Αντιρρησίες συνείδησης δικαιώθηκαν στο Στρασβούργο για παραβίαση της θρησκευτικής ελευθερίας
Αν και στη χώρα τους έπεσαν πάνω σε τείχος… χωρίς εναλλακτική πρόβλεψη για “άοπλη” θητεία, Αζέροι αντιρρησίες συνείδησης δικαιώθηκαν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ότι παραβιάστηκε η θρησκευτική τους ελευθερία. Η δικαίωση αφορά σε άρνηση μαρτύρων του Ιεχωβά να υπηρετήσουν στο στρατό του Αζερμπαϊτζάν λόγω της θρησκείας τους.
“Οι ποινικές διώξεις και καταδίκες των προσφευγόντων λόγω της άρνησής τους να εκτίσουν στρατιωτική θητεία οφείλονταν στο γεγονός ότι δεν υπήρχε εναλλακτικό σύστημα παροχής υπηρεσιών βάσει του οποίου τα άτομα θα μπορούσαν να επωφεληθούν από το καθεστώς των αντιρρησιών συνείδησης. Αυτό ισοδυναμεί με μια παρέμβαση που δεν ήταν απαραίτητη σε μια δημοκρατική κοινωνία” λέει το ΕΔΔΑ, επισημαίνοντας ένα ζήτημα σχετικά με την έλλειψη νομοθεσίας για τοποθέτηση σε πολιτική υπηρεσία ως εναλλακτική λύση στη στρατιωτική θητεία στο Αζερμπαϊτζάν. Μάλιστα το Αζερμπαϊτζάν εμφανίζεται ανακόλουθο της δέσμευσης που ανέλαβε για τη θέσπιση ενός τέτοιου νόμου κατά την ένταξή του στο Συμβούλιο της Ευρώπης και ήταν επίσης απαίτηση από το ίδιο το Σύνταγμα της χώρας.
Τι διαπίστωσε το Στρασβούργο στην περίπτωση των πέντε μαρτύρων του Ιεχωβά; Παραβίαση του άρθρου 9 (δικαίωμα στην ελευθερία της συνείδησης, της σκέψης και της θρησκείας) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Οι πέντε προσφεύγοντες Μάρτυρες του Ιεχωβά, όλοι σε ηλικία κατάλληλη για να εκτίσουν στρατιωτική θητεία, ενημέρωσαν τα τοπικά στρατολογικά γραφεία ότι επιθυμούσαν να εξαιρεθούν από την υπηρεσία αυτή και, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, να εκτελέσουν εναλλακτική πολιτική θητεία. Αντ΄ αυτού διώχθηκαν ποινικά σύμφωνα με το σχετικό άρθρο του Ποινικού Κώδικα και καταδικάστηκαν σε φυλάκιση αμετακλήτως. Σήμερα οι Ευρωπαίοι δικαστές για την ηθική βλάβη που υπέστησαν υποχρέωσαν τη πολιτεία του Αζερμπαϊτζάν να τους καταβάλει αποζημίωση, 5.000 ευρώ στον πρώτο προσφεύγοντα, ποσό 8.400 ευρώ στο δεύτερο, 10.800 ευρώ στον τρίτο, 9.600 ευρώ στον τέταρτο και 3.500 στον πέμπτο.
Ειλικρινείς πεποιθήσεις
Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι η αντίρρηση των “5” να εκτίσουν στρατιωτική θητεία στηριζόταν σε ειλικρινείς θρησκευτικές πεποιθήσεις, οι οποίες είχαν περιέλθει σε σοβαρή και ανυπέρβλητη σύγκρουση με τις υποχρεώσεις στρατιωτικής θητείας τους.
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι η ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας ήταν ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους μιας «δημοκρατικής κοινωνίας» κατά την έννοια της Σύμβασης. Αυτή η ελευθερία προϋπέθετε, μεταξύ άλλων, την ελευθερία να προσχωρήσουν ή όχι σε θρησκεία και το δικαίωμα να αποφασίσουν αν θα την εφαρμόσουν ή όχι. Σύμφωνα με την πάγια νομολογία του, το ΕΔΔΑ επέτρεψε στα συμβαλλόμενα κράτη ορισμένα περιθώρια εκτιμήσεως για να εκτιμήσουν την ύπαρξη και την έκταση της ανάγκης παρέμβασης. Το καθήκον του Δικαστηρίου ήταν να εξακριβώσει εάν τα μέτρα που ελήφθησαν σε εγχώριο επίπεδο ήταν δικαιολογημένα καταρχήν και αναλογικά.
Το Δικαστήριο σημείωσε ότι όταν προσχώρησε το Αζερμπαϊτζάν στο Συμβούλιο της Ευρώπης ανέλαβε να θεσπίσει, εντός δύο ετών από την ένταξή του, νόμο για την εναλλακτική θητεία σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Επιπλέον, το άρθρο 76 § 2 του Συντάγματος του Αζερμπαϊτζάν εξουσιοδότησε τα πρόσωπα των οποίων οι ποινές ήταν ασυμβίβαστες με την άσκηση ενεργούς στρατιωτικής θητείας να εκτίσουν εναλλακτική θητεία αντί της υποχρεωτικής θητείας. Το Δικαστήριο σημείωσε, ωστόσο, ότι δεν είχε ακόμη θεσπιστεί νόμος για εναλλακτική θητεία.
Οι ποινικές διώξεις και καταδίκες των προσφευγόντων λόγω της άρνησής τους να εκτελέσουν στρατιωτική θητεία οφείλονταν στο γεγονός ότι δεν υπήρχε εναλλακτικό σύστημα βάσει του οποίου τα άτομα θα μπορούσαν να ωφεληθούν από την ιδιότητα του αντιφρονούντος συνείδησης και αποτελούσε παρέμβαση που δεν ήταν απαραίτητη σε μια δημοκρατική κοινωνία. Συνεπώς, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 9 της Σύμβασης.
Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι η υπόθεση των πέντε Ιεχωβάδων έφερε στην επιφάνεια την έλλειψη νομοθεσίας για την πολιτική θητεία ως εναλλακτική λύση στη στρατιωτική θητεία στο Αζερμπαϊτζάν. Η θέσπιση ενός τέτοιου νόμου αντιστοιχούσε σε δέσμευση που ανέλαβε το Αζερμπαϊτζάν κατά την προσχώρησή του στο Συμβούλιο της Ευρώπης, και ήταν επίσης μια απαίτηση βάσει του άρθρου 76 § 2 του Συντάγματός της.
Το Δικαστήριο έκρινε απαραίτητο να επισημάνει ότι μια τέτοια κατάσταση κατ’ αρχήν απαιτούσε νομοθετική ρύθμιση – την ανάληψη δράσης εκ μέρους του κράτους προκειμένου να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του ώστε να μπορέσουν οι προσφεύγοντες και άλλα πρόσωπα που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση ή που θα βρεθούν να επωφεληθούν από το δικαίωμα αντίρρησης συνείδησης.
Στην Ελλάδα
Επί τη ευκαιρία να σημειωθεί ότι στην χώρα μας, όσοι αναγνωρίζονται ως αντιρρησίες συνείδησης, υποχρεούνται να εκπληρώσουν εναλλακτική υπηρεσία σε φορείς του δημοσίου τομέα, οι οποίοι επιθυμούν να απασχολήσουν άτομα της κατηγορίας αυτής.
Ακολουθήστε το dikastiko.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε όλες τις τελευταίες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο dikastiko.gr
