Σουζάνα Κλημεντίδη: Χαρτογραφώντας την ηθική βλάβη
Όπως ορίζεται και στη διάταξη του άρθρου 932 ΑΚ, «σε περίπτωση αδικοπραξίας, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης».
dikastiko.gr Η επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης είναι μια εξαιρετικά συνηθισμένη στην πράξη περίπτωση. Το ίδιο συνηθισμένη βέβαια είναι και η διεκδίκησή τους από τους δικηγόρους με το αιτητικό της αγωγής τους. Με ποιον ωστόσο τρόπο τα δικαστήρια εξειδικεύουν αυτή την αόριστη νομική έννοια, και κυρίως τι λαμβάνουν υπόψη τους για διαμορφώσουν το ύψος της χρηματικής ικανοποίησης;
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να τονίσουμε ότι, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις για την αποκατάσταση της ζημίας από αδικοπραξία (παράνομη συμπεριφορά-ζημία – υπαιτιότητα – αιτιώδης σύνδεσμος) και υπό την προϋπόθεση ότι η ζημία δεν είναι περιουσιακή, ο ζημιωθείς δύναται να διεκδικήσει την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη. Εξ άλλου, όπως ορίζεται και στη διάταξη του άρθρου 932 ΑΚ, «σε περίπτωση αδικοπραξίας, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης».
Σε πρακτικό επίπεδο, κάτι τέτοιο σημαίνει ότι, καταρχήν ο ζημιωθείς είναι εκείνος ο οποίος (μπορεί να) γνωρίζει την έκταση της ζημίας που τραυμάτισε την ηθική του υπόσταση, εντούτοις επειδή τα ποσά που κάθε φορά που προτείνονται από τους ζημιωθέντες για την αποκατάσταση της ηθικής τους βλάβης είναι υπερβολικά υψηλά, το δικαστήριο, αξιοποιώντας συγκεκριμένα κριτήρια, καλείται να επιδικάσει ένα ποσό επί τη βάσει του οποίου, κατά τρόπο δίκαιο και εύλογο, τόσο το έννομο αγαθό του ζημιωθέντος θα επανέλθει σε μια συνθήκη προ της εκδήλωσης της ζημιογόνου πράξης, όσο φυσικά και το πρόσωπο που προξένησε τη ζημία δεν θα οδηγηθεί σε μια οικονομική εξόντωση, υπό την έννοια αυτή ο δικαστής κινείται με τις αρχές της αναλογικότητας.
Τώρα, όσον αφορά, την «χαρτογράφηση» του ύψους της χρηματικής ικανοποίησης που θα επιδικαστεί, ο δικαστής συνεκτιμά μια σειρά από κριτήρια, μεταξύ των οποίων είναι το είδος, η βαρύτητα και η έκταση της προσβολής, η περιουσιακή, η κοινωνική και η προσωπική κατάσταση του παθόντος και του ζημιώσαντος αντίστοιχα, καθώς επίσης και περιστατικά τα οποία υποδηλώνουν την ύπαρξη συντρέχοντος πταίσματος του ζημιωθέντος. Το δικαστήριο, συνεπώς, με πυξίδα τα παραπάνω ενδεικτικά -πλην όμως πλήρως βοηθητικά- κριτήρια καλείται να δώσει υπόσταση στο ύψος της ικανοποίησης με έναν τρόπο που φυσικά δεν θα έχει αυθαίρετα χαρακτηριστικά.
Τέλος, πρέπει πάντοτε να έχουμε υπόψη μας την κρισιμότητα του ρόλου του ζημιωθέντος διαδίκου, ο οποίος στο πλαίσιο των αγωγικών του ισχυρισμών και με την προσεπίκληση των αναγκαίων κάθε φορά αποδεικτικών μέσων θα συνδράμει το έργο του δικάζοντος δικαστή, αυξάνοντας την ίδια στιγμή τις πιθανότητες για τη δίκαιη χρηματική ικανοποίησή του.
*Της Σουζάνας Κλημεντίδη, Δικηγόρου
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Σουζάνα Κλημεντίδη: Υπάρχουν περιθώρια για την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας όταν οι γονείς κατοικούν σε διαφορετικές χώρες; Σουζάνα Κλημεντίδη: Συκοφαντική δυσφήμιση και δικαιολογημένο ενδιαφέρον του κοινού για πληροφόρηση – Η περίπτωση των μέσων ενημέρωσης Σουζάνα Κλημεντίδη: Η περίπτωση του επιτοκίου καταβολής των δόσεων στο νόμο Κατσέλη Σουζάνα Κλημεντίδη: Άρση αυτοτέλειας νομικού προσώπου – Ποιες είναι οι βασικές περιπτώσεις Σουζάνα Κλημεντίδη: Δικαιούται τοξικοεξαρτημένος πατέρας να διεκδικήσει την άσκηση της γονικής μέριμνας του ανήλικου τέκνου του;Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr
