Σοφία Τσιπτσέ: Tο σχέδιο «γέφυρα» που ολημερίς χτιζόταν και είναι πια σε λειτουργία

Της Σοφίας Ν. Τσιπτσέ*

Τα κόκκινα δάνεια που ταλαιπωρούν επί μία δεκαετία και πλέον , μεγάλο μέρος του πληθυσμού των Ελλήνων, έμελλε να γίνουν πιο «κόκκινα», λόγω των οικονομικών συνθηκών που όλοι βιώσαμε και θα συνεχίσουμε να βιώνουμε , ένεκα του κορονοϊού.

Πολλά τα νομοσχέδια που πέρασαν επί μία δεκαετία , πολλά από αυτά με ηχηρές και πολλά υποσχόμενες ονομασίες (βλέπε Σχέδιο Ηρακλής) . Το «διά ταύτα» όμως, που είναι αυτό που πρέπει επιστημονικά να μας ενδιαφέρει , είναι πως κανένα σχέδιο νόμου δεν υπήρξε αποτελεσματικό και δεν πέτυχε στο έπακρο τον στόχο του: την μείωση των κόκκινων δανείων και τη ρύθμιση αυτών.

Από τις 3 Αυγούστου 2020 , τέθηκε σε ισχύ το πολυαναμενόμενο σχέδιο γέφυρα. Σύμφωνα με το εν λόγω νόμο , οι ενδιαφερόμενοι μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) του Υπουργείου Οικονομικών, δύνανται να υποβάλουν αίτηση, για να λάβουν επιδότηση δανείων με υποθήκη στην Α΄ κατοικία , εφόσον κριθούν επιλέξιμοι, και αποδειχτεί από τα οικονομικά τους δεδομένα ότι επλήγησαν από τις δυσμενείς επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού.

Στόχος του νομοσχεδίου : η επιβράβευση μεταξύ άλλων και των συνεπών δανειοληπτών, η συμμετοχή του Δημοσίου -μέσω της επιδότησης του δανείου, η αποφυγή νέου κύκλου κόκκινων δανείων λόγω του κορονοϊού, η μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή μέσω της ευρύτερης κάλυψης των δανειοληπτών , σε σχέση με προηγούμενα νομικά πλαίσια.

Αν μελετήσει κανείς τους όρους και τις προϋποθέσεις, δεν οδηγείται με ασφάλεια στο συμπέρασμα , ότι όλοι οι ανωτέρω στόχοι θα επιτευχθούν (δίχως τουλάχιστον να λάβουν χώρα κάποιες τροποποιήσεις).

Πιο συγκεκριμένα , ο εν λόγος νόμος χωρίζει τα δάνεια σε τρεις κατηγορίες : ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Α : Τα εξυπηρετούμενα δάνεια, ή με καθυστέρηση έως 90 ημέρες. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Β: Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ή με καθυστέρηση άνω των 90 ημερών, τα οποία δεν έχουν ακόμα καταγγελθεί. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Γ: Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ή δάνεια με καθυστέρηση άνω των 90 ημερών, τα οποία έχουν ήδη καταγγελθεί.

Και για τις 3 κατηγορίες κομβική ημερομηνία είναι η 29η.2.2020. Προϋπόθεση λοιπόν και για τις 3 κατηγορίες δανείων είναι η καθυστέρηση να εμφανίστηκε μέχρι την 29η.2.2020. Αυτομάτως λοιπόν τίθενται εκτός, όσοι αντιμετώπισαν δυσκολίες στην πληρωμή το μετέπειτα διάστημα.

Τίθενται ακολούθως στο νόμο μία σειρά από κριτήρια , προκειμένου να κριθεί ο αιτών αρχικά επιλέξιμος για την επιδότηση. Τα κριτήρια αυτά είναι κατά κύριο λόγο οικονομικά και αναφέρονται λεπτομερώς στα οικεία άρθρα του νόμου. Αξιοσημείωτο είναι ότι για τα δάνεια των κατηγοριών Α και Β, δεν υπάρχουν κριτήρια επιλεξιμότητας για τον συνοφειλέτη ή τον εγγυητή των κορονοϊόπληκτων δανείων, σε αντίθεση με την κατηγορία Γ , όπου εκεί τίθενται οικονομικά κριτήρια και για συνοφειλέτες / εγγυητές, τα οποία αναλύονται επιγραμματικά στα οικεία άρθρα του νόμου.

Στη διαδικασία της αίτησης δεν χρειάζεται ο αιτών ενδιαφερόμενος να προσκομίσει κανένα αποδεικτικό στοιχείο, καθώς τα απαραίτητα στοιχεία προκειμένου να εξεταστεί η αίτηση του και να διαπιστωθεί αν ο αιτών είναι επιλέξιμος , αντλούνται αυτομάτως ηλεκτρονικά.

Ποια είναι η διαδικασία μετά την υποβολή της αίτησης :

-Εφόσον το δάνειο , ανήκει στην Α κατηγορία , είναι δηλαδή εξυπηρετούμενο, η αίτηση διαβιβάζεται ηλεκτρονικά στην τράπεζα, όπου κατόπιν ειδικών ελέγχων αποστέλλει η Τράπεζα το λογαριασμό ΙΒΑΝ , προκειμένου το Κράτος να καταβάλει εκεί την επιδότηση που θα οριστεί. Η καταβολή της επιδότησης ξεκινά , μόνο εφόσον λήξει η περίοδος αναστολής που πιθανά να έχει δοθεί λόγω του κορονοϊού , με καταληκτική όμως ημερομηνία την 31.12.2020. Ενδιαφέρον παρουσιάζει όμως η διαδικασία για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια: -Εφόσον η αρχικά επιλέξιμη οφειλή είναι μη εξυπηρετούμενη για χρονικό διάστημα μικρότερο των 90 ημερών (κατηγορία Α) , ο αιτών οφείλει σύμφωνα με το νόμο , να προβεί εντός 15 ημερών από την επιλεξιμότητα του, στην καταβολή των καθυστερημένων δόσεων (έως 90 ημερών καθυστέρησης), ειδεμή οι καθυστερημένες αυτές δόσεις θα κεφαλοποιούνται και θα συνενώνονται ως κεφάλαιο με το υπόλοιπο της οφειλής. Τίθεται στο σημείο αυτό η άνω τελεία και το εύλογο ερώτημα , πως θα βρει ο κορονοϊόπληκτος δανειολήπτης χρήματα για να καταβάλει τις καθυστερημένες οφειλές, εφόσον είναι κορονοϊόπληκτος και το πιο φυσικό είναι να μην δύναται να καταβάλει σωρευτικά τις καθυστερημένες οφειλές του;;; -Εφόσον η αρχικά επιλέξιμη οφειλή είναι μη εξυπηρετούμενη για περισσότερες εκ των 90 ημερών (κατηγορία Β και Γ) , προκειμένου να είναι τελικά επιλέξιμη η οφειλή και να επιδοτηθεί από το Δημόσιο, θα πρέπει προηγουμένως η οφειλή αυτή να ρυθμιστεί μέσω διαπραγμάτευσης με την Τράπεζα ή το Fund. Η ρύθμιση μάλιστα σημειώνεται πως πρέπει να είναι μακροπρόθεσμη και βιώσιμη (αόριστες έννοιες , που χρήζουν επιμέρους διευκρίνησης). Εδώ λοιπόν , ο οφειλέτης έρχεται αντιμέτωπος με την Τράπεζα και καλείται να υλοποιήσει αυτό που (προφανώς) δεν κατάφερε να υλοποιήσει όλο αυτό το διάστημα που έχει λάβει το δάνειο : να συμφωνήσει στην προτεινόμενη από την Τράπεζα ρύθμιση , όπου η Τράπεζα θα προτείνει και ο δανειολήπτης η θα συμφωνήσει ή θα απορρίψει την πρόταση ( take it , or leave it). Και τίθεται εδώ το ερώτημα: ποιος θέτει το πλαίσιο ρύθμισης; Η Τράπεζα; Και αν η Τράπεζα προτείνει ρυθμίσεις που για το δανειολήπτη δεν είναι βιώσιμες , τι θα γίνει έπειτα; Θα ακυρώνεται η αίτηση του και θα περνούμε στο επόμενο βήμα αναγκαστικής εκτέλεσης;;; Να σημειωθεί ότι η υπογραφή του οφειλέτη στη σύμβαση αναδιάρθρωσης (σε περίπτωση που συμφωνήσει με την Τράπεζα και ρυθμίσει) , συνεπάγεται την από μέρους του οφειλέτη ,αποδοχή της βιωσιμότητας της σύμβασης ρύθμισης.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι , εφόσον ο επιλέξιμος τελικώς οφειλέτης δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις που ορίζει ο νόμος , εκπίπτει από τη συνεισφορά του Δημοσίου, όπερ σημαίνει ότι η έκπτωση αυτή θα επέρχεται αναδρομικά, όπερ επίσης σημαίνει ότι το Δημόσιο θα αναζητά το συνολικώς επιδοτούμενο ποσό, ως αχρεωστήτως καταβληθέν.

Κλείνοντας τη συνοπτική ανάλυση και τους προβληματισμούς επί της ως άνω ανάλυσης, προσθέτω ένα ακόμα προβληματισμό. : Δεν υπάρχουν μόνο τρεις κατηγορίες δανείων. Υπάρχουν δάνεια στεγαστικά, δάνεια καταναλωτικά, δάνεια σε ξένο νόμισμα, δάνεια με σταθερό επιτόκιο, με κυμαινόμενο, δάνεια που έχουν ρυθμιστεί και ξανακοκκίνησαν, και πλήθος άλλων κατηγοριών. Το να τα διαιρούμε όλα τα ανωτέρω σε τρεις κατηγορίες και να δίνουμε το ίδιο «φάρμακο» , είναι εκτός από πρόχειρη λύση , μη αποτελεσματική για το στόχο μας : την εξάλειψη των κόκκινων δανείων.

Η γέφυρα πρέπει να είναι πλατιά , για να μπορέσει να περάσει ο κόσμος (οι επιλέξιμοι οφειλέτες) στην αντίπερα όχθη. Χρειάζονται κριτήρια που διασφαλίζουν την ακεραιότητα του νόμου, όχι όμως κριτήρια που περιορίζουν ή παρακωλύουν τη δυνατότητα των αιτούντων να ρυθμίσουν. Καλή επιτυχία στο σχέδιο γέφυρα!

*Δικηγόρος παρ’ Εφέταις, Διαπιστ. Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑΔ, Υπεύθυνη Προστασίας Δεδομένων / D.P.O. exec.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr