Πως ο Άρειος Πάγος «μειώνει» τις ποινές με βάση τον νέο Ποινικό Κώδικα

Παράθυρο για μείωση των ποινών δίνει ο Ποινικός Κώδικας που ψηφίστηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όπως αποτυπώνεται και σε πρόσφατες αποφάσεις του Αρείου Πάγου, στη βάση του οποίου θα πρέπει να εφαρμόζεται αναδρομικά η επιεικέστερη διάταξη και όχι η ισχύουσα.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Άρειος Πάγος κρίνει πως θα πρέπει να υπάρξει  επανακαθορισμός των εκτιτέων ποινών από τον αρμόδιο Εισαγγελέα ή το Δικαστήριο σε περιπτώσεις όπου τα όρια των ποινών κάθειρξης ή φυλάκισης μειώνονται βάσει του νέου Κώδικα.

Η υπόθεση, που εξετάστηκε αφορούσε κρατούμενο στις φυλακές Χαλκίδας, στον οποίο είχε επιβληθεί ποινή κάθειρξης 25 ετών. Το Α’ Τριμελές Πλημμελειοδικείο Χαλκίδας απέρριψε το αίτημά του για επανακαθορισμό της ποινής του, ώστε να περιοριστεί βάσει του Κώδικα στα 20 έτη. Ο καταδικασμένος άσκησε αίτηση αναίρεσης στον διευθυντή του καταστήματος κράτησης Χαλκίδας.

«Στην περίπτωση αμετάκλητα καταδικασθέντος κρατούμενου προς έκτιση συνολικής ποινής κάθειρξης 25 ετών, ή φυλάκισης 10 ετών, που υπερβαίνουν το ανώτατο προβλεπόμενο από τον νέο ΠΚ (άρθρο 94) όριο της συνολικής ποινής των είκοσι (20) και των οκτώ (8) ετών, αντίστοιχα, πρέπει, κατ’ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 2§1 ΠΚ, να χωρήσει επανακαθορισμός (από τον κατ’ άρθρο 549 ΚΠΔ αρμόδιο Εισαγγελέα ή το Δικαστήριο του άρθρου 562 ΚΠΔ, κατόπιν σχετικών αντιρρήσεων) του ανωτάτου ορίου της εκτιτέας ποινής κάθειρξης ή φυλάκισης, κατ’ εφαρμογή του ως άνω νεότερου επιεικέστερου νόμου, που ίσχυσε μετά την αμετάκλητη εκδίκαση της υπόθεσης, πριν όμως από την εκτέλεση της επιβληθείσας ποινής, αφού, όπως προεκτέθηκε, η φάση της εκτέλεσης αποτελεί τμήμα της έννομης σχέσης που δημιουργείται μεταξύ δράστη και Πολιτείας και αρχίζει από την τέλεση της πράξης και λήγει με την εκτέλεση της ποινής που επιβλήθηκε αμετάκλητα» αναφέρεται στην απόφαση του Αρείου Πάγου.

Η πολιτεία αποφάσισε ηπιότερη ποινή

Στο σκεπτικό της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου αναφέρεται μεταξύ άλλων πως «ο δικαιολογητικός λόγος της καθιέρωσης από τον Ποινικό Κώδικα του κανόνα της αναδρομικότητας του επιεικέστερου νόμου είναι ότι σε κάθε νομοθετική μεταβολή υποδηλώνεται αλλαγή στην αξιολόγηση μιας κατάστασης και κατά συνέπεια η μεταβολή επί το ηπιότερο σημαίνει ότι ο νομοθέτης αναθεώρησε μια αυστηρή αξιολόγησή του, χάριν μιας επιεικέστερης».

Όπως προστίθεται «έτσι, είναι εντελώς αδικαιολόγητο να εξακολουθήσει ο κατηγορούμενος να εκτίει την ποινή που του επιβλήθηκε με τον προϊσχύσαντα αυστηρότερο νόμο, όταν η πολιτεία με τα αρμόδια καταστατικά της όργανα θέλησε για την αξιόποινη αυτή πράξη να επιβάλλεται ηπιότερη ποινή».

Επισημαίνει επίσης: «Εξάλλου, η διάταξη του άρθρου 2 του Π Κ, δεν εμποδίζει σε αμετάκλητες καταδίκες την άμεση εφαρμογή ευμενέστερων διατάξεων που αφορούν την απόλυση υφ’ όρον, την αποκατάσταση, τη μετατροπή της ποινής, την εγγραφή στο ποινικό μητρώο και την κατάργηση της παρεπόμενης ποινής».

Για τους λόγους αυτούς στη συγκεκριμένη υπόθεση έκανε δεκτό το αίτημα του κρατούμενου για μείωση της ποινής του από τα 25 στα 20 χρόνια βάσει του νέου Κώδικα.