019. Οι θάνατοι σε εργατικά ατυχήματα ανήλθαν κατά την ΕΛΣΤΑΤ σε 41 το 2020, έναντι 51 το 2019.

Από τα 3.963 ατυχήματα, τα περισσότερα (1.093 ατυχήματα, 27,6%) συνέβησαν στον κλάδο Χονδρικού και Λιανικού Εμπορίου, Επισκευής Μηχανοκίνητων Οχημάτων και Μοτοσυκλετών και ακολούθησαν τα ατυχήματα στους κλάδους της Μεταποίησης (759 ατυχήματα, 19,2%) και στις Μεταφορές και Αποθήκευση (399 ατυχήματα, 10,1%).

Αντίστοιχα, τα περισσότερα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα συνέβησαν στον κλάδο των Κατασκευών (10 ατυχήματα, 24,4%) και ακολούθησαν οι κλάδοι του Χονδρικού και Λιανικού Εμπορίου, Επισκευής Μηχανοκίνητων Οχημάτων και Μοτοσυκλετών (9 ατυχήματα, 22%) και της Μεταποίησης (8 ατυχήματα, 19,5%).

Και τα στοιχεία της Eurostat που επιτρέπουν την σύγκριση ανάμεσα στα κράτη – μέλη της Ε.Ε. δείχνουν πως το 2020 η Ελλάδα είναι χαμηλά τόσο στα θανατηφόρα όσα και συνολικά στα ατυχήματα, δεδομένης και της αποβιομηχάνισης που έχει υποστεί η Ελλάδα όλα τα προηγούμενα χρόνια. Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί πως – τουλάχιστον σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ – αύξηση εργατικών ατυχημάτων για το 2020, παρουσίασε μεταξύ άλλων ο κλάδος «Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού» κατά 27,4%.

Τα στοιχεία του ΣΕΠΕ για το 2020 είναι διαφορετικά από αυτά της ΕΛΣΤΑΤ, καθώς το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας διερεύνησε το 2020 6.610 ατυχήματα, δηλαδή διπλάσιο αριθμό ατυχημάτων από την ΕΛΣΤΑΤ, εκ των οποίων το 1% αφορούσε θανατηφόρα δυστυχήματα και 14,6% σοβαρά ατυχήματα.

Την δική της καταγραφή για τα εργατικά δυστυχήματα του 2022 έχει κάνει η Ομοσπονδία Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων Ελλάδας. Τα στοιχεία της ΟΣΕΤΕΕ είναι τα πλέον πρόσφατα καθώς αφορούν το 2022, την πρώτη εξ ολοκλήρου μεταπανδημική χρονιά και κάνουν λόγο για 102 νεκρούς σε εργατικά δυστυχήματα, όταν το 2019 ήταν 51 και το 2020 ήταν 41. Κατά τον κ. Ανδρέα Στοϊμενίδη, πρόεδρος της ΟΣΕΤΕΕ και υπεύθυνο υγείας και ασφάλειας της ΓΣΕΕ, ο ρυθμός των εργατικών δυστυχημάτων αυξανόταν κάθε τετράμηνο πέρσι. Πάντα κατά την καταγραφή της ΟΣΕΤΕΕ, το πρώτο τετράμηνο του έτους είχαν καταγραφεί 20 νεκροί, το δεύτερο 27 για να φτάσουμε τους 55 νεκρούς την περίοδο Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου 2022. Κατά την καταγραφή της Ομοσπονδίας στα θύματα του 2022 περιλαμβάνονται ντελιβεράδες, εργαζόμενοι στην αποκομιδή των απορριμμάτων, εργάτες σε εργοστάσια, σε λατομεία, αγρεργάτες κ.α.

Σε κάθε περίπτωση, η τραγωδία των Τεμπών αποδεικνύει με τον πλέον θλιβερό τρόπο πως τα εργατικά δυστυχήματα είναι εδώ και επιμένουν. Αν και διανύουμε το 2023 με την ψηφιακή επανάσταση σε πλήρη εξέλιξη και την τεχνολογία να παρέχει πλέον όλα τα κατάλληλα εργαλεία, είναι περισσότερο από προφανές πως σε συγκεκριμένους κλάδους, οι συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία όχι μόνο δεν συνάδουν με την εποχή, αλλά πολύ περισσότερο απέχουν παρασάγκας από την επιθυμητή πραγματικότητα. Και το χειρότερο είναι πως το σιδηροδρομικό δυστύχημα αποκάλυψε πως ακόμη και το Δημόσιο ως εργοδότης δεν δείχνει την δέουσα σημασία στο μείζον θέμα της υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία. Συχνά το κόστος μπαίνει πάνω από την ασφάλεια και την ίδια την ανθρώπινη ζωή, με εργαζόμενους να απασχολούνται σε συνθήκες επισφαλείς και απαράδεκτες. Αυτή είναι η παλιά Ελλάδα που μας πληγώνει, μια Ελλάδα που δεν αντιλαμβάνεται την σπουδαιότητα της υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία. Τουλάχιστον όχι εγκαίρως…

*Γιάννης Καρούζος, Δικηγόρος-Εργατολόγος

Πηγή: dikigorosergatologos.gr

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr