Σουζάνα Κλημεντίδη: Διαφάνεια και τοκοφορία – Η περίπτωση των δανειακών συμβάσεων

Η πραγμάτωση των αξιώσεων του ουσιαστικού δικαίου καλεί σε εφαρμογή τις διατάξεις του δικαίου της αναγκαστικής εκτέλεσης. Στο πλαίσιο λοιπόν της εκτελεστικής διαδικασίας, επί τη βάσει του οποίου η μεγαλύτερη προσδοκία των οφειλετών είναι η αποφυγή του πλειστηριασμού, καθιερώνεται μέσω του άρθρου 934 ΚΠολΔ το σύστημα της κατά στάδιο προσβολής με ανακοπή του άρθρου 933 ΚΠολΔ των επιμέρους πράξεων της εκτελεστικής διαδικασίας, η οποία ανακοπή τις φορές που αφορά ακυρότητες των πράξεων της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης για την ικανοποίηση χρηματικών απαιτήσεων, οι οποίες έλαβαν χώρα από την πρώτη μετά την επιταγή πράξη και πέρα, που είναι η σύνταξη της έκθεσης κατάσχεσης, πρέπει να ασκείται με ποινή απαραδέκτου μέχρι την τελευταία πράξη που είναι η σύνταξη της έκθεσης πλειστηριασμού και κατακύρωσης.

Η άσκηση της ανακοπής εκ μέρους των οφειλετών περιέχει ποικίλους λόγους για την ακύρωση των εκάστοτε πράξεων της εκτελεστικής διαδικασίας, και μάλιστα ένας από τους συνήθεις πλέον λόγους ανακοπής είναι η ακυρότητα λόγω παρανομίας και καταχρηστικότητας του συμπεριλαμβανόμενου στη σύμβαση δανείου, που προβλέπει ότι οι τόκοι υπολογίζονται με βάση έτος 360 ημερών, διότι αφενός προσκρούει στην αρχή της διαφάνειας, που επιτάσσει το άρθρο 2 παρ. 6 του Ν.2251/1994, δεδομένου ότι ο δανειολήπτης δεν πληροφορείται το (πραγματικό) ετήσιο επιτόκιο, όπως αυτό θα έπρεπε να προσδιορίζεται σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 243 παρ. 3 ΑΚ, και συνεπώς η τράπεζα διασπά, με τον εν λόγω όρο, εντελώς τεχνητά και κατ’ απόκλιση των δικαιολογημένων προσδοκιών του δανειολήπτη, το χρονικό διάστημα (έτος), στο οποίο οφείλεται, δημιουργώντας έτσι μια πρόσθετη επιβάρυνση του δανειολήπτη, ο οποίος πλέον, όταν το επιτόκιο μιας ημέρας προσδιορίζεται με βάση έτος 360 ημερών για κάθε ημέρα επιβαρύνεται με, κατά 1,3889% περισσότερο και αφετέρου διότι το έτος 365 ημερών ισχύει και εφαρμόζεται σήμερα κατ’ επιταγή της Κοινοτικής Οδηγίας 98/7/ΕΚ, που ενσωματώθηκε στο εθνικό μας δίκαιο με την ΚΥΑ 21.178/13.2.2001 (ΦΕΚ Β’ 255/8.3.2001).

Κατά τούτο λοιπόν, ο εν λόγω προβαλλόμενος λόγος έχει τύχει επεξεργασίας τόσο σε θεωρητικό όσο και σε νομολογιακό επίπεδο, με αποτέλεσμα να έχει εδραιωθεί η στιβαρότητά του, όπως και οι πιθανότητες ευδοκίμησής του, ότι δηλαδή ο όρος της δανειακής σύμβασης, ο οποίος προβλέπει ότι οι τόκοι υπολογίζονται με βάση έτος 360 ημερών, είναι άκυρος καταχρηστικός, αδιαφανής και δημιουργεί πρόσθετη επιβάρυνση σε βάρος του καταναλωτή, ενόψει του ότι προσκρούει στην απορρέουσα από το άρθρο 2 παρ. 6 του Ν. 2251/1994 αρχή της διαφάνειας, αλλά και στην ενσωματωθείσα στο εθνικό μας δίκαιο με την ΚΥΑ/13.2.2001 (ΦΕΚ Β’ 2555/8.3/2001), κοινοτική οδηγία 97/7/ΕΚ, κατ’ επιταγή της οποίας εφαρμόζεται στην καταναλωτική πίστη, με τη στενή έννοια, το έτος των 365 ημερών. Το αποτέλεσμα της εν λόγω πρακτικής από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα συνεπάγεται την σημαντική και ουσιώδη διατάραξη της ισορροπίας των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλομένων μερών σε βάρος του ανακόπτοντος, γεγονός δε που δημιουργεί αδιαφάνεια, μη συγκρισιμότητα με αντίστοιχες παροχές άλλων τραπεζών και μη ομαλή λειτουργία του ανταγωνισμού σε βάρος των καταναλωτών.

Υπό το φως των ανωτέρω, συμπερασματικά, η παράνομη και καταχρηστική αυτή χρήση ημερολογιακού έτους 360 ημερών, κατ’ εφαρμογή του άκυρου αυτού Γ.Ο.Σ των κάθε φορά επίμαχων συμβάσεων, επέδρασε στην διαμόρφωση του κάθε φορά τελικώς οφειλόμενου ποσού και συνεπώς η απαίτηση της καθ’ ης δεν είναι εκκαθαρισμένη, λόγω της ενσωμάτωσης σε αυτήν των παρανόμως υπολογιζόμενων επιπλέον τόκων, καθώς και των ποσών που προέκυπταν από τον ανατοκισμό τους κάθε εξάμηνο βάσει της παράνομης και αθέμιτης πρακτικής της καθ’ ης.

*Της Σουζάνας Κλημεντίδη, Δικηγόρου

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr