Όλγα Ν. Τσίπτσε: Νέος Νόμος για την Εταιρική Διακυβέρνηση

Της Όλγας Ν. Τσιπτσέ*

Πρόσφατα, την 17η-7-2020, ψηφίστηκε ο νέος Νόμος 4706/2020 για την Εταιρική Διακυβέρνηση (ΦΕΚ 136/Α). Η ορθή λειτουργία της Εταιρικής Διακυβέρνησης (Ε.Δ., Corporate Governance) είναι καταλυτικής σημασίας για τη σωστή λειτουργία των εταιρειών.

Ποιων όμως εταιρειών; Ποιο είναι δηλαδή, το πεδίο εφαρμογής των διατάξεων για την Ε.Δ.; Τα άρθρα 1-24 αυτού του νέου Νόμου λοιπόν, εφαρμόζεται σε όλε τις Εισηγμένες Ανώνυμες Εταιρείες (Public Companies) σε ρυθμισμένη αγορά στην Ελλάδα. Άρα, δεν εφαρμόζεται το νέο Νομοθέτημα στην Τράπεζα της Ελλάδος και στις Α.Ε., που είναι εισηγμένες στον Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης (βλ. Άρθρο 4 παρ. 22 νόμος 4514/2018), εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στο καταστατικό τους.

Γιατί είναι σημαντικός ο νόμος αυτός και οι αλλαγές που επιφέρει; – Καθίσταται πλέον υποχρεωτική η ύπαρξη Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης. – Καθίσταται πιο καίριος ο ρόλος της Επιτροπής Εσωτερικού Ελέγχου. – Εισάγονται επίκαιρες ρυθμίσεις για την ανταγωνιστικότητα, την καταπολέμηση ζητημάτων συγκρούσεων συμφερόντων εταίρων και διοίκησης. – Επιβάλλονται δε πολύ αυστηρές κυρώσεις στην περίπτωση καταπάτησης / παραβίασης διατάξεων του εν λόγω νόμου: Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ως αρμόδια για την εποπτεία και τον έλεγχο τήρησης διατάξεων (1-23 νόμου) επιβάλλει επίπληξη και χρηματικό πρόστιμο έως 3.000.000 ευρώ στην εταιρεία που παραβίασε διατάξεις – ή το 5% του συνολικού ετήσιου τζίρου του έτους της παράβασης. Το Πρόστιμο αυτό δύναται να επιβληθεί όχι μόνο στην ίδια την Εταιρεία που παραβίασε διατάξεις αλλά ΚΑΙ στο Διοικητικό Συμβούλιό της. Ενώ για την επιμέτρηση του Προστίμου λαμβάνονται υπόψη κριτήρια, όπως η βαρύτητα και η επανάληψη της παράβασης, ο κίνδυνος πρόκλησης περαιτέρω βλάβης, ο βαθμός υπαιτιότητας αλλά και ο βαθμός συνεργασίας με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κατά τον έλεγχο κ.α.

Ποιο είναι το συχνό πρόβλημα που αντιμετωπίζει μία εισηγμένη ανώνυμη εταιρεία; Το κύριο πρόβλημα ενός τέτοιου οργανισμού, έγκειται στη σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στους μετόχους/ ιδιοκτήτες της εταιρείας και τη Διοίκηση. Το πρόβλημα αντιπροσώπευσης (Agency Problem) μπορεί να αντιμετωπιστεί απόλυτα με πολιτικές κινήτρων και αποζημιώσεων για τα στελέχη της διοίκησης, με έναν άρτιο μηχανισμό εσωτερικού ελέγχου αλλά και λοιπών επιτροπών, με δίκαιες ποσοστώσεις οργάνων όπως θα αναλυθούν παρακάτω και με όλα τα νέα μέτρα που εισήχθησαν με τον παρόντα νόμο.

Ποια είναι τα πιο σημαντικά σημεία του νέου νόμου που αντιμετωπίζουν πιο άμεσα και άρτια τα προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν σε μια εταιρεία; – στο άρθρο 3 ρυθμίζεται η Πολιτική Καταλληλότητας, μία πολιτική που καθορίζει τα κριτήρια για την επιλογή μελών του Διοικητικού Συμβουλίου που θα είναί τα κατάλληλα για την προάσπιση των συμφερόντων κυρίως της εταιρείας. Τα κριτήρια αυτά είναι: 1. Ελάχιστη ποσόστωση ανα φύλο στη Διοίκηση, 25% 2. Μη εμπλοκή μέλους διοίκησης σε κολάσιμες πράξεις

– στα άρθρα 6,7 & 9 του νόμου ορίζονται οι αρμοδιότητες ανά ρόλο των μελών του Δ.Σ., με το να γίνεται διαχωρισμός ανάμεσα σε: 1.εκτελεστικά, τα οποία είναι υπεύθυνα για την εφαρμογή στρατηγικής του Δ.Σ. & της ενημέρωσης των μη εκτελεστικών μελών 2.μη εκτελεστικά, τα οποία είναι υπεύθυνα για τον έλεγχο της στρατηγικής αυτής και των επιδόσεων των εκτελεστικών μελών & 3.ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη Δ.Σ., τα οποία δεν κατέχουν πάνω από 0.5%, άμεσα ή έμμεσα, του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας και δεν έχουν καμία από τις εξαρτήσεις που αναφέρονται στο άρθρο 9 παρ.2α,β,γ του νόμου, ώστε να έχουν πλήρως απαλλαγμένη και ανεξάρτητη και αντικειμενική κρίση.

– εκτός από τις επιτροπές που ήδη υπήρχαν και διασφάλιζαν την εύρυθμη λειτουργία της εταιρείας, όπως η Επιτροπή Ελέγχου (άρθρο 10), με τον νέο νόμο συναντούμε δύο νέες επιτροπές: 1. Επιτροπή Αποδοχών (Άρθρο 11), για μεγαλύτερο έλεγχο των προσώπων που δικαιούνται αποδοχές, διευθυντικών προσώπων κλπ, του ύψους των αποδοχών κλπ 2. Επιτροπή Υποψηφιοτήτων (Άρθρο 12), για την επιλογή των κατάλληλων υποψηφίων ως μελών του Δ.Σ., σύμφωνα και με την Πολιτική Καταλληλότητας που αναφέρθηκε παραπάνω.

– ο Κανονισμός Λειτουργίας, που αναφέρεται στο άρθρο 14 του νόμου, είναι επικαιροποιημένος και εκτείνεται στις σημαντικές θυγατρικες της εταιρείας. Έχει το ελάχιστο περιεχόμενο που αναφέρεται στην παράγραφο 3 του άρθρου και περίληψη του πρέπει να δημοσιεύεται επιγραμμικά (online) στο site της εταιρείας.

– μεγάλη βαρύτητα δίνεται στις αρμοδιότητες του Διοικητικού Συμβουλίου με έμφαση την αποτελεσματικότητα του εσωτερικού ελέγχου της εταιρείας. Μάλιστα, υφίσταται Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου, με ρόλο πολύ ενισχυμένο, ο δε επικεφαλής της (άρθρο 15) ορίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο.

– ένα ολόκληρο Κεφάλαιο (Ε’ του νόμου) διατίθεται για την πλήρη ενημέρωση των μετόχων από το Δ.Σ., αλλά και των εν γένει επενδυτών της εταιρείας. Στο άρθρο 19 του νόμου προβλέπεται η ύπαρξη και η λειτουργία της Μονάδας Εξυπηρέτησης Μετόχων ενώ στο άρθρο 20 η Μονάδα Εταιρικών Ανακοινώσεων. Στην πρώτη βρίσκονται όλες οι πληροφορίες για τα μερίσματα, τις Γενικές Συνελεύσεις, την εν γένει επικοινωνία με μετόχους κα ενώ στη δεύτερη υπάρχουν ανακοινώσεις για τα εταιρικά γεγονότα.

– κλείνοντας, πολύ σημαντικές ρυθμίσεις είναι αυτές των άρθρων 22 & 23 του νέου νόμου: 1. Για την ύπαρξη Αποκλίσεων στη Χρήση Αντληθέντων Κεφαλαίων, απόκλιση μεγαλύτερη του 20% από αυτή που προβλέπεται στο ενημερωτικό δελτίο της εισηγμένης εταιρείας, απαιτείται Απόφαση του Δ.Σ. Της Εταιρείας με πλειοψηφία 3/4 των μελών του και Έγκριση από τη Γ.Σ. Που συγκαλείται με αυτό το ειδικό Σκοπό και με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία. ΚΑΙ ΠΑΝΤΩΣ όχι πριν την παρέλευση 6ΜΗΝΟΥ από την ολοκλήρωση της άντλησης των κεφαλαίων, ΕΚΤΟΣ περιπτώσεων Ανωτέρας Βίας 2. Για τη διάθεση σημαντικών περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας, εντός 2ΕΤΙΑΣ, περιουσιακών στοιχείων που ξεπερνούν το 51% της συνολικής αξίας των στοιχείων αυτών, απαιτείται Απόφαση Γενικής Συνέλευσης με Αυξημένη Απαρτία και Πλειοψηφία.

Συνεπώς διαπιστώνουμε, ότι ο νέος νόμος χαράσσει πιο δεσμευτικό πλαίσιο και στον έλεγχο και στην λήψη αποφάσεων αλλά και στην ενημέρωση μετόχων και κοινού/ επενδυτών, ώστε να αποφεύγονται αυθαιρεσίες και αποφάσεις που ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο συμφέροντα όλων όσων έχουν συμφέρον από την λειτουργία της εταιρείας (μετόχων, διοίκησης, δανειστών, επενδυτών, κράτους, εκτιμητών και όποιου άλλου έχει μερίδιο και συμφέρον από την λειτουργία της εταιρείας).

LL.M. IHU Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω – Δ. Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑΔ*

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr