Ευρωπαϊκό Δικαστήριο: Νόμιμη η συλλογική απέλαση αν εξετάστηκε η ατομική κατάσταση του κάθε μετανάστη

Οι απελάσεις αλλοδαπών δεν παραβιάζουν την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, όταν οι αρχές της χώρας που διατάσσουν την απέλαση έχουν εξετάσει προηγουμένως εξατομικευμένα την κάθε περίπτωση και έχουν ακούσει τα επιχειρήματα του κάθε μετανάστη ξεχωριστά.

Στην σημαντική αλλά και επίκαιρη για την εποχή μας απόφαση, κατέληξε κατά πλειοψηφία, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το οποίο απασχόλησε προσφυγές Αφγανών παράτυπων μεταναστών, οι οποίοι κατήγγειλαν τις Αρχές της Σλοβακίας, για συλλογική απέλαση τους. Το ΕΔΔΑ, εξέτασε τις 7 από τις συνολικά 19 προσφυγές, και διαπίστωσε ότι παρά τη σύντομη διάρκεια των συνεντεύξεων των προσφευγόντων στο αστυνομικό τμήμα, οι εκεί Αρχές τους είχαν δώσει τη δυνατότητα να αναπτύξουν τα επιχειρήματα τους για να αποφύγουν την απέλαση και να ασκήσουν τα δικαιώματα τους να παραμείνουν στην Σλοβακία. Παράλληλα το Δικαστήριο του Στρασβούργου διαπίστωσε ότι οι προσφεύγοντες δεν μπόρεσαν με επιχειρήματα να διαψεύσουν τις δηλώσεις τους ότι δεν είχαν υποστεί διώξεις στο Αφγανιστάν ή ότι αντιμετώπιζαν τη θανατική ποινή εκεί και οι δικαστές συμπέραναν ότι εγκατέλειψαν τη χώρα τους για οικονομικούς λόγους. Επομένως, η απέλασή τους δεν είχε πραγματοποιηθεί χωρίς την αξιολόγηση των προσωπικών τους περιστάσεων, άρα δεν υπήρξε παραβίαση από την πλευρά των αρχών του άρθρου 4 του 4ου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ (απαγόρευση συλλογικής απέλασης αλλοδαπών).

Ποιοι ήταν οι προσφεύγοντες

Αναλυτικότερα στο ΕΔΔΑ προσέφυγαν 19 Αφγανοί ηλικίας από 40 έως 21 ετών σήμερα που τον Νοέμβριο του 2014, η σλοβακική συνοριακή αστυνομία τους εντόπισε, κρυμμένους σε φορτηγό κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία.

Για την ακρίβεια οι μετανάστες ήταν συνολικά 32 άτομα, συμπεριλαμβανομένων και των προσφευγόντων μεταφέρθηκαν στη συνέχεια στο συνοριακό αστυνομικό τμήμα στο Petrovce για να διαπιστωθεί η ταυτότητά τους.

Στη συνέχεια, η αστυνομία εξέδωσε αποφάσεις σχετικά με τη διοικητική απέλαση κάθε προσφεύγοντος με τριετή απαγόρευση επανεισόδου στην Σλοβακία. Απεστάλησαν στην Ουκρανία αργά το βράδυ της ίδιας ημέρας στην οποία είχαν συλληφθεί και τοποθετήθηκαν υπό προσωρινή κράτηση στην πόλη Chop.

Δώδεκα άτομα που συλλήφθηκαν ταυτόχρονα με τους προσφεύγοντες έκαναν αίτηση για άσυλο και μεταφέρθηκαν σε κέντρο υποδοχής αιτούντων ασύλου.

Οι τέσσερις πρώτοι προσφεύγοντες προσέφυγαν κατά των αποφάσεων διοικητικής απέλασης της Σλοβακίας, οι οποίες επικαλούνται παραβιάσεις του άρθρου 13 (δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής) της ΕΣΔΑ, σε συνδυασμό με το άρθρο 3 (απαγόρευση απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης) και του άρθρου 4 του 4ου Πρωτοκόλλου (απαγόρευση της συλλογικής απέλασης αλλοδαπών) της Σύμβασης. Οι εφέσεις τους απορρίφθηκαν τον Ιανουάριο του 2015.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ… Το Δικαστήριο αποφάσισε αρχικά κατά πλειοψηφία να διαγράψει από τη λίστα την υπόθεση όσον αφορά τους 12 από τους προσφεύγοντες και, ομόφωνα, να μην διαγράψει από τον κατάλογο του την υπόθεση που αφορά τους προσφεύγοντες με αρ. 4 έως 8, και των προσφευγόντων με αρ. 10 και 12. Οι εν λόγω προσφεύγοντες είχαν παράσχει επαρκείς πληροφορίες για να αποδείξουν ότι εξακολουθούν να επιθυμούν να συνεχιστεί η διαδικασία, συμπεριλαμβανομένης των επικοινωνιών τους μέσω Facebook με το νόμιμο εκπρόσωπό τους.

Άρθρο 4 του 4ου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η απομάκρυνση των προσφευγόντων ανέρχονταν σε απέλαση σύμφωνα με την έννοια της Σύμβασης. Το ερώτημα ήταν αν είχε συλλογικό χαρακτήρα. Επομένως, έπρεπε να καθορίσει αν τους δόθηκε η δυνατότητα να υποβάλουν τα επιχειρήματά τους κατά της απέλασης και αν η προσωπική τους κατάσταση είχε ληφθεί πραγματικά και ατομικά υπόψη.

Το Δικαστήριο σημείωσε ότι οι διάδικοι διαφώνησαν ως προς το αν είχαν διεξαχθεί οι δέουσες συνεντεύξεις ή αν οι προσφεύγοντες είχαν δηλώσει ότι προτίθενται να ζητήσουν άσυλο. Σύμφωνα με τα επίσημα πρακτικά, οι συνεντεύξεις των προσφευγόντων διήρκεσαν 10 λεπτά η καθεμία και είχαν διεξαχθεί από δύο αστυνομικούς με την παρουσία διερμηνέα. Μερικές από τις συνεντεύξεις συνέπιπταν την ίδια ώρα αλλά αυτό δεν αρκούσε από μόνο του για να διαπιστωθεί ότι οι προσφεύγοντες δεν είχαν εξεταστεί ατομικά. Σε κάθε περίπτωση, η Σύμβαση δεν εξασφάλιζε το δικαίωμα συνέντευξης σε ένα άτομο. Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι αυτό που είχε σημασία ήταν το κατά πόσον οι προσφεύγοντες είχαν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν τα επιχειρήματά τους κατά της απόφασης απέλασης με αποτελεσματικό τρόπο.

Εγκατέλειψαν το Αφγανιστάν για οικονομικούς λόγους

Το Δικαστήριο δέχθηκε ότι οι προσφεύγοντες είχαν δεχθεί τυποποιημένες ερωτήσεις και είχαν δώσει παρόμοιες απαντήσεις, αν και αυτό οφείλεται πιθανότατα στην ομοιότητα των εμπειριών τους. Ωστόσο, τα χρηματικά ποσά που αναφέρθηκαν ως δικά τους ήταν διαφορετικά, γεγονός που υπονοούσε την ύπαρξη εξατομικευμένης προσέγγισης. Επιπλέον, η σύντομη διάρκεια των συνεντεύξεων θα μπορούσε να οφείλεται στο γεγονός ότι δεν είχαν ισχυριστεί κάποιο στοιχείο που να απαιτούσε μια πιο εμπεριστατωμένη εξέταση.

Επιπλέον, οι προσφεύγοντες δεν προέβαλαν επιχειρήματα για να διαψεύσουν τις δηλώσεις τους, όπως είχαν καταχωριστεί στις συνεντεύξεις, ότι δεν είχαν υποστεί διώξεις στο Αφγανιστάν ή ότι αντιμετώπιζαν τη θανατική ποινή εκεί. Μάλλον είχαν εγκαταλείψει τη χώρα για οικονομικούς λόγους και επιθυμούσαν να ταξιδέψουν στη Γερμανία χωρίς να ζητήσουν άσυλο στη Σλοβακία.

Δεν υποστήριξαν αίτημα ασύλου

Το Δικαστήριο δεν διέθετε καμία απόδειξη ότι τα αντίγραφα των συνεντεύξεων δεν αποτελούσαν πραγματικά αρχεία, ή ότι μεταφράστηκαν λάθος ή ότι οι αιτήσεις ασύλου από τους προσφεύγοντες είχαν αγνοηθεί. Έπρεπε να σημειωθεί ότι δεν είχαν αναφερθεί προσωπικοί λόγοι για την υποστήριξη των αιτήσεων ασύλου στις συνομιλίες τους με τον ουκρανό δικηγόρο τους ή στις εφέσεις τους κατά των αποφάσεων απέλασης.

Επιπλέον, ήταν σημαντικό ότι 12 άτομα τα οποία κρατούνταν την ίδια στιγμή με τους προσφεύγοντες στην Σλοβακία είχαν εκφράσει την επιθυμία να ζητήσουν άσυλο και δεν είχαν απελαθεί στην Ουκρανία.

Τέλος, οι προσφεύγοντες δεν αμφισβήτησαν το γεγονός ότι ένας ασκούμενος διερμηνέας ήταν παρών στο αστυνομικό τμήμα τουλάχιστον κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων τους. Το Δικαστήριο επίσης δεν αμφέβαλε ότι, όπως επιβεβαιώθηκε από τα έγγραφα που υπέγραψαν αυτοί και ο διερμηνέας, είχαν ενημερωθεί για το δικαίωμά τους στη νομική συνδρομή και στο δικαίωμα να σχολιάσουν επί της δικογραφίας και να προσκομίσουν αποδεικτικά στοιχεία.

Συμπερασματικά, το Δικαστήριο δεν διαπίστωσε ότι οι προσφεύγοντες στερήθηκαν τη δυνατότητα να επιστήσουν τη προσοχή των εθνικών αρχών σε οποιαδήποτε συνθήκη θα μπορούσε να επηρεάσει το καθεστώς τους και το δικαιωμά τους να παραμείνουν στη Σλοβακία ή ότι η απέλασή τους στην Ουκρανία είχε πραγματοποιηθεί χωρίς καμία εξέταση της ατομικής κατάστασής τους.

Το Δικαστήριο έκρινε με πλειοψηφία ότι δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 4 του 4ου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ.

Λοιπά άρθρα

Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι δεν είχε πεισθεί ότι η απέλαση των προσφευγόντων ήταν συλλογική.

Επίσης, δεν υπέβαλαν χωριστές καταγγελίες βάσει του άρθρου 2 (δικαίωμα στη ζωή) ή του άρθρου 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης). Έτσι, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι προσφεύγοντες δεν είχαν εύλογο λόγο να προσφύγουν σύμφωνα με το άρθρο 13. Κατά συνέπεια, πλειοψηφικά απέρριψε ως προδήλως αβάσιμη την καταγγελία και ως εκ τούτου κρίθηκε απαράδεκτη.

Μειοψηφούσες απόψεις

Ο δικαστής Keller εξέφρασε μειοψηφική γνώμη. Οι δικαστές Lemmens, Keller και Schembri Orlanda εξέφρασαν κοινή μειοψηφική γνώμη.

Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr