Βασίλης Αποστολόπουλος: Το δικαίωμα κατοχής του φορτίου από τον Εκναυλωτή-Μεταφορέα ως εγγύηση για την εκτέλεση μιας υποχρέωσης του Ναυλωτή που απορρέει από τη σύμβαση ναύλωσης

Είναι σύνηθες να ενσωματώνεται στα ναυλοσύμφωνα η λεγόμενη «Ρήτρα Επίσχεσης» (‘Lien Clause’). Η συγκεκριμένη ρήτρα δίνει το δικαίωμα στον Εκναυλωτή να παρακρατήσει προσωρινά το φορτίο που μεταφέρει με το πλοίο του μαζί με όλα τα δικαιώματα που το συνοδεύουν και να αρνηθεί να το παραδώσει στον παραλήπτη του, μέχρι να εισπράξει από τον Ναυλωτή τις οφειλές που προκύπτουν από το ναυλοσύμφωνο που διέπει τη σύμβαση ναύλωσης.

 Εάν, επομένως, σε μία ναύλωση ταξιδιού υπάρχουν οφειλές του Ναυλωτή προς τον Πλοιοκτήτη που παραμένουν απλήρωτες και αφορούν στην εκτέλεση των υποχρεώσεων του που απορρέουν από τη σύμβαση ναύλωσης που απεικονίζεται στο ναυλοσύμφωνο, ο τελευταίος δύναται να ασκήσει το δικαίωμα επίσχεσης της ιδιοκτησίας άλλου ως εγγύηση για την εκτέλεση των υποχρεώσεων του αντισυμβαλλομένου Ναυλωτή.

Με άλλα λόγια, η «Ρήτρα Επίσχεσης» παρέχει στον Πλοιοκτήτη-Μεταφορέα το δικαίωμα της διατήρησης της κατοχής των ξένων αγαθών που μεταφέρει με το πλοίο του, καθώς επίσης και της άρνησης αποδόσεώς τους στον παραλήπτη τους, μέχρι ο Εκναυλωτής να λάβει από τον Ναυλωτή τα χρηματικά ποσά που του αναλογούν κατά τα συμφωνηθέντα στη σύμβαση ναύλωσης που επικυρώνεται από το ναυλοσύμφωνο. Οι οφειλές που προκύπτουν από το ναυλοσύμφωνο  ενδεικτικά αφορούν την καταβολή του συμφωνηθέντος ποσού για το ναύλο, όπως και την πληρωμή του ποσού των επισταλιών που συμφωνείται μεταξύ των δυο συμβαλλόμενων μερών και περιλαμβάνεται στους όρους της σύμβασης ναύλωσης και πιο συγκεκριμένα τη «Ρήτρα Επισταλιών» (‘Demurrage Clause’). Στη συγκεκριμένη ρήτρα προσδιορίζεται το ύψος του χρηματικού ποσού που θα πρέπει να καταβάλλει ο Ναυλωτής ως αποζημίωση στον αντισυμβαλλόμενο Εκναυλωτή σε περίπτωση που πραγματοποιήσει τις εργασίες φορτοεκφόρτωσης στο λιμένα φόρτωσης ή εκφόρτωσης με καθυστέρηση και σε χρονικό σημείο που βρίσκεται μετά από το συμφωνημένο μέγιστο χρόνο  που έχει στη διάθεσή του για την ολοκλήρωση των συγκεκριμένων εργασιών.

Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι, το δικαίωμα επίσχεσης επί του φορτίου ασκείται μονομερώς. Στην πραγματικότητα, η ύπαρξη της συγκεκριμένης ρήτρας στο ναυλοσύμφωνο  και του δικαιώματος που απορρέει από αυτήν θέτει τον Πλοιοκτήτη σε μια κατάσταση ασφάλειας, παρέχοντας του σημαντική εξασφάλιση, καθώς και μέτρα αποτελεσματικής προστασίας έναντι του παραλήπτη του φορτίου σχετικά με οφειλές που πιθανόν να προκύψουν από το ναυλοσύμφωνο.

Είναι περιττό να αναφέρουμε πως η χρήση του συγκεκριμένου δικαιώματος, επί της ουσίας, υποχρεώνει τον Ναυλωτή στην τήρηση των υποχρεώσεών του, αφού με την προσωρινή παρακράτηση του φορτίου και την άρνηση αποδόσεώς του στον παραλήπτη καθίσταται  δέσμιος της υποχρέωσης πληρωμής των οφειλών του. Με αυτόν τον τρόπο, ο Πλοιοκτήτης, ο οποίος δεν μπορεί να βασίζεται στη φερεγγυότητα του Ναυλωτή για την καταβολή του ναύλου ή των επισταλιών, έχει  τη βεβαιότητα και τη σιγουριά ότι θα εισπράξει τα οφειλόμενα ποσά όπως και να ΄χει, σε περίπτωση που ο Ναυλωτής αποφασίσει να μην εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του.

Σε αυτό το πλαίσιο, το δικαίωμα άσκησης ενέχυρου δύναται να λειτουργήσει ως ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό όπλο στην φαρέτρα του Πλοιοκτήτη ως προς την επιβολή ή την προστασία αξίωσης.

Το δικαίωμα επίσχεσης επί του φορτίου προβλέπεται από το γενικό δίκαιο, αλλά είναι δυνατόν να χορηγείται και από τη σύμβαση θαλάσσιας μεταφοράς που επικυρώνεται από το ναυλοσύμφωνο ή τη φορτωτική με ρητό όρο.

Αξίζει να αναφερθεί, ωστόσο, ότι, τυχόν απαίτηση τρίτου κατά του Πλοιοκτήτη είναι δυνατόν να συνδυάζεται και να καταλήγει σε απαίτηση και επίσχεση κατά του πλοίου. Μόλις που χρειάζεται να αναφερθεί πως τόσο η απαίτηση, όσο και το δικαίωμα επίσχεσης επί του πλοίου «ταξιδεύουν» μαζί με το πλοίο, καθώς παραμένουν κατά του συγκεκριμένου πλοίου, ακόμη και αν αλλάξει το ιδιοκτησιακό καθεστώς και το πλοίο μεταβιβασθεί σε τρίτο.

Ο Βασίλης Αποστολόπουλος είναι Δικηγόρος (LL.M.)

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr