Σουζάνα Κλημεντίδη: Η περίπτωση της ακυρότητας καταγγελίας ένδικης σύμβασης

Στο πλαίσιο της δίκης που διανοίγεται με την άσκηση ανακοπής για την ακύρωση της διαταγής πληρωμής, εξαιρετικά πρακτικό ενδιαφέρον, που αποτέλεσε και αντικείμενο πρόσφατης νομολογιακής κρίσης, παρουσιάζει η περίπτωση της ακυρότητας καταγγελίας ένδικης σύμβασης, η οποία σε περίπτωση που αποκρουστεί χωρίς υπαίτια βραδύτητα από τον ανακόπτοντα συνεπάγεται την ακυρότητα αυτής και κατ’ επέκταση την ακύρωση της διαταγής πληρωμής λόγω ανυπαρξίας της ληξιπρόθεσμης απαίτησης του εκάστοτε χρηματοπιστωτικού ιδρύματος.

Αρχικά, πρέπει να διευκρινιστεί ότι, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 623 ΚΠολΔ, μπορεί κατά την ειδική διαδικασία των άρθρων 624 έως 634 να ζητηθεί η έκδοση διαταγής πληρωμής για χρηματικές απαιτήσεις ή απαιτήσεις παροχής χρεογράφων, υπό την προϋπόθεση ότι η απαίτηση και το οφειλόμενο ποσό αποδεικνύονται με δημόσιο ή ιδιωτικό έγγραφο, ενώ κατ’ εφαρμογή του άρθρου 623 παρ. 3 στην αίτηση για την έκδοση διαταγή πληρωμής είναι κρίσιμο να επισυνάπτονται όλα τα έγγραφα από τα οποία προκύπτει η απαίτηση και το ποσό. Η περίπτωση της καταγγελίας ένδικης σύμβασης, για την οποία έγινε λόγος και παραπάνω, είναι μονομερής δικαιοπρακτική δήλωση βούλησης, με αποδέκτη ορισμένο πρόσωπο, που μπορεί να πραγματοποιηθεί και από πληρεξούσιο, με αποτέλεσμα στην περίπτωση αυτή να εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 226 ΑΚ, σύμφωνα με την οποία μονομερής δικαιοπραξία η οποία επιχειρείται προς άλλον χωρίς επίδειξη του πληρεξούσιου εγγράφου είναι άκυρη στην περίπτωση κατά την οποία ο αποδέκτης την αποκρούσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση, δηλαδή εντός των χρονικών ορίων που καθορίζονται από τις αρχές της καλής πίστης, τα συναλλακτικά ήθη και εν γένει τις περιστάσεις. Η ακυρότητα, εν προκειμένω, είναι απόλυτη, δηλαδή δεν θεραπεύεται με μεταγενέστερη έγκριση και μάλιστα επέρχεται χωρίς να ενδιαφέρει αν ο φερόμενος ως πληρεξούσιος είχε ή όχι την πληρεξουσιότητα. Έτσι, λοιπόν, γίνεται αντιληπτό ότι αν το πρόσωπο δεν αποκρούσει την καταγγελία αμελλητί, η μονομερής δικαιοπραξία είναι ισχυρή, ακόμη και χωρίς την επίδειξη της πληρεξουσιότητας,

Η παραπάνω συλλογιστική πορεία αποτέλεσε και τον πυρήνα της σκέψης του δικαστηρίου σε εξαιρετικά πρόσφατη απόφαση (ΜΠΑ 2037/2023), στο πλαίσιο της οποίας το ίδιο έκανε δεκτό ότι η επίδικη καταγγελία της σύμβασης δανείου δεν υπεγράφη από τα αρμόδια, σύμφωνα με το νόμο, εκπροσωπευτικά όργανα του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, καθότι στους υπογράφοντες δόθηκε σε κατοπινό χρονικό στάδιο η δυνατότητα να προβαίνουν σε καταγγελίες συμβάσεων δανείου. Μάλιστα, στην υπό κρίση περίπτωση, παρά το γεγονός ότι ο ανακόπτων αμφισβήτησε την ύπαρξη πληρεξουσιότητας, ουδεμία επίδειξη του οικείου εγγράφου έγινε σε αυτόν προς επιβεβαίωση της κρίσιμης ενέργειας της καταγγελίας, ενώ η αντίδραση εκ μέρους του ήταν άμεση και σαφώς χωρίς υπαίτια καθυστέρηση. Προς αυτή την κατεύθυνση το δικαστήριο τόνισε ότι αν και το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα προέβη σε νέα και έγκυρη καταγγελία, επειδή δεν θεμελίωσε σε αυτήν την ανακοπτόμενη διαταγή πληρωμής και ενώ θα μπορούσε ευχερώς να το πράξει, η επίδικη διαταγή πληρωμής είχε ως έρεισμα άκυρη καταγγελία, αποκλείοντας εκ των πραγμάτων το ληξιπρόθεσμο και απαιτητό χαρακτήρα της επίμαχης οφειλής.

Τούτων δοθέντων, οι συγκεκριμένες περιπτώσεις επιφέρουν την ακυρότητα της καταγγελίας ένδικης σύμβασης, γεγονός δε που συνεπάγεται ότι η επίμαχη σύμβαση και ο τηρούμενος λογαριασμός δεν καταγγέλθηκαν, και κατά τούτο είναι πρακτικά αδύνατο να γίνει λόγος για ληξιπρόθεσμη και απαιτητή οφειλή, ακόμη και αν, όπως τονίστηκε παραπάνω, χορηγηθεί μεταγενέστερα η ex lege πληρεξουσιότητα στα εκπροσωπευτικά όργανα.

*Σουζάνα Κλημεντίδη, Δικηγόρος

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr