Ηλίας Σιδέρης: Διαμεσολάβηση, μια αχρείαστη διαδικασία

Η διαμεσολάβηση σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, είναι νόμος του κράτους ήδη από το 2019. Ο νόμος που καθιέρωσε την διαμεσολάβηση περιλαμβάνει την υποχρεωτική υπαγωγή κάποιων συγκεκριμένων υποθέσεων στην διαδικασία της διαμεσολάβησης, με τα έξοδα της διαδικασίας να τα επωμίζονται οι διάδικοι. Δηλαδή, εάν θέλεις να κάνεις μια αγωγή, πριν εκδικαστεί η υπόθεση θα πρέπει υποχρεωτικά ως επισπεύδων να πληρώσεις τον διαμεσολαβητή και επιπλέον αμοιβή στο δικηγόρο σου, για την συγκεκριμένη διαδικασία. 

Η διαμεσολάβηση σαν θεσμός είναι μια πράγματι πρωτοποριακή διαδικασία που επιλύει ακόμη και σφοδρές αντιδικίες, εκτός δικαστηρίων, με κέρδη για τους διαδίκους σε χρόνο και χρήμα. Ο Νόμος στην Ελλάδα, ψηφίστηκε μεταξύ άλλων και για την περαιτέρω εναρμόνιση της Ελληνικής Νομοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2008/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Η διαμεσολάβηση στην ελληνική πραγματικότητα πολυδιαφημίστηκε ως διαδικασία που θα μπορούσε να λύσει το ζήτημα της αργής απονομής δικαιοσύνης. Από το 2019 μέχρι σήμερα, σχεδόν αρχές του 2024, έχουν περάσει αρκετά χρόνια ώστε να κρίνουμε αν τελικά η διαμεσολάβηση πέτυχε το σκόπο της, ή όχι. Εκτός του ότι οι πολίτες κυριολεκτικώς πέταξαν τα λεφτά τους σε αμοιβές διαμεσολαβητών, μόνον και μόνον, για να εμφανιστούν με τους δικηγόρους τους για λίγα λεπτά και να δηλώσουν “ευχαριστούμε για την ενημέρωση, αλλά δεν συμφωνούμε”, η διαδικασία επιβάρυνε με γραφειοκρατία την απονομή της Δικαιοσύνης. Ενδεχομένως να κάνω λάθος, γιατί από όλες τις υποθέσεις που χειρίστηκα καμία, -μα καμία-, δεν κατέληξε σε επιτυχία δια της διαμεσολάβησης. Όσες υποθέσεις μου υπήρξαν ώριμες να λυθούν εξωδικαστικώς, είτε λόγω της ιδιοσυγκρασίας των διαδίκων είτε των συναδέλφων δικηγόρων, λύθηκαν χωρίς την παρουσία οποιουδήποτε τρίτου. 

Ακόμη και εάν κάνω λάθος και τα βλέπω όλα στραβά, ως νομικός κόσμος, πρέπει να απαιτήσουμε και να πληροφορηθούμε, από τις χιλιάδες υποθέσεις που εισάγονται καθημερινά στα δικαστήρια, επί παραδείγματι στην νέα τακτική με την προκατάθεση προτάσεων, πόσες κατέληξαν σε έκδοση απόφασης με διαμεσολάβηση; Υπάρχουν στοιχεία που να μας αποστομώσουν και να αποδείξουν ότι όλα όσα αναφέρω είναι λάθος; Ταυτοχρόνως, είναι πολύ εύκολο να διαπιστωθεί πόσα χρήματα χάθηκαν από τους πολίτες για υποχρεωτική διαμεσολάβηση. Όλες οι υποθέσεις πολυμελούς, όλες οι υποθέσεις άνω των 30.000 ευρώ και ό,τι άλλο προβλέπεται, από πίσω κρύβει δεκάδες χαμένα ευρώ.   

Ευτυχώς, τα Δικαστήρια, το ένα μετά το άλλο, καταργούν εν μέρει ή στο σύνολο της, την διαμεσολάβηση. Εντελώς πρόσφατη, η υπ’ αριθμ. 780/2023 Ειρηνοδικείου Αθηνών, που έκρινε, ότι η καθιέρωση υποχρεωτικής έγγραφης προδικασίας, που εισήχθη με το αρ. 3 παρ. 2 Ν. 4640/2019 ως ειδικός όρος παραδεκτού συζήτησης επιγενόμενης αγωγής που υπάγεται στο πεδίο εφαρμογής της εκούσιας διαμεσολάβησης και σκοπό έχει, κατά την αιτιολογική έκθεση του ως άνω νόμου «να άγεται μία διαφορά στην δικαιοσύνη μετά από επίγνωση των μερών ότι αυτή δεν δύναται να επιλυθεί μέσω ενός τρίτου προσώπου, του διαμεσολαβητή, που δεν κρίνει τα μέρη και τη διαφορά, αλλά συμβάλλει στην επικοινωνία των μερών για την εύρεση του κοινού τόπου που θα οδηγήσει στην αποκατάσταση της μεταξύ τους σχέσης» αντιβαίνει στη διάταξη του άρθρου 25 του Συντάγματος και την θεσμοθετούμενη με αυτήν αρχή της αναλογικότητας, καθόσον η κύρωση του απαραδέκτου της συζήτησης για την μη προσκόμιση του ενημερωτικού εντύπου δεν είναι αναλογική, αλλά, δυσανάλογα επαχθέστερη από την επιδιωκόμενη ωφέλεια προώθησης της εθελούσιας χρήσης του θεσμού της διαμεσολάβησης ως εναλλακτικού τρόπου επίλυσης διαφοράς. 

Εύχομαι τα δικαστήρια να συνεχίσουν και να καταργούν κάθε μέρα με τις αποφάσεις τους έναν Νόμο που δυσκολεύει αντί να διευκολύνει την ζωή των πολιτών, και ιδίως αυτών που θέλουν να προσφύγουν στην Δικαιοσύνη. Η αναζήτηση του δικαίου, η προάσπιση των δικαιωμάτων και η προσφυγή στη δικαστική προστασία δεν μπορεί να γίνεται με όρους υποχρεωτικής εύρεσης συναινετικής λύσης. Στα Δικαστήρια προσφεύγουμε ακριβώς γιατί διαφωνούμε, και άλλωστε, εάν θέλαμε συναινετική λύση, θα το είχαμε καταφέρει ήδη από μόνοι μας. 

* Ηλίας Σιδέρης, Δικηγόρος

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr