Σουζάνα Κλημεντίδη: Η Ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης σύμφωνα με το ΔΕΕ – Μόνο ο αρμόδιος δικαστικός σχηματισμός πρέπει να λαμβάνει την τελική απόφαση

Σε πολλές δικαστικές διαδικασίες, ορισμένες ρυθμίσεις προκαλούν ερωτήματα για τη συμβατότητά τους με το ευρωπαϊκό δίκαιο. Ένα τέτοιο ζήτημα αφορά την παρέμβαση δικαστή, ο οποίος ορίζεται από τον πρόεδρο του οικείου δικαστηρίου και έχει την εξουσία να αναστέλλει τη δημοσίευση δικαστικών αποφάσεων, δίνοντας οδηγίες στον δικαστικό σχηματισμό. Αυτός ο μηχανισμός, όπως λειτουργεί, εγείρει σημαντικά ερωτήματα για τη διαφάνεια και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης.

Ο εν λόγω δικαστής μπορεί να παραμείνει άγνωστος στους διαδίκους, ενώ αν ο δικαστικός σχηματισμός δεν ακολουθήσει τις οδηγίες του, μπορεί να συγκαλέσει σύσκεψη τομέα. Αυτή η σύσκεψη έχει την εξουσία να διατυπώσει «νομική θέση» που δεσμεύει όλους τους δικαστικούς σχηματισμούς του τομέα. Σε περίπτωση που ο δικαστικός σχηματισμός έχει ολοκληρώσει τις διασκέψεις του, ενδέχεται να αναγκαστεί να τροποποιήσει την απόφασή του σύμφωνα με τη νέα «νομική θέση».

Το κροατικό εφετείο εμπορικών διαφορών υποστήριξε ότι αυτός ο μηχανισμός είναι απαραίτητος για να διασφαλίσει τη συνοχή της νομολογίας. Ωστόσο, υπήρχαν αμφιβολίες σχετικά με τη συμβατότητά του με το δίκαιο της Ένωσης και την αρχή του κράτους δικαίου, οδηγώντας σε παραπομπή σχετικών ερωτημάτων στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το Δικαστήριο της ΕΕ αποφάνθηκε ότι το δίκαιο της Ένωσης δεν επιτρέπει την ύπαρξη εθνικού μηχανισμού που επιτρέπει την αποστολή δικαστικών αποφάσεων στους διαδίκους μόνο εφόσον εγκριθούν από δικαστή που δεν είναι μέλος του σχηματισμού. Επίσης, απαγορεύει τις συσκέψεις τομέα που έχουν την εξουσία να υποχρεώνουν τον αρχικό σχηματισμό να μεταβάλει τις αποφάσεις του, ιδιαίτερα όταν σε αυτές τις συσκέψεις μετέχουν και άλλοι δικαστές ή τρίτα πρόσωπα εκτός του δικαστηρίου, χωρίς οι διάδικοι να έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν τα επιχειρήματά τους.

Η απόφαση υπογραμμίζει τη σημασία της ανεξαρτησίας των δικαστηρίων, τονίζοντας ότι ο δικαστικός σχηματισμός που έχει ανατεθεί μια υπόθεση πρέπει να είναι ο μόνος που λαμβάνει την τελική απόφαση. Η διαφάνεια στη σύνθεση των δικαστικών σχηματισμών και η απουσία αθέμιτης παρέμβασης είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την προστασία των δικαιωμάτων των διαδίκων.

Παρόλα αυτά, το Δικαστήριο δεν αποκλείει εντελώς τους δικονομικούς μηχανισμούς που αποσκοπούν στην αποφυγή αποκλίσεων στη νομολογία και την κατοχύρωση της ασφάλειας δικαίου, υπό συγκεκριμένους όρους. Συγκεκριμένα, η παραπομπή μιας υπόθεσης σε σχηματισμό διευρυμένης σύνθεσης μπορεί να επιτρέπεται εάν:

1. Η υπόθεση δεν έχει ακόμη τεθεί υπό διάσκεψη από τον αρχικό σχηματισμό.
2. Οι περιστάσεις για την παραπομπή καθορίζονται σαφώς από την ισχύουσα νομοθεσία.
3. Η παραπομπή δεν στερεί από τους ενδιαφερόμενους τη δυνατότητα συμμετοχής στη διαδικασία.

Συμπερασματικά, η εγγύηση της πρόσβασης σε ανεξάρτητο και διαφανές δικαστήριο είναι θεμελιώδης αρχή του κράτους δικαίου και του ευρωπαϊκού δικαίου, εξασφαλίζοντας ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται χωρίς αθέμιτες παρεμβάσεις και με πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων των διαδίκων.

*Της Σουζάνας Κλημεντίδη, Δικηγόρου

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr