Γιάννης Καρούζος: Το 27% των εργαζόμενων βιώνει άγχος και κατάθλιψη που σχετίζεται με τη δουλειά τους

Σύμφωνα με την Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία, περίπου το 27% των εργαζομένων βιώνει στρες, άγχος και κατάθλιψη που σχετίζονται με τη δουλειά τους. Αυτό καθιστά τα προβλήματα ψυχικής υγείας το δεύτερο πιο συχνό ζήτημα υγείας στον εργασιακό τομέα.

Είναι ανησυχητικό ότι σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι στην Ευρώπη αναφέρουν ότι αντιμετωπίζουν καταστάσεις που απειλούν την ψυχική τους ευημερία, όπως υπερβολικός φόρτος εργασίας, αντικρουόμενες απαιτήσεις, έλλειψη σαφήνειας στους ρόλους τους, ανασφάλεια στη δουλειά και έλλειψη υποστήριξης από συναδέλφους ή προϊσταμένους.

Η πανδημία COVID-19 έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την ψυχική υγεία, με πολλούς ειδικούς να πιστεύουν αρχικά ότι θα δούμε μια σημαντική βελτίωση σε έναν μεταπανδημικό κόσμο. Δυστυχώς, αυτό δεν συνέβη. Τον Μάρτιο του 2022, ο μέσος δείκτης ψυχικής ευημερίας στην ΕΕ ήταν μόλις 47—μια ελαφρά αύξηση σε σχέση με το 2021, αλλά ακόμα κάτω από τα επίπεδα προ πανδημίας.

Αν και οι περισσότερες χώρες της ΕΕ είχαν άρει τους περιορισμούς COVID-19 μέχρι την άνοιξη του 2022, η ψυχική ευημερία δεν έχει επανέλθει όπως αναμενόταν. Οι οικονομικές πιέσεις αυξάνονται, καθώς το κόστος ζωής εκτοξεύεται και ο πληθωρισμός, ιδιαίτερα λόγω των υψηλών τιμών ενέργειας, μπορεί να εντείνει τον κίνδυνο κατάθλιψης.

Η ηλεκτρονική έρευνα της Eurofound αποκάλυψε ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα στη μεταπανδημική περίοδο και βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας. Πολλοί ερωτηθέντες ανησυχούν για την ικανότητά τους να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους τους επόμενους μήνες—28% συνολικά, αλλά η ανησυχία αυτή φτάνει το 45% για εκείνους που ήδη αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και ένα ανησυχητικό 74% για τα νοικοκυριά που είναι ήδη σε καθυστέρηση πληρωμών.

Αυτό το υψηλό επίπεδο ανησυχίας, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα για το μέλλον, μπορεί να συνεχίσει να έχει αρνητική επίδραση στην ψυχική υγεία.

Το ζήτημα της ψυχικής υγείας στο εργασιακό περιβάλλον γίνεται όλο και πιο αναγνωρίσιμο από διάφορους οργανισμούς, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO) έχει ήδη καλέσει για δράση γύρω από αυτό το επιτακτικό ζήτημα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, αναπτύσσεται ένα ποικιλόμορφο σύνολο εργαλείων που δημιουργούν υποχρεώσεις για τις χώρες σχετικά με την ψυχική υγεία στην εργασία. Αυτό περιλαμβάνει τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων για ένα ασφαλές και υγιές εργασιακό περιβάλλον, δίκαιη μεταχείριση και ίσες ευκαιρίες για απασχόληση και επαγγελματική αποκατάσταση.

Οι αποτελεσματικές πολιτικές και δράσεις για την προώθηση της ψυχικής υγείας στην εργασία είναι κρίσιμες για την υπεράσπιση του ανθρώπινου δικαιώματος στη καλή υγεία, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής ευημερίας. Παίζουν επίσης καθοριστικό ρόλο στην προώθηση της προόδου προς τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs), ιδιαίτερα του Στόχου 3 για την υγεία και του Στόχου 8 για την αξιοπρεπή εργασία για όλους.

Για τα άτομα και τα νοικοκυριά, η βελτιωμένη ψυχική υγεία στην εργασία μπορεί να μειώσει τον αποκλεισμό, να βελτιώσει τη συνολική ευημερία και να αυξήσει την οικονομική ασφάλεια. Οι επιχειρήσεις, επίσης, ωφελούνται από τη μεγαλύτερη συμμετοχή στην αγορά εργασίας και την αυξημένη παραγωγικότητα, γεγονός που τελικά ενισχύει τη χρηματοοικονομική τους κατάσταση. Για τις κυβερνήσεις, η αντιμετώπιση της ψυχικής υγείας στην εργασία μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση δαπανών για την υγειονομική περίθαλψη και την κοινωνική πρόνοια.

Το κόστος της αδράνειας γύρω από την ψυχική υγεία είναι σημαντικό. Ενώ η παροχή ψυχικής (ή σωματικής) υγειονομικής περίθαλψης έχει κόστος, τα έμμεσα κόστη της μειωμένης παραγωγικότητας συχνά υπερβαίνουν κατά πολύ τα άμεσα κόστη της φροντίδας.

Για να βελτιωθεί η ψυχική υγεία στην εργασία, χρειάζονται ολοκληρωμένες δράσεις: πρόληψη των σχετικών με την εργασία ψυχικών προβλημάτων, προώθηση της ευημερίας και υποστήριξη όλων των εργαζομένων ώστε να συμμετέχουν πλήρως και ισότιμα. Κάθε τομέας δράσης έχει αξία, αλλά λειτουργεί καλύτερα όταν εφαρμόζεται σε συνδυασμό με άλλους, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής.

Οι ενδιαφερόμενοι στον κόσμο της εργασίας μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος για αλλαγές, εξασφαλίζοντας δέσμευση και πόρους, αντιμετωπίζοντας το στίγμα και τις διακρίσεις, συντονίζοντας πολυτομεακές προσεγγίσεις και ενισχύοντας τις αποδείξεις για αποτελεσματικές παρεμβάσεις.

Σε διεθνές επίπεδο, οι θεμελιώδεις Συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για την Υγιεινή και Ασφάλεια στην Εργασία στοχεύουν στην προστασία τόσο της σωματικής όσο και της ψυχικής υγείας των εργαζομένων. Αυτές οι συμβάσεις τονίζουν τους ρόλους των κυβερνήσεων, των εργοδοτών και των εργαζομένων στη δημιουργία ασφαλών και υγιών εργασιακών περιβαλλόντων.

Σε εθνικό επίπεδο, οι κυβερνήσεις μπορούν επίσης να θεσπίσουν νόμους, πολιτικές και κατευθυντήριες γραμμές για την ενίσχυση της ψυχικής υγείας στην εργασία. Αυτό περιλαμβάνει κανονισμούς για την Υγιεινή και Ασφάλεια στην Εργασία, καθώς και νόμους που προάγουν την ισότητα και αποτρέπουν τις διακρίσεις σχετικά με ζητήματα όπως η βία, η παρενόχληση και ο κατώτατος μισθός.

Οι περισσότερες χώρες απαιτούν από τις επιχειρήσεις να διασφαλίζουν την ψυχική υγεία των εργαζομένων τους στο πλαίσιο των εθνικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων για την Υγιεινή και Ασφάλεια στην Εργασία. Ωστόσο, η εφαρμογή αυτών των κανονισμών μπορεί να διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα.

Τελικά, όλοι οι εμπλεκόμενοι στον κόσμο της εργασίας έχουν ουσιώδη ρόλο να διαδραματίσουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων ψυχικής υγείας. Καίριο ρόλο θα διαδραματίσουν δε οι παρεμβάσεις που βασίζονται σε αποδείξεις και μπορούν να βοηθήσουν στην προώθηση της βελτίωσης, υπογραμμίζοντας τις συνεργατικές προσπάθειες που απαιτούνται από κυβερνητικές υπηρεσίες, εργοδότες και οργανώσεις εργαζομένων.

*Γιάννης Καρούζος, Δικηγόρος-Εργατολόγος

*ΠΗΓΗ: dikigorosergatologos.gr

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr