Κωνσταντίνος Δημόπουλος:  Ένταλμα σύλληψης – Όρια και προϋποθέσεις

Στα πλαίσια ένταξης στην επικαιρότητα  πρόσφατων ποινικών υποθέσεων με αντικείμενο καταγγελίες περί αδικημάτων κατά του εννόμου αγαθού της γενετήσιας ελευθερίας αλλά και της οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, οι  οποίες τοποθετήθηκαν κατά το παρελθόν και αφορούν ή αφορούσαν κατά τον χρόνο τέλεσης των πράξεων, άτομα νεαρής ηλικίας  (φερόμενων ως παθόντων), εξεδόθησαν  αμελλητί εντάλματα σύλληψης για τους μετέπειτα κατηγορουμένους.

Ωστόσο καθίσταται προβληματική σε νομικό επίπεδο, η ευκολία στην έκδοση μιας τέτοιας δικονομικού καταναγκασμού ενέργειας (εντάλματος σύλληψης) όταν δεν εξαντλούνται στα πλαίσια του Νόμου, όλες οι προϋποθέσεις για την απρόσκοπτη εμφάνιση του κατηγορούμενου ενώπιον των Ανακριτικών Αρχών και την αναζήτηση της ουσιαστικής αλήθειας, πριν φυσικά  ο φερόμενος καταρχάς δράστης, αποκρύψει στοιχεία της εγκληματικής δραστηριότητας του, ενώ δεν υπάρχει σωρευτικά κίνδυνος για την διαφυγή του αλλά και κίνδυνος τέλεσης νέων αδικημάτων.

Είναι γεγονός ότι ο εκάστοτε  ανακριτής εκδίδει το ένταλμα σύλληψης αφού προηγουμένως διατυπώσει την γνώμη του ο εισαγγελέας, και μόνο στις περιπτώσεις όπου επιτρέπεται προσωρινή κράτηση (άρθρα 286 και 287 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας).

Ωστόσο το  ένταλμα σύλληψης εκδίδεται μόνο όταν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις επί τη βάσει συγκεκριμένων περιστατικών, που πρέπει να μνημονεύονται στο σώμα του εντάλματος, ότι ο κατηγορούμενος έχει σχεδιάσει την φυγή του ή την τέλεση άλλων σοβαρών εγκλημάτων.

Σε περίπτωση δε που έχουν περιέλθει εις γνώση του αρμόδιου Ανακριτή και του κ. Εισαγγελέα, στοιχεία τα οποία δεν συγχωρούν πλέον  την ύπαρξη εντάλματος συλλήψεως και έχουν εκλείψει οι λόγοι εκδόσεως του, τότε αυτό ανακαλείται οποτεδήποτε.

Παρατηρείται ωστόσο όλο και πιο έντονα το φαινόμενο, και σε σοβαρότατες  υποθέσεις (αλλά και σε άλλες)  που απασχολούν την κοινή γνώμη ένεκα της δημοσιότητας που έχουν λάβει και την εύλογη αγανάκτηση σύσσωμης της κοινωνίας, να μην εξαντλούνται ακουσίως σε κάθε περίπτωση (αφού η αστυνομική προανάκριση, Εισαγγελική έρευνα είναι αδιάλειπτη) στο πνεύμα της συγκεκριμένης δικονομικής διάταξης, οι προϋποθέσεις έκδοσης του εντάλματος σύλληψης, οι οποίες τυγχάνουν άνευ ετέρου τινός ιδιαίτερα  συγκεκριμένες.

Αποτέλεσμα αυτού του νομικού φαινομένου  είναι η διενέργεια αλλεπάλληλων  συλλήψεων, οι οποίες δεν συνάδουν με  την αρχή της πρόληψης μιας οιονεί εγκληματικής δραστηριότητας, αλλά τελικώς οδηγούν ακουσίως στην «εμπορικοποίηση της ποινικής διαδικασίας» μέσω της τηλεοπτικής/δημοσιογραφικής προβολής της εκάστοτε υποθέσεως και του προφίλ του κατηγορουμένου, οι οποίες διεγείρουν κατ’ επέκταση  ορισμένα συναισθήματα  της κοινής γνώμης.

Σώφρον σε κάθε περίπτωση για την αποφυγή της αέναης δημοσιότητας και  της πανηγυρικής διαδικασίας  από την οποία κατακλύζεται η ποινική δικονομική τάξη σε ορισμένες περιπτώσεις,  αλλά και τις προσβολής του τεκμηρίου αθωότητας το οποίο βάλλεται πανταχόθεν, θα ήταν να τύχει εφαρμογής η δυνατότητα ανάκλησης του εντάλματος σύλληψης σε περιπτώσεις όπου πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις και ο κατηγορούμενος δεν έχει σχεδιάσει την διαφυγή του ή  δεν είναι ύποπτος προς τούτο και δεν κρίνεται ad hoc ότι  έχει σχεδιάσει την τέλεση  νέων σοβαρών αδικημάτων.

Ωστόσο η συγκεκριμένη ενέργεια  απαιτεί ίσως περισσότερα δικονομικά εχέγγυα από όσα προβλέπονται σήμερα,  τόσο από την πλευρά του κατηγορουμένου αλλά όσο και από την πλευρά της ίδιας της Εισαγγελικής/Ανακριτικής αρχής στην οποία δεν αφήνονται ειρήσθω εν παρόδω χρονικά περιθώρια κατά την προανακριτική έρευνα και στο χρονικό διάστημα πριν την έκδοση του εντάλματος σύλληψης.

Ωστόσο  η διάταξη της παραγράφου 4 του Α. 276 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας δίδει την δυνατότητα ώστε ο Ανακριτής ύστερα από την σύμφωνη γνώμη του Εισαγγελέα, είτε με αίτηση του κατηγορουμένου δια του ειδικώς εξουσιοδοτημένου συνηγόρου του, είτε αυτεπαγγέλτως όταν περιέλθουν εις γνώση νέα στοιχεία για την εκάστοτε υπόθεση, να ανακαλεί το ένταλμα σύλληψης, τηρουμένων  και αποδεδειγμένων όλων των θετικών προϋποθέσεων προς αυτή την θεσμοθετημένη  δικονομική κατεύθυνση.

 Ο Κωνσταντίνος Δημόπουλος είναι Δικηγόρος 

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr